IBPBII/2/415-308/10/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 9 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości w części dotyczącej:

* rozliczenia przychodu na formularzu PIT-39 z odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe,

* ustalenia tego przychodu - jest prawidłowe.

W dniu 9 marca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 3 lutego 2009 r. stwierdzono nabycie spadku po zmarłej w dniu 10 czerwca 2007 r. A.K. Zmarła nie była krewną wnioskodawcy. Na podstawie testamentu spadkodawczyni zapisała wnioskodawcy mieszkanie własnościowe.

W spadku po zmarłej wnioskodawca, nabył udział ustalony przez sąd w wysokości 174 500/182 460 części w całym spadku. Pozostałą część nabyli pozostali spadkobiercy zgodnie z zapisem testamentowym. Z tytułu nabycia spadku wnioskodawca zapłacił podatek określony decyzją właściwego naczelnika urzędu skarbowego z dnia 6 kwietnia 2009 r.

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2009 r. sąd dokonał działu spadku i przyznał wnioskodawcy prawo własności ww. lokalu o wartości 174.500 zł. Reszta spadku została przyznana zgodnie z postanowieniami sądu o nabyciu spadku.

Wnioskodawca podkreśla, ze nigdy nie był zameldowany w przedmiotowym lokalu mieszkalnym.

W dniu 23 czerwca 2009 r. mieszkanie nabyte na podstawie testamentu. Wnioskodawca sprzedał je za cenę 180.000 zł. Po zaciągnięciu informacji w urzędzie skarbowym wypełnił i złożył zeznanie PIT-36, przyjmując jako przychód cenę sprzedaży tj. 180.000 zł W kilka dni po złożeniu zeznania wnioskodawca dowiedział się, że w roku bieżącym pojawił się formularz PIT-39, na którym można rozliczyć się z uzyskanego przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości. W związku z powyższym wnioskodawca ma wątpliwości z wyborem odpowiedniego formularza właściwego do rozliczenia się z tytułu przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia przedmiotowego lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w wyżej opisanej sytuacji właściwym do złożenia zeznania podatkowego jest formularz PIT-39.

Jaką kwotę przychodu wykazać; cenę sprzedaży tj. 180.000 zł, czy wartość ustaloną przez sąd tj. 174.500 zł, a jeżeli te drugą, jak rozliczyć różnicę 180.000 - 174.500 = 5.500 zł.

Zdaniem wnioskodawcy, w rozliczeniu jako kwotę przychodu powinien przyjąć cenę sprzedaży (180.000 zł), która wówczas była ceną rynkową. Natomiast obecnie nie ma pewności, czy zeznanie zostało przez niego złożone na właściwym formularzu tj. PIT-36.

Wnioskodawca po zapoznaniu się z formularzem PIT-39 sądzi, iż ten jest właściwym do rozliczenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku nabycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa powyżej winien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) zmieniono m.in. zasady opodatkowani przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 14 tej ustawy, ustawa z wyjątkami wskazanymi w tym przepisie, ma zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r. Jednakże w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 3 lutego 2007 r. zmarła osoba nie będąca krewną wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał, że spadkodawczyni sporządziła testament na mocy którego otrzymał mieszkanie własnościowe. Jak wynika ze stanu faktycznego w skład spadku wchodziła nie tylko ta nieruchomość. Spadek po zmarłej na mocy testamentu oprócz wnioskodawcy nabyły jeszcze inne osoby.

Powyższe zostało potwierdzone postanowieniem sądu o nabyciu spadku z dnia 30 kwietnia 2009 r. Z opisu stanu faktycznego wynika, że wysokość udziału jaki przypadł wnioskodawcy w całym spadku sąd ustalił na 174.500/182.460 i przyznał mu w całości prawo do przedmiotowego lokalu mieszkalnego ustalając jego wartość na kwotę 174.500 zł.

W dniu 23 czerwca 2009 r. ww. lokal mieszkalny został sprzedany za cenę 180.000 zł.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Powołanie do spadku czyli przekazanie w spadku majątku, wynika z ustawy albo z testamentu. Pierwszeństwo ma testament, co oznacza, że dziedziczenie ustawowe:

* co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą;

* co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Natomiast sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę albo na podstawie ustawy albo na podstawie testamentu.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez wnioskodawcę i pozostałych spadkobierców jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zgodnie z art. 1035 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Dział spadku nie jest tożsamy z nabyciem w drodze spadku, ani z darowizną jeśli następuje nieodpłatnie.

Dział spadku polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej należącej do wszystkich współwłaścicieli, ponieważ współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. W rezultacie dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Jeżeli zatem wartość lokalu mieszkalnego nabytego w całości wyniku podziału jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku - nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Jedynie nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. W konsekwencji należny jest podatek dochodowy z tytułu sprzedaż nieruchomości i praw majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca sprzedał nieruchomość przed upływem 5 letniego okresu, o którym mowa w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi kwestia sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego oraz jaki formularz czy PIT-36 czy PIT-39 powinien wypełnić i złożyć we właściwym urzędzie skarbowym.

Wybór odpowiedniego formularza podatkowego w celu rocznego rozliczenia się z uzyskanego przychodu z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego, zależy od momentu nabycia przedmiotowego mieszkania.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 kwietnia 2009 r. sąd dokonał działu spadku, na skutek którego wnioskodawca stał się wyłącznym właścicielem przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Jeżeli zatem w drodze dokonanego działu spadku wartość nieruchomości (tekst jedn. lokalu mieszkalnego) nie przekroczyła wartości udziału nabytego w drodze spadku, to zasadnym było w opisanym przez wnioskodawcę stanie faktycznym zastosować formularz PIT-36, bowiem datą nabycia ww. nieruchomości jest data otwarcia spadku, a więc dzień śmierci spadkodawcy, a nie dzień dokonanego przez sąd działu spadku.

Jak już wcześniej wskazano, data postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie fakt jego nabycia oraz wskazuje kto jest spadkobiercą i w jakiej części dziedziczy po spadkodawcy. Dlatego też z datą tą nie należy utożsamiać nabycia spadku.

Tak więc o ile wartość nieruchomości jaką wnioskodawca uzyskał w drodze działu spadku nie przekracza wartości udziału nabytego w spadku, rozliczenia należało dokonać na wspomnianym formularzu PIT-36 i wykazać przychód uzyskany z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Ponadto podkreślić należy, iż wyliczenia wartości udziału nabytego w drodze spadku i w drodze działu spadku należy dokonać na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze a nie według subiektywnego przekonania wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko wnioskodawcy, że winien jednak dokonać rozliczenia rocznego na formularzu PIT-39 z tytułu odpłatnego zbycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego należało uznać za nieprawidłowe.

Formularz PIT-39 jest bowiem przeznaczony dla podatników, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych lub wybudowanych po dniu 31 grudnia 2008 r.

Ponadto wnioskodawca stoi na stanowisku, że przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości będzie cena sprzedaży tj. 180.000 zł, a nie kwota na jaką sąd wycenił nieruchomość tj. na kwotę 174.500 zł

W związku z powyższym, skoro nabycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego nastąpiło w 2007 r., to dokonując oceny skutków podatkowych odpłatnego jego zbycia należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ww. ustawy).

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c.), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d ustawy).

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

Mając na uwadze powyższe stanowisko wnioskodawcy w kwestii ustalenia przychodu ze sprzedaży należało uznać za prawidłowe.

Reasumując stwierdzić należy, że jeśli w istocie z porównania wartości udziału nabytego w drodze spadku z udziałem nabytym w drodze działu spadku nie powstanie nadwyżka wartości tak otrzymanych praw lub rzeczy ponad wartość udziału spadkowego w całym spadku, to w przypadku zbycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego po stronie wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Przychodem z odpłatnego zbycia w opisanym stanie faktycznym będzie wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, natomiast właściwym dla rozliczenia tak uzyskanego przychodu formularzem będzie PIT-36, o ile wartość nieruchomości (lokalu mieszkalnego) przyznanej w drodze sądowego działu spadku mieści się w udziale jaki przypadł wnioskodawcy w drodze spadku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2. ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.