IBPBII/2/415-195/10/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 15 lutego 2010 r.), uzupełnionym w dniu 16 kwietnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia

7 kwietnia 2010 r. Znak: IBPB II/2/415-195/09/AK wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 16 kwietnia 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Postanowieniem z dnia 18 września 2008 r. Sąd Rejonowy ustalił, że w skład majątku dorobkowego wnioskodawczyni oraz jej byłego męża wchodzą nieruchomości o łącznej powierzchni 1.07 ha, stanowiące działki:

* nr 1047 i 1048 z budynkiem mieszkalnym w trakcie budowy o wartości 106 548,00 zł,

* nr 1108 o wartości 577,00 zł,

* nr 1043 o wartości 115,00 zł.

Wnioskodawczyni zostały przydzielone na wyłączną własność działki nr 1047 i 1048 wraz z budynkiem mieszkalnym w trakcie budowy oraz działki nr 1108 i 1043 o łącznej wartości 107 240,00 zł.

W punkcie II postanowienia Sąd zasądził od wnioskodawczyni na rzecz jej byłego męża kwotę 53 620 zł tytułem spłaty. Spłata zgodnie z postanowieniem miała być dokonana w 36 ratach. Kwota raty wynosiła 1 489 zł miesięcznie.

Sytuacja finansowa nie pozwoliła jednak wnioskodawczyni na pokrycie dalszej budowy i wykończenie budynku, tak aby można było w nim zamieszkać. Ponadto postanowieniem Sądu wnioskodawczyni była zobowiązana do dokonywania spłat na rzecz byłego męża. Brak środków finansowych stał się zatem przyczyną zbycia przez wnioskodawczynię budynku mieszkalnego wraz z działkami.

Kwotę uzyskaną ze zbycia ww. nieruchomości wnioskodawczyni przeznaczyła na utrzymanie rodziny oraz na wynajem mieszkania. Koszty wynajmu mieszkania to kwota 400 zł miesięcznie. Wnioskodawczyni wskazuje, że poza tymi kosztami dochodzą jeszcze koszty utrzymania rodziny. Wnioskodawczyni ma na utrzymaniu dwójkę dzieci. W chwili obecnej jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku.

Ponadto w uzupełnieniu wnioskodawczyni wskazała, że działki o nr 1047, 1048, 1043, 1108 o łącznej powierzchni 1.07 ha nabyte zostały do majątku wspólnego na podstawie umowy kupna sprzedaży z dnia 16 stycznia 1996 r. Natomiast zbycie ww. nieruchomości nastąpiło w dniu 25 listopada 2009 r. Przedmiotem zbycia były wszystkie ww. działki wchodzące w skład majątku dorobkowego, tj działki gruntowe nr 1047, 1048, 1043, 1108.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu sprzedaży ww. nieruchomości wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawczyni, nie powinna ona zapłacić podatku od wzbogacenia, gdyż uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości kwoty prawie nie posiada, ponieważ musi spłacić byłemu mężowi kwotę 53 620 zł. Ponadto wnioskodawczyni wskazuje, że za załatwienie wszystkich dokumentów przeniesienia własności z męża na nią, tj. w geodezji, księgach wieczystych, w gminie a także za odnowienie wszystkich dokumentów działek i pozwolenia na budowę oraz nowej książki budowy, geodetę do wytyczenia granic, które były konieczne do sprzedaży nieruchomości musiała zapłaciła około 15 000 zł. Wnioskodawczyni uważa, że gdyby zapłaciła od kwoty uzyskanej ze sprzedaży podatek od wzbogacenia to niewiele by jej zostało.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego wynika, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia. Zatem w przedmiotowej sprawie należy rozstrzygnąć, czy datą nabycia przez wnioskodawcę sprzedanych w dniu 25 listopada 2009 r. nieruchomości jest data kiedy nastąpiło pierwotne nabycie zbytych nieruchomości do majątku wspólnego (tekst jedn. 1996 r.) czy też od data podziału majątku wspólnego małżonków (tekst jedn. 2008 r.).

Zauważyć zatem należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 ww. kodeksu) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 ww. kodeksu). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez Sąd między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 ww. kodeksu).

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich zbycia, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub praw, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego. Nabyciem nieruchomości lub prawa w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego ale tylko wtedy, jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty. W każdej sytuacji, kiedy w wyniku podziału majątku jeden z małżonków został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem majątku, a po stronie małżonka zobowiązanego do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez niego udział w majątku wspólnym.

Reasumując, w świetle ww. przepisów nie może być wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu "nabycie", jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż podział majątku dorobkowego małżeńskiego nie był ekwiwalenty. Przedmiotem podziału majątku dorobkowego małżonków były nieruchomości zabudowane budynkiem oraz nieruchomości niezabudowane. W wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego ww. nieruchomości stanowiące wspólny dorobek małżeński przypadły wnioskodawczyni w całości, ze spłatą na rzecz byłego męża.

Wobec powyższego w niniejszym przypadku należy stwierdzić, że wnioskodawczyni nabyła połowę przedmiotowej nieruchomości, czyli część odpowiadającą jej udziałowi w majątku wspólnym w 1996 r. Tym samym wartość połowy przychodu z tytułu zbycia przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegać w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie tego udziału nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast pozostałą część nieruchomości wnioskodawczyni nabyła w 2008 r. w wyniku podziału majątku wspólnego. Wartość przychodu ze zbycia tej części nieruchomości, która została nabyta w 2008 r. w wyniku podziału majątku podlega opodatkowaniu, ponieważ odpłatne zbycie nastąpiło przed upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie (tekst jedn. 2009 r.). Do odpłatnego zbycia tej części nieruchomości zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obowiązujące na dzień 31 grudnia 2008 r. W myśl bowiem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

I tak zgodnie z art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy jego obliczenia. Podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. W przypadku odpłatnego zbycia podstawę obliczenia podatku stanowi różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy.

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Przychód tak obliczony można pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty zbycia nieruchomości (udziału) lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja zbycia mogła dojść do skutku.

Z kolei stosownie do przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie jej posiadania (art. 22 ust. 6c ww. ustawy).

Nadto, zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Wobec powyższego wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodu uzyskanego ze sprzedaży #189; części nieruchomości, nabytej ponad udział w majątku dorobkowym małżonków w 2008 r.

Reasumując, stwierdzić należy, iż wnioskodawczyni udziały w przedmiotowych nieruchomościach nabyła odpowiednio w #189; części w 1996 r. na zasadzie wspólności ustawowej oraz w #189; części w 2008 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego. Ponieważ od końca roku, w którym nabyto #189; część na zasadzie wspólności ustawowej, a więc od końca 1996 r. minęło pięć lat, zatem ta część przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Opodatkowaniu podlegać będzie natomiast pozostała, #189; część przychodu ze sprzedaży nieruchomości nabytej w #189; udziału w 2008 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego. Opodatkowanie nastąpi na zasadzie art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., ponieważ zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat od nabycia. Podatek wynosi 19%, przy czym przychód ze sprzedaży stanowi wartość #189; zbytej nieruchomości, natomiast dochodem jest różnica pomiędzy kwotą tego przychodu a kosztami jego uzyskania ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni uzasadniające brak obowiązku podatkowego należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła postanowienie sądu. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny dołączonych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.