IBPBII/2/415-1454/11/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 22 grudnia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 28 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji uzyskanego przez zmarłego ojca - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji uzyskanego przez zmarłego ojca.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z dnia 22 lutego 2012 r. Znak: IBPBII/2/415-1454/11/MMa wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 28 lutego 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec wnioskodawczyni w 2009 r. sprzedał akcje otrzymane z Zakładu Energetycznego za kwotę 20.000 zł. Pieniądze podzielił pomiędzy wnioskodawczynię oraz jej siostrę po połowie i przekazał w formie darowizny. Pieniądze zostały wpłacone na konta bankowe. Następnie w grudniu 2010 r. ojciec wnioskodawczyni zmarł nie zapłaciwszy 10% podatku od sprzedanych akcji. Wnioskodawczyni wskazuje, że biuro maklerskie przesłało PIT dopiero w 2011 r. W 2011 r. zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Nabycie spadku wraz z otrzymaną darowizną pieniężną zostało zgłoszone do urzędu skarbowego na druku SD-Z2.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni musi zapłacić 19% podatek od sprzedanych przez jej ojca akcji.

Zdaniem wnioskodawczyni, przekazane przez jej ojca i wpłacone na konto banku pieniądze stanowią skład masy spadkowej. Dziedziczeniu na podstawie ustawy podlegają pieniądze przekazane przez ojca jako prawa majątkowe, a nie przychód uzyskany od ojca. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 98 z późn. zm.) nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku podlega podatkowi od spadków i darowizn.

W opinii wnioskodawczyni ponieważ PIT z biura maklerskiego został przesłany po śmierci jej ojca, dlatego pozostałe po ojcu pieniądze i inne składniki majątkowe stanowią skład masy spadkowej. Skoro dziedziczeniu na podstawie ustawy podlegają pieniądze jako prawa majątkowe, to nie przychód uzyskany ze sprzedaży akcji.

Wnioskodawczyni wskazuje, że podobne do niej stanowisko zajął Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie Odrzańskim.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), wyrażającym zasadę powszechności opodatkowania - opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy są kapitały pieniężne i inne prawa majątkowe w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

W świetle art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538). Papierami wartościowymi są w rozumieniu tej ustawy m.in. akcje.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 tej ustawy podatkowej jest zgodnie z ust. 2 pkt 1 tego artykułu różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Przy czym, w myśl art. 30b ust. 4 ww. ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej. Dochodów, o których mowa zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2).

Z powyższego wynika zatem, że podatnikiem w przypadku zbycia akcji jest zbywca akcji i to on ma obowiązek złożyć zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego z takiego zbycia. Ponadto podatnik obowiązany jest do potwierdzenia własnoręcznym podpisem danych wykazanych w zeznaniu podatkowym a zatem rozliczenie podatku dochodowego ciąży na podatniku i tego obowiązku się nie dziedziczy. Oznacza to zarazem brak możliwości sporządzenia zeznania PIT-38 przez spadkobierców w imieniu zmarłego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w 2009 r. ojciec wnioskodawczyni sprzedał posiadane akcje a kwotę uzyskaną z tej sprzedaży przekazał w darowiźnie wnioskodawczyni i jej siostrze. Ojciec wnioskodawczyni zmarł w 2010 r. nie dokonawszy rozliczenia podatkowego uzyskanego ze sprzedaży akcji przychodu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że z tytułu osiągnięcia w 2009 r. przychodu ze sprzedaży akcji na ojcu wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznania PIT-38 do 30 kwietnia 2010 r. oraz zapłaty w tym samym terminie wynikającego z zeznania podatku. Z obowiązku tego w żadnym wypadku nie zwalniała ojca wnioskodawczyni okoliczność braku wystawienia deklaracji PIT-8C przez biuro maklerskie.

Mając na uwadze powyższe podkreślenia wymaga fakt, iż z chwilą śmierci podatnika jego obowiązek dokonania określonych czynności ustaje - brak jest bowiem podmiotu zobowiązanego do określonego działania. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie podatkowe ojca wnioskodawczyni z tytułu zbycia akcji zostało umorzone lub w jakikolwiek inny sposób wygasło. Zgodnie bowiem z art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Powyższe przepisy zakładają zatem sukcesję majątkowych praw i obowiązków, czyli ich przejście na spadkobierców. Dlatego skutkiem śmierci podatnika w zakresie prawa podatkowego jest sukcesja prawna w dziedzinie opodatkowania tzn. przejęcie przez spadkobierców podatnika - podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także w określonych sytuacjach praw niemajątkowych.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Stosownie do treści art. 98 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej przepisy § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1 oraz odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych stosownie do przepisów księgi czwartej.

Z chwilą śmierci spadkodawcy otwiera się spadek (art. 924 Kodeksu cywilnego), co powoduje nabycie go przez spadkobiercę (art. 925 ww. ustawy). Jednocześnie zakres odpowiedzialności spadkobierców zależy od sposobu przyjęcia spadku przez spadkobierców bądź od odrzucenia spadku oraz wysokości udziałów jakie posiada w spadku.

Respektując powyższe uregulowania, stosownie do art. 104 § 1-3 Ordynacji podatkowej, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Na tej podstawie zgodnie z art. 104 § 2 ww. ustawy, w sytuacji, gdy spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków. Po upływie wskazanego powyżej terminu na postawie art. 104 § 3 ww. ustawy, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Tym samym w przypadku, gdy podatnik spadkodawca, zmarł nie złożywszy zeznania podatkowego bądź organ nie ustalił wysokości zobowiązania podatkowego z tego tytułu w drodze decyzji podatkowej w celu rozliczenia podatkowego zmarłego za dany rok, organ podatkowy korzysta z posiadanych informacji.

W oparciu o te informacje organ zawiadamia spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Od tej chwili spadkobiercy mają prawo do zawiadomienia organu podatkowego w ciągu 30 dni o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatków, z tytułu ulg lub odliczeń.

Na tej podstawie organ podatkowy po upływie terminu określonego w art. 104 § 2 ww. ustawy (30 dni), doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

W świetle powyższych przepisów w przypadku śmierci podatnika, zobowiązanie podatkowe związane z uzyskanym przed śmiercią i nie rozliczonym podatkowo dochodem ustala właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostają obciążeni spadkobiercy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz odpowiedzialności za długi spadkowe. W przypadku wystąpienia nadpłaty podatku zwracana jest ona spadkobiercom również z zastosowaniem wspomnianych przepisów Kodeksu cywilnego.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że zobowiązanie podatkowe, przypadające na zmarłego w 2010 r. ojca wnioskodawczyni, ustali właściwy dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostaną obciążeni spadkobiercy z uwzględnieniem sposobu przyjęcia spadku, a także wysokości przypadających w spadku udziałów.

Spadkobiercy podatnika nie mają obowiązku składania deklaracji za zmarłego, natomiast ich odpowiedzialność będzie wynikać z doręczonej im przez organ podatkowy decyzji.

Dlatego też wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku z tytułu sprzedaży akcji za zmarłego ojca, jeśli właściwy organ podatkowy wyda decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Wyjaśnić ponadto należy, iż przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podlega nabycie przez osoby fizyczne w drodze spadku własności rzeczy znajdujących się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym skoro nabycie spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Niemniej jednak w przypadku opisanym przez wnioskodawczynię mamy do czynienia z inną sytuacją niż nabycie spadku, a mianowicie ze sprzedażą akcji przez spadkodawcę. Czynność ta podlegała przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na spadkodawcy ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego, a w przypadku braku rozliczenia i zapłaty tego podatku do 30 kwietnia 2010 r. również odsetek od podatku.

W podobnej jak wnioskodawczyni sytuacji są wszyscy podatnicy, którzy w momencie przyjęcia spadku stali się również odpowiedzialni za zobowiązania spadkodawcy. W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni przyjmując spadek przyjęła również nieruregulowane zobowiązania podatkowe spadkodawcy w udziale jaki przypadł wnioskodawczyni w spadku a tym samym wnioskodawczyni obowiązana jest do uregulowania zobowiązania podatkowego spadkodawcy na podstawie decyzji właściwego organu podatkowego ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Innymi słowy stosownie do art. 922 ustawy - Kodeks cywilny spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. Z kolei odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Stosownie do treści art. 98 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej przepisy § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1 oraz odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy. Z powyższego wynika, że w przypadku przyjęcia spadku przez spadkobiercę czynność ta nie wiąże się wyłącznie z przyjęciem korzyści w przypadku gdy spadkiem objęte są również zobowiązania. W przedmiotowej sprawie jest to zobowiązanie podatkowe wynikające z nieuregulowania podatku z tytułu sprzedanych przez spadkodawcę akcji.

Postanowienie powołane przez wnioskodawczynię, które jej zdaniem potwierdza prezentowane przez nią stanowisko, dotyczy innego zdarzenia, gdyż odnosi się do sytuacji opodatkowania nabycia akcji w spadku oraz późniejszej ich sprzedaży, ale przez spadkobiercę. Przedmiotem powyższej interpretacji nie były zatem skutki podatkowe nieuregulowanego zobowiązania spadkodawcy wynikające ze sprzedaży akcji w podatku dochodowym od osób fizycznych powstałe na skutek przyjęcia spadku.

Mając na uwadze powyższe stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.