IBPBII/2/415-1343/11/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2011 r. (data wpływu do Organu - 25 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniach 25 stycznia 2012 r. oraz 16 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 listopada 2011 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismami z dnia 17 stycznia 2012 r. oraz 8 lutego 2012 r. Znak: IBPB II/2/415-1343/11/MM wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 25 stycznia 2012 r. oraz 16 lutego 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 17 czerwca 2008 r. Sąd Rejonowy na podstawie ustawy postanowił, że spadek po babce wnioskodawczyni (zmarłej 24 lutego 1984 r.) nabywają trzej synowie w tym ojciec wnioskodawczyni po 1/3 części każdy z nich włącznie z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym i leśnym. Na tej samej rozprawie ww. Sąd postanowił, że spadek po ojcu wnioskodawczyni (zmarłym 13 lipca 1992 r.) nabywa żona zmarłego oraz dwie córki (w tym wnioskodawczyni) po 1/3 części każda z nich. W dniu 22 października 2009 r. Sąd Rejonowy postanowił dokonać działu spadku, w wyniku którego po zmarłych babce i ojcu wnioskodawczyni został dokonany podział spadku, w wyniku którego wnioskodawczyni na współwłasność z siostrą otrzymała dwie nieruchomości niezabudowane oraz udział w 1/5 części nieruchomości leśnej. W trakcie zakładania księgi wieczystej na wyżej otrzymany spadek okazało się, że na tych nieruchomościach będzie realizowana inwestycja przez Gminę pn. "...". W związku z powyższym wnioskodawczyni wraz z siostrą została poinformowana ustnie, że muszą wyrazić zgodę na wykup nieruchomości. Został sporządzony protokół uzgodnień pomiędzy Gminą a wnioskodawczynią i jej siostrą w sprawie ustalenia postanowień notarialnej umowy odpłatnego nabycia na rzecz Gminy ich nieruchomości. Początkiem kwietnia 2011 r. został sporządzony akt notarialny odpłatnego nabycia działek przez Gminę, a w dniu 6 kwietnia 2011 r. na konto wnioskodawczyni i jej siostry wpłynęło odszkodowanie z tytułu ww. transakcji.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż wartość łączna masy spadkowej po ojcu wnioskodawczyni na dzień działu spadku wynosiła 42.993 zł, udział w spadku, który przypadł wnioskodawczyni wynosił 1/3 tj. 14.331 zł, siostrze wnioskodawczyni 1/3 tj. 14.331 zł oraz matce wnioskodawczyni 1/3 tj. 14.331 zł.

Wartość otrzymanych przez wnioskodawczynię i jej siostrę na współwłasność dwóch niezabudowanych nieruchomości na dzień działu spadku wynosiła 15.000 zł oraz 1/5 części nieruchomości leśnej 11.370 zł czyli łączna wartość wynosiła 26.370 zł.

Postanowienie Sądu z dnia 22 października 2009 r. oprócz działu spadku obejmowało również zniesienie współwłasności. Sąd nie zasądził żadnej spłaty lub dopłaty.

Po ponownym wezwaniu wnioskodawczyni wyjaśniła, iż wartość otrzymanej przez wnioskodawczynię dwóch niezabudowanych nieruchomości na dzień działu spadku wynosiła 1/2 kwoty 15.000 zł oraz 1/2 kwoty z 1/5 nieruchomości leśnej 11.370 zł, czyli łączna wartość wynosiła 13.185 zł.

Postanowienie sądu z dnia 22 października 2009 r. obejmowało zniesienie współwłasności z całości spadku i obejmowało również dział spadku. W wyniku podziału spadku Sąd postanowił przyznać na współwłasność w częściach równych wnioskodawczyni i jej siostrze dwie nieruchomości niezabudowane oraz udział w 1/5 części nieruchomości leśnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne zbycie nieruchomości przyznane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.), ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowań i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741) spowoduje, że wnioskodawczyni będzie zmuszona odprowadzić podatek od osób fizycznych.

Czy zdarzenie przyszłe w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości (cel - budowa drogi przez Urząd Miasta) w oparciu o przepisy przywołane wcześniej oznacza, że wnioskodawczyni będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawczyni, po zaczerpnięciu porady specjalistów od prawa podatkowego oraz analizie prawnych interpretacji różnych Izb Skarbowych w sprawach indywidualnych, odpłatne zbycie nieruchomości na cel uzasadniający powinno być zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości upłynie 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości upłynie 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

W myśl powyższego, rozstrzygającym faktem odnośnie ewentualnego opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości będzie moment i forma prawna nabycia.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez wnioskodawczynię jest data śmierci spadkodawcy (ojca wnioskodawczyni). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Dochodzi wówczas do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólnością objęte są wszystkie prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu i istniejące w chwili otwarcia spadku, a więc także prawa z istoty swej podzielne.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku, bez nabycia spadku.

Jeżeli w wyniku działu spadku udział w nieruchomości zwiększa się, tj. przekracza udział nabyty uprzednio w spadku, to data działu spadku będzie również datą nabycia tego udziału w nieruchomości, o który zwiększył się udział w niej po dokonaniu działu spadku. Zatem nabycie w wyniku działu spadku części majątku spadkowego, który należał do innych spadkobierców, co do zasady należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast instytucja zniesienia współwłasności stanowi likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego. Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 210 ustawy - Kodeks cywilny każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Może to nastąpić w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Wartość przyznanych rzeczy powinna odpowiadać wielkości (wartości) udziału we współwłasności. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Tymczasem z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że na podstawie postanowienia sądu z dnia 22 października 2009 r., które obejmowało zniesienie współwłasności z całości spadku i dział spadku wnioskodawczyni otrzymała na współwłasność z siostrą dwie niezabudowane nieruchomości oraz udział w 1/5 części nieruchomości leśnej o łącznej wartości 26.370 zł, przy czym w drodze spadku każda z sióstr nabyła udział o wartości 14.331 zł.

Skoro tak, to okoliczność, iż wartość udziału jaki wnioskodawczyni otrzymała w wyniku działu spadku w dwóch niezabudowanych nieruchomościach oraz w 1/5 części nieruchomości leśnej (1/2 x 26.370 zł) była mniejsza od wartości udziału, który przypadł wnioskodawczyni w spadku przed podziałem (14.331 zł) oznacza, że dniem nabycia przez wnioskodawczynię udziału w dwóch nieruchomościach niezabudowanych oraz udziału w nieruchomości leśnej, był dzień nabycia spadku tj. 13 lipca 1992 r.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dokonana w 2011 r. sprzedaż na rzecz Gminy w celu uzasadniającym wywłaszczenie nabytych w 1992 r. w spadku nieruchomości niezabudowanych na współwłasność z siostrą, nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie przez wnioskodawczynię udziału. Tym samym przedmiotowa sprzedaż dla wnioskodawczyni nie stanowi w ogóle źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, iż przychód uzyskany przez wnioskodawczynię ze sprzedaży przedmiotowych działek nie będzie w ogóle podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bez względu na okoliczności w jakich doszło do sprzedaży.

Zdaniem wnioskodawczyni, uzyskany przez nią przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości powinien być zwolniony z opodatkowania.

Tym samym nieprawidłowe jest stanowisko wnioskodawczyni, bowiem nie ma żadnych podstaw prawnych aby uzyskany przez wnioskodawczynię przychód ze sprzedaży nieruchomości podlegał zwolnieniu w sytuacji, gdy w ogóle nie stanowi on źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu. O braku obowiązku podatkowego w niniejszej sprawie nie decyduje cel na jaki nieruchomości zostały zbyte, ale upływ 5 letniego okresu od końca roku kiedy nastąpiło ich nabycie w spadku po ojcu czyli od końca 1992 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.