IBPBII/2/415-265/11/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 lutego 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 25 lutego 2011 r.), uzupełnionym w dniu 8 kwietnia 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodu uzyskanego z odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa nabytych w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodu uzyskanego z odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa nabytych w drodze spadku.

W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 31 marca 2011 r. Znak: IBPBII/2/415-265/11/JG wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 8 kwietnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 23 lipca 2010 r. spadek po zmarłym 28 grudnia 2009 r. mężu nabyła po 1/3 wnioskodawczyni oraz dwie córki. Nabycie spadku w ustawowym terminie zostało wykazane zgodnie ze stanem faktycznym w urzędzie skarbowym na druku SD-Z2 "Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych". W dniu 18 stycznia 2011 r. wnioskodawczyni wraz z córką złożyła dyspozycję o wypłatę środków zgromadzonych (wspólnie z mężem) w.... - typ transakcji "Odkupienie z rejestru osoby zmarłej przez spadkobiercę", natomiast druga córka po osiągnięciu pełnoletności będzie się ubiegać o wypłatę przynależnej kwoty (1/3 spadku po ojcu). W związku z tym fundusz pobrał 19% podatek od całej kwoty odkupienia nabytych jednostek uczestnictwa (z części spadkowej). Wnioskodawczyni wskazała, iż była bardzo zaskoczona pobranym podatkiem od całej kwoty odkupienia nabytych jednostek uczestnictwa - z części masy spadkowej ponieważ dokonując w 2006 r. i w 2007 r. zakupu jednostek z funduszu inwestycyjnego był to wspólnie poniesiony przez rodzinę koszt.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wobec zaistniałego stanu faktycznego 19% podatek powinien być pobrany od całej kwoty wartości jednostek czy też od ewentualnego zysku wypracowanego przez jednostki funduszu PKO zrównoważony - lokata inwestycyjna.

Zdaniem wnioskodawczyni, 19% podatek powinien być pobrany od zysku wypracowanego przez jednostki funduszu PKO zrównoważony - lokata inwestycyjna a nie od całej kwoty wartości jednostek. Nabywając jednostki uczestnictwa z mężem w dniu 8 stycznia 2007 r. cena jednostki wynosiła 136,26 zł, a 5 stycznia 2006 r. cena jednostki wynosiła 124,24 zł, zaś w dniu odkupienia tj. 25 stycznia 2011 r. jednostka kształtowała się w kwocie 118,89 zł, a więc lokata nie wypracowała zysku tylko stratę. Dlaczego zatem 19% podatek został pobrany od całej kwoty odkupienia przez spadkobiercę, którymi była wnioskodawczyni i jej córki skoro w 2006 r. i 2007 r. mając tzw. wspólność majątkową był to wspólnie poniesiony koszt a w chwili śmierci męża został on potraktowany jako "wzbogacenie się" czyli dodatkowy dochód. Uzasadniając powyższe stanowisko wnioskodawczyni uważa że wspólne oszczędności w latach 2006 i 2007 po nagłej śmierci męża w 2009 r. zostały niesłusznie potraktowane jako dochód, od którego pobrano 19% podatek, co jest w jej ocenie bardzo krzywdzące, ponieważ wraz z dziećmi nadal są tą samą rodziną. Nadmieniła, że zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych - druk SD-Z2 zostało złożone w urzędzie skarbowym w ustawowym terminie, po wydanym prawomocnym orzeczeniu Sądu i została poinformowana że jest zwolniona od odprowadzenia podatku jako dziedziczenia w pierwszej linii.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podlega nabycie przez osoby fizyczne w drodze spadku własności rzeczy znajdujących się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem nabycie jednostek uczestnictwa w spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Oznacza to, że skoro nabycie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, nie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w związku ze śmiercią spadkodawcy powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków, lecz nie powstał w podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd też w sytuacji gdy wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-Z2 została poinformowana o braku obowiązku odprowadzenia podatku od spadków i darowizn z uwagi na dziedziczenie w pierwszej linii.

Niemniej jednak w przypadku opisanym przez wnioskodawczynię mamy do czynienia z inną sytuacją niż nabycie spadku, a mianowicie z odkupieniem jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Czynność ta podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy bowiem innego rodzaju przychodu niż uprzednie nabycie tych jednostek w spadku. Obie operacje, zarówno nabycie jednostek w funduszach kapitałowych w spadku jak i ich późniejsze odkupienie, są odrębnymi, kolejnymi czynnościami, które należy ocenić niezależnie od siebie pod względem skutków prawnych, jakie wywołały. Stąd też podlegają opodatkowaniu różnymi podatkami. W podobnej sytuacji są wszyscy podatnicy, którzy odpłatnie zbywają otrzymane w spadku prawa lub rzeczy inne niż gotówka, np. nieruchomości, akcje, prawa majątkowe itp.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, iż jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

W analizowanym stanie faktycznym nabycie jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym nastąpiło w 2006 r. i w 2007 r. z majątku wspólnego małżonków co oznacza, że każdy z małżonków będąc ich współwłaścicielem ponosił koszty ich nabycia. W dniu 28 grudnia 2009 r. zmarł mąż wnioskodawczyni, spadkobiercami została wnioskodawczyni oraz dwie córki po 1/3 części każda z nich. W tej sytuacji m.in. wnioskodawczyni jako spadkobierczyni otrzymała jednostki uczestnictwa w funduszu kapitałowym w drodze spadku. W dniu 18 stycznia 2011 r. zgłosiła dyspozycję o wypłatę środków zgromadzonych w.... - typ transakcji "Odkupienie z rejestru osoby zmarłej przez spadkobiercę". W związku z tym fundusz pobrał 19% podatek od całej kwoty odkupienia nabytych jednostek uczestnictwa z części spadkowej. Wątpliwość wnioskodawczyni budzi kwestia zasadności pobrania przez fundusz 19% podatku dochodowego.

W myśl art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawczynię jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych jest dzień śmierci spadkodawcy.

W niniejszej sprawie zdarzeniem, którego zaistnienie konstytuuje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych jest uzyskanie przez wnioskodawczynię przychodu z odkupienia z rejestru osoby zmarłej (męża) przez spadkobierczynię jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Moment odkupienia przez fundusz odziedziczonych jednostek uczestnictwa jest zdarzeniem powodującym powstanie zobowiązania podatkowego podatnika.

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Generalna zasada ustalania kosztów uzyskania przychodów, określona w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Zatem wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa nie podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, lecz dopiero w momencie odkupienia albo umorzenia jednostek uczestnictwa.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) - czyli według skali podatkowej.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż wnioskodawczyni odkupowane przez fundusz jednostki uczestnictwa nabyła w drodze spadku, a więc bez ponoszenia wydatków na ich nabycie. W odniesieniu zatem do jednostek, które przysługiwały zmarłemu małżonkowi i które zostały nabyte przez wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia (wchodziły w skład masy spadkowej) przychód uzyskany z ich odkupienia nie podlega pomniejszeniu o wydatki poniesione przez spadkodawcę na ich nabycie. Innymi słowy nie doszło do uszczuplenia majątku wnioskodawczyni o kwotę stanowiącą równowartość nabytych jednostek uczestnictwa w funduszu. W przypadku odkupienia jednostek nabytych przez wnioskodawczynię w drodze dziedziczenia wartość odkupu będąca przychodem z tytułu udziału w funduszu kapitałowym stanowi równocześnie dochód do opodatkowania 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy. Fundusz będący płatnikiem prawidłowo zatem pobrał podatek od całej wypłaconej kwoty z tytułu odkupienia jednostek przez fundusz. Brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do twierdzenia, iż fundusz winien był 19% podatek pobrać od zysku wypracowanego przez jednostki funduszu a nie od całej kwoty, za którą nastąpiło odkupienie jednostek od spadkobiercy.

Reasumując, skoro wnioskodawczyni podjęła decyzję o przedstawieniu do odkupienia otrzymanych w drodze spadku jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, a więc pod tytułem darmym bez ponoszenia wydatków na ich nabycie, od wypłaconej kwoty musiał być i został prawidłowo pobrany podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawczyni uznać należało zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawczynię w złożonym wniosku jak i jego uzupełnieniu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.