IBPBII/2/415-163/14/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 12 lutego 2014 r. (data otrzymania 17 lutego 2014 r.), uzupełnionym 10 kwietnia 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 lutego 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 2 kwietnia 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-163/14/AK, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 10 kwietnia 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 2013 r. Wnioskodawca sprzedał akcje i otrzymał z biura maklerskiego PIT-8C, w którym zawarte zostały informacje o uzyskanych przychodach i poniesionych kosztach - prowizje biura maklerskiego. W pozycji koszty uzyskania przychodów nie wykazano kosztów zakupu akcji.

Wnioskodawca wskazał, że akcje zdobył razem z matką w drodze spadku po zmarłym ojcu. Rodzice zakupili akcje z majątku wspólnego a były one zdeponowane na rachunku ojca Wnioskodawcy w biurze maklerskim. Ojciec zmarł 29 stycznia 2008 r.

W wyniku podpisanej w biurze maklerskim umowy działu spadku (zniesienia współwłasności) Wnioskodawca nabył prawo do rozporządzania całością zdeponowanych papierów wartościowych, tzn. częścią akcji przypadającą na matkę i na niego. Celem ww. umowy było uproszczenie rozporządzania akcjami. Obecnie okazało się jednak, że niesie ona za sobą niekorzystne konsekwencje podatkowe. Zgodnie z otrzymaną informacją PIT-8C Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji bez pomniejszania go o koszty zakupu akcji. Wnioskodawca uważa, że jest to nieuzasadnione, gdyż na podstawie postanowienia sądu o nabyciu spadku z 2 kwietnia 2008 r. jest posiadaczem #188; całości akcji, a jego matka pozostałych #190; całości akcji.

W uzupełnieniu wniosku wskazane zostało, że w wyniku podpisanej w biurze maklerskim umowy działu spadku Wnioskodawca nabył prawo do całości akcji, które sprzedał w 2013 r. a co za tym idzie był wyłącznym właścicielem całości akcji. Wnioskodawca podkreślił jednak aby zwrócić uwagę na jego oraz jego matki intencje w momencie zawierania umowy działu spadku. Umowa została podpisana tylko w celu ułatwienia procedury zarządzania akcjami. Wnioskodawca i matka chcieli aby akcje były zapisane na jedną osobę, co ułatwiłoby ewentualną późniejsza ich sprzedaż. W momencie podpisywania umowy nie wiedzieli i nie zostali poinformowani, że taka operacja wygeneruje obowiązek podatkowy. Wówczas nie zdecydowaliby się na taki krok.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy można w PIT-38 za 2013 r. w pozycji koszty uzyskania przychodów ująć koszty zakupu akcji poniesione przez rodziców w ramach wspólnego majątku, pomimo braku takiej informacji w PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, jego matka poniosła razem ze zmarłym ojcem koszty zakupu akcji i sam fakt zawarcia umowy działu spadku, która miała na celu jedynie uproszczenie procedur rozporządzania akcjami w biurze maklerskim i przeniosła prawo dysponowania akcjami na Wnioskodawcę, nie powinna powodować konieczności zapłaty podatku od zbycia papierów wartościowych z pominięciem kosztów ich zakupu. Wnioskodawca nadmienił, że sprzedaż akcji nastąpiła ze stratą w stosunku do kosztów ich nabycia, a obecnie Wnioskodawca musiałby jeszcze zapłacić wysoki podatek od dochodu, który nie zaistniał.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Natomiast w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2013 r. wskazano, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ww. ustawy - ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391). Papierami wartościowymi w rozumieniu tej ustawy są m.in. akcje.

Sposób opodatkowania dochodów ze zbycia akcji określa art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do treści art. 30b ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2013 r. - od dochodów uzyskanych m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji) podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dochodem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym akcji) jest różnica pomiędzy przychodami z tego zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 - osiągnięta w roku podatkowym.

Przepis art. 30b ust. 5 ww. ustawy stanowi, że dochodów ze zbycia papierów wartościowych (akcji) nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej).

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 cyt. ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy).

Jak wynika z przywołanych powyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Ustawodawca regulując zasady ustalania dochodu z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych - w tym przypadku akcji - zezwala zatem aby przychód do opodatkowania pomniejszały koszty uzyskania tego przychodu, jednocześnie uzależniając ich wysokość od sposobu nabycia (objęcia) zbywanych papierów wartościowych przez ich zbywcę.

W oparciu o art. 22 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych następuje ustalenie kosztów uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia akcji w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny.

Przepis art. 22 ust. 1g dotyczy zbycia akcji objętych w wyniku podziału, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy - nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W omawianej sprawie zbyte w 2013 r. akcje Wnioskodawca nabył w drodze spadku po ojcu w udziale #188; a w drodze działu spadku (zniesienia współwłasności) nabył prawo własności do całości akcji, tj. udziału w akcjach przypadającego na matkę, który ta odziedziczyła po mężu (#188;) oraz nabyła w ramach ustawowej wspólności majątkowej (#189;).

Z opisu stanu faktycznego wynika zatem, że Wnioskodawca nie poniósł żadnych wydatków na nabycie zbytych w 2013 r. akcji. Akcje te Wnioskodawca nabył pod tytułem darmym. Nabycie w drodze spadku, działu spadku oraz zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat) jest nabyciem nieodpłatnym, gdyż spadkobierca sprzedający akcje nie poniósł wydatku na ich nabycie, gdyż otrzymał je w spadku, dziale spadku oraz w drodze zniesienia współwłasności - bez ponoszenia kosztów nabycia. Koszty nabycia poniosły inne osoby a nie podatnik.

Zatem przy ustalaniu podstawy opodatkowania przy odpłatnym zbyciu akcji trzeba uwzględnić fakt, że w związku z nabyciem akcji w drodze spadku oraz działu spadku (zniesienia współwłasności) Wnioskodawca nie poniósł wydatków na ich nabycie, które zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są kosztami uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych akcji. Uzyskany przychód można pomniejszyć wyłącznie o faktycznie poniesione przez podatnika koszty nabycia tych akcji, tj. wydatki poniesione przez zbywcę na nabycie akcji w spółce. Skoro takimi kosztami w rzeczywistości Wnioskodawca nie był obciążony, gdyż koszty te poniósł zmarły ojciec i żyjąca matka, to brak jest podstaw do pomniejszenia przychodu z odpłatnego zbycia akcji. Oznacza to, że w przypadku nabycia akcji w drodze spadku i działu spadku oraz zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat) w momencie ich sprzedaży, spadkobierca nie ma prawa do odliczenia kosztów uzyskania przychodów rozumianych jako wydatki poniesione na nabycie akcji. Wynika to z faktu, że prawo do tych akcji nabywa on w drodze spadkobrania i działu spadku oraz zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat), a więc nieodpłatnie bez ponoszenia kosztów nabycia. Innymi słowy skoro koszty nabycia akcji nie obciążyły majątku Wnioskodawcy tylko majątek poprzednich właścicieli akcji, to Wnioskodawca żadnego wydatku nie poniósł. To zaś, że sam wydatku nie poniósł nie daje mu prawa do odliczania wydatków poniesionych przez poprzednich właścicieli, nawet jeśli poprzednimi właścicielami byli jego rodzice.

Bez znaczenia dla ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji pozostaje powód, dla którego Wnioskodawca wraz z matką zdecydowali się na zawarcie umowy działu spadku (zniesienia współwłasności). Znaczenie ma wyłącznie to, że czynności takiej dokonali, co skutkowało nabyciem przez Wnioskodawcę prawa do całości akcji pod tytułem darmym, w drodze spadkobrania po ojcu i zniesienia współwłasności z matką.

Wydatki na nabycie ponieśli bezspornie ojciec i matka Wnioskodawcy. Nie stanowią jednak kosztów uzyskania przychodu tytułu zbycia przez Wnioskodawcę akcji wydatki poniesione przez rodziców Wnioskodawcy na nabycie tych akcji. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące w 2013 r. nie zezwalają na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów ani wydatków poniesionych przez spadkodawcę na nabycie akcji będących przedmiotem spadku, ani na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez współmałżonka spadkodawcy na nabycie akcji. Ustawodawca wprost wskazał co stanowi koszty uzyskania przychodów, które pomniejszają przychód z tytułu zbycia akcji, wskazując w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy na faktycznie poniesione koszty nabycia tych akcji. Ale koszty maja być poniesione przez podatnika a nie przez inne osoby.

Przy nabyciu akcji w drodze spadku i działu spadku element wydatku czy kosztu ponoszenia jednak nie występuje bowiem spadkobierca nabywa przedmiot spadku pod tytułem darmym, nieodpłatnie. W przypadku otrzymania spadku oraz w drodze działu spadku (bez spłat i dopłat), spadkobierca obciążony może być jedynie obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn. Podobnie w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 105 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia akcji otrzymanych w drodze spadku jest dochód w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Tym samym należy stwierdzić, że w przypadku sprzedaży akcji otrzymanych w spadku i dziale spadku (bez spłat i dopłat) uzyskany przychód może zostać obniżony o kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc na skutek nabycia spadku oraz dokonanego działu spadku został zapłacony podatek od spadków i darowizn to uzyskany dochód, w tej części, wolny będzie od opodatkowania podatkiem dochodowym. Pozostała jego część podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach wskazanych w ww. art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, przychód uzyskany z tytułu sprzedaży akcji może zostać obniżony o koszty uzyskania przychodów, jednakże przy ustalaniu tych kosztów trzeba uwzględnić okoliczność w jaki sposób zbywane akcje zostały nabyte (objęte). Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca otrzymał akcje w drodze spadku, działu spadku oraz zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat), a więc nie zostały poniesione przez niego żadne wydatki na ich nabycie, Wnioskodawca nie będzie mógł obniżyć przychodu z tytułu sprzedaży tych akcji o koszty ich uzyskania rozumiane jako wydatki poniesione przez rodziców. Wobec tego, że nie zostały poniesione przez niego żadne koszty nabycia tych akcji, bo koszty nabycia ponieśli rodzice, to opodatkowaniu podlegała będzie kwota przychodu osiągniętego ze zbycia akcji pomniejszona jedynie o wartość zapłaconego podatku od spadków i darowizn - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 105 ww. ustawy - o ile podatek ten w rzeczywistości został zapłacony. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2013 r., kiedy Wnioskodawca zbył akcje, nie zezwalały na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spadkodawcę (ojca) na nabycie akcji bądź wydatków poniesionych przez osobę dokonującą działu spadku oraz zniesienia współwłasności (matkę) z Wnioskodawcą.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.