IBPBII/2/415-137/12/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 30 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 30 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 21 lipca 2004 r. zmarła matka wnioskodawczyni, która pozostawiła notarialny testament. W dniu 18 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o nabyciu spadku przez wnioskodawczynie oraz jej siostrę w #189; części każda.

Dnia 31 sierpnia 2011 r. dokonano działu spadku w ten sposób, że:

* całą zabudowaną działkę gruntu o nr 837/1 i obszarze 0,1035 ha o wartości rynkowej 181 tys. zł nabyła siostra wnioskodawczyni,

* całą niezabudowaną działkę gruntu o nr 837/2 i obszarze 0,1083 ha o wartości rynkowej 80 tys. zł nabyła wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni razem z siostrą wyraziły zgodę na taki dział spadku - bez żadnych spłat i dopłat oraz bez jakichkolwiek roszczeń wobec siebie w przyszłości z tego tytułu.

Siostra wnioskodawczyni zamieszkuje w budynku znajdującym się na przyznanej jej działce, natomiast wnioskodawczyni sprzedała przyznaną jej w wyniku działu spadku działkę za kwotę 80 tys. zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku z tytułu sprzedaży działki, jeżeli sprzedaż nastąpiła po 7 latach od śmierci matki, która pozostawiła notarialny testament.

Czy opodatkowaniu podlega kwota z części działki nabytej w dziale spadku w 2011 r.

Zdaniem wnioskodawczyni, podatek się nie należy, ponieważ prawo przewiduje zwolnienie z podatku w przypadku sprzedaży nieruchomości po upływie 5 lat od śmierci spadkodawcy, a w przypadku wnioskodawczyni upłynęło 7 lat od śmierci jej matki.

Powołując się na wyjaśnienie Ministra Finansów z 2012 r. wnioskodawczyni uważa, że dział spadku jest traktowany na równi ze spadkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości, jej części lub udziału nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

W myśl powyższego, rozstrzygającym faktem odnośnie ewentualnego opodatkowania odpłatnego zbycia przez wnioskodawczynię nieruchomości będzie ustalenie momentu oraz formy prawnej jej nabycia.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości). Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek - to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. Stosownie do art. 924 i 925 ww. ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tak więc dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z kolei wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. W wyniku działu spadku ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom, a w rezultacie dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku, bez nabycia spadku.

Jeżeli w drodze działu spadku spadkobierca nabywa udział ponad wielkość, którą uprzednio nabył w spadku, to nabycie w drodze działu spadku, w części przekraczającej udział w spadku należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi o nowej dacie nabycia nieruchomości w tej części, która przekracza udział nabyty w spadku. Bezspornym jest bowiem, że właścicielami udziałów w spadku przed działem spadku są wszyscy spadkobiercy. Jednakże w dacie śmierci spadkodawcy mają prawa własności jedynie do należnego im udziału w spadku. Prawo własności do pozostałych udziałów mogą nabyć dopiero w wyniku przeprowadzenia działu spadku. I choć o dziale spadku mówi się, że jest nabyciem w spadku, to nie zmienia to faktu, że jest nabyciem dodatkowych udziałów dopiero w dacie przeprowadzenia tego działu. Jeśli zatem z porównania wartości udziału nabytego w drodze spadku z udziałem jaki podatnikowi przypadł w drodze działu spadku wystąpi nadwyżka wartości, to różnica ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze działu spadku nastąpi przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym miał miejsce dział spadku. Bowiem momentem nabycia tej nadwyżki będzie data dokonanego działu spadku.

Jednakże jeżeli w wyniku działu spadku udział spadkobiercy w spadku się nie zwiększa, a więc wartość otrzymanych w drodze działu spadku rzeczy lub praw jest równa bądź mniejsza od wartości udziału posiadanego przed działem spadku we wszystkich rzeczach lub prawach razem, wówczas ani zakres dotychczasowego władztwa danej osoby nad rzeczami (nieruchomościami) lub prawami, ani stan jej majątku osobistego nie ulega powiększeniu, tym samym nie następuje nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Dział spadku, w wyniku którego udział w spadku nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. W takim przypadku za datę nabycia nieruchomości przyznanej na wyłączną własność w drodze działu spadku należy przyjąć datę nabycia spadku czyli datę śmierci spadkodawcy. Jeżeli zatem wartość udziału nabytego w drodze działu spadku mieści się w udziale nabytym w drodze spadku, ale nie według subiektywnego przekonania podatnika, lecz w świetle wyliczenia dokonanego na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze, to istotnie data działu spadku jest podatkowo obojętna.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wartość działki nr 837/2 o powierzchni 0,1083 ha otrzymanej przez wnioskodawczynię w wyniku działu spadku była mniejsza niż wartość udziału, który przysługiwał jej przed działem spadku. Zauważyć bowiem należy, że jak wynika z wniosku łączna wartość rynkowa nieruchomości - działki nr 837/1 oraz 837/2 stanowiących masę spadkową po matce wynosiła 261 000 zł (181 000 + 80 000 = 261 000 zł). Udział wnioskodawczyni w spadku wynosił #189;, tj. #189; z 261 000 zł, a więc miał wartość 130 500 zł. Natomiast w wyniku działu spadku wnioskodawczyni stała się wyłączną właścicielką działki nr 837/2 o wartości 80 000 zł. Zatem w wyniku działu spadku wnioskodawczyni stała się wyłączną właścicielką nieruchomości o mniejszej wartości niż wartość udziału jaki jej przysługiwał przed działem spadku.

Oznacza to, że wnioskodawczyni nabyła prawo do działki nr 87/2 w 2004 r., w dacie śmierci matki, a zatem pięcioletni termin, określony zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął już z końcem 2009 r.

Tym samym sprzedaż w 2011 r. przedmiotowej nieruchomości nabytej w drodze spadku nastąpiła po upływie pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym ją nabyto, czyli transakcja ta nie stanowiła dla wnioskodawczyni w ogóle źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od zbytej nieruchomości.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawczyni, iż z tytułu sprzedaży przez nią działki podatek się nie należy, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym zmarła jej matka (daty nabycia nieruchomości) do daty sprzedaży minęło 7 lat należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.