IBPBII/2/415-1582/12/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2012 r. (data wpływu do Organu 5 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 21 stycznia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 grudnia 2012 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 15 stycznia 2013 r., Znak: IBPB II/2/415-1582/12/MM wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 21 stycznia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na mocy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po B. S. i M. S. wydanego przez Sąd Rejonowy w dniu 26 stycznia 2012 r., wnioskodawca oraz jego siostra stali się właścicielami w częściach ułamkowych po 1/2 części lokalu oraz nieruchomości gruntowej. Spadkobiercy zdecydowali się dokonać działu spadku, który został przeprowadzony w ten sposób, że wnioskodawca na mocy umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego z dnia 16 sierpnia 2012 r. darował siostrze 1/2 udziału w nieruchomości gruntowej. Jednocześnie na mocy umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego z dnia 16 sierpnia 2012 r. wnioskodawca sprzedał na rzecz siostry i jej męża, 1/2 udziału w prawie własności lokalu, za cenę 50.000 zł. Czynności powyższe stanowiły faktyczny dział spadku, z tym, że z uwagi na konieczność uzyskania kredytu bankowego w akcie sprzedaży mieszkania widnieją małżonkowie S. (tekst jedn.: siostra wnioskodawcy z mężem).

Z uzupełnienia wniosku wynika, że ojciec wnioskodawcy zmarł dnia 10 września 1988 r., natomiast matka wnioskodawcy zmarła dnia 6 lipca 2011 r. Po ojcu udział wielkości po 1/6 nabyli matka wnioskodawcy, jego siostra i wnioskodawca.

Po matce wnioskodawcy udział wielkości po 1/2 nabył wnioskodawca i jego siostra.

Wymieniony lokal nie stanowił współwłasności spadkodawców, był własnością matki wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości.

Zdaniem wnioskodawcy, nie jest on obowiązany do zapłaty z tytułu odpłatnego zbycia udziału w lokalu podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 9 ust. 1 i 2 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż powyższe czynności prawne stanowiły dział spadku pomiędzy stronami, w wyniku którego siostra wnioskodawcy uzyskała 1/2 w nieruchomości gruntowej i lokalowej a wnioskodawca otrzymał od niej spłatę w wysokości 50.000 zł. Zgodnie bowiem z wyrokiem WSA z dnia 9 listopada 2011 r. w Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 1173/11) dokonanie działu spadku nie stwarza konieczności zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, a jedynie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie spłaty ponad udział w spadku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dnia 16 sierpnia 2012 r. wnioskodawca sprzedał udział w wysokości 1/2 w lokalu mieszkalnym. Przedmiotowy udział wnioskodawca nabył w drodze spadku po matce zmarłej w dniu 6 lipca 2011 r.

Zgodnie z art. 924 i 925 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zgodnie z powyższym, wnioskodawca udział 1/2 w prawie własności do lokalu mieszkalnego nabył w dniu śmierci matki tj. 6 lipca 2011 r.

Wnioskodawca stwierdził we wniosku, że zawierając z siostrą i szwagrem umowę sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym dokonał działu spadku. Z powyższym stwierdzeniem wnioskodawcy tut. Organ nie może się zgodzić.

Należy wyjaśnić, że zawarcie umowy sprzedaży wyłącza możliwość stosowania do niej przepisów regulujących umowę o dział spadku znoszącej współwłasność między spadkobiercami. Są to dwie odrębne umowy odnoszące się do różnych stosunków prawnych.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosownie natomiast do art. 535 ustawy - Kodeks cywilny, umowa sprzedaży jest umową dwustronnie zobowiązującą, w której sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność przedmiotu sprzedaży i wydać mu ten przedmiot, a kupujący zobowiązuje się przedmiot ten odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Istotą umowy sprzedaży jest powstanie po stronie sprzedającego zobowiązania przeniesienia na rzecz nabywcy własności przedmiotu sprzedaży, natomiast po stronie kupującego zapłaty ceny wynikającej z umowy. Natomiast istotą działu spadku jest wykonanie przysługującego spadkobiercom rzeczy roszczenia z art. 210 Kodeksu cywilnego. Dział spadku jest zatem jednym ze sposobów wyjścia spadkobierców ze współwłasności i nie wynika ze stosunku zobowiązaniowego.

Faktem jest, że w przypadku, gdy w skład spadku wchodzi rzecz (prawo) niepodzielna, to rozstrzygnięcie działowe może być dokonane w ten sposób, że z rzecz (prawo) zostanie przyznana jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych. Wówczas jeden ze spadkobierców nabywa na podstawie umowy o dział spadku udziały w spadku, które należały do pozostałych spadkobierców, przekazując im w zamian spłatę. Co istotne jednak, rozstrzygnięcia w zakresie działu spadku dokonuje się wyłącznie między spadkobiercami - tylko spadkobierca może nabyć rzecz (prawo) wchodzące w skład masy spadkowej i tylko on może zostać zobowiązany do spłaty pozostałych spadkobierców z tego tytułu. Jednakże w przedmiotowej sprawie przeniesienie prawa własności udziału 1/2 w lokalu mieszkalnym nie nastąpiło na podstawie umowy o dział spadku, lecz w konsekwencji zawarcia umowy sprzedaży. Wnioskodawca nie otrzymał spłaty, lecz cenę ze sprzedaży udziału od siostry i jej męża. Gdyby między spadkobiercami doszło do podziału majątku spadkowego na podstawie umowy o dział spadku, to wnioskodawca nie musiałby zawierać umowy sprzedaży aby swój udział przekazać na rzecz siostry. Ponadto dział spadku polega ma podziale majątku spadkowego pomiędzy spadkobierców, a jak wskazano we wniosku, umowa sprzedaży została zawarta pomiędzy wnioskodawcą, jego siostrą i szwagrem wnioskodawcy, który nie należał do kręgu spadkobierców. I bez znaczenia pozostają przy tym powody, dla których strony zdecydowały się na sprzedaż udziału w lokalu mieszkalnym na rzecz siostry oraz jej męża.

Podsumowując, wnioskodawca błędnie utożsamia skutki prawne zawarcia umowy sprzedaży ze skutkami prawnymi zawarcia umowy o dział spadku. Wnioskodawca bezspornie zawarł umowę sprzedaży udziału w lokalu, który nabył w dniu śmierci matki tj. w 2011 r. Siostra i jej mąż przekazali mu cenę sprzedaży a nie spłatę, o której zresztą w żadnym wypadku nie mogło być mowy w sytuacji, kiedy szwagier nie był spadkobiercą matki wnioskodawcy. W związku z ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u wnioskodawcy powstało źródło przychodu podlegające opodatkowaniu.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Reasumując, wnioskodawca zbył odpłatnie udział w lokalu mieszkalnym na podstawie umowy sprzedaży. Z tego tytułu osiągnął przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży udziału w lokalu, o ile uzyskanego przychodu w ustawowym terminie nie wydatkuje na własne cele mieszkaniowe zgodnie z wolą ustawodawcy.

Stanowisko wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do powołanego przez wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Ponadto wskazane orzeczenie dotyczy całkowicie odmiennego stanu faktycznego tj. spłaty otrzymanej w ramach działu spadku. Natomiast w przedmiotowej sprawie wnioskodawca za 50.000 zł sprzedał udział 1/2 w prawie własności lokalu.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.