IBPBII/2/415-132/12/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 27 stycznia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 6 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismem z dnia 27 marca 2012 r. Znak: IBPB II/2/415-132/12/MM wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 6 kwietnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 21 grudnia 2000 r. wnioskodawca zawarł umowę w ramach programu fundusze inwestycyjne. Zlecenie otwarcia rejestru w ww. funduszu to dzień 21 grudnia 2000 r. Pierwsza wpłata następuje 21 grudnia 2000 r.

Co miesiąc począwszy od stycznia 2001 r. do listopada 2010 r. wnioskodawca dokonywał wpłat do funduszu w następujący sposób:

* styczeń 2001 r. - marzec 2005 r. - po 250 zł miesięcznie,

* kwiecień 2005 r. - listopad 2010 r. - po 300 zł miesięcznie.

W tym okresie wnioskodawca wpłacił 2 razy dodatkowo po 100 zł. Program trwał od 21 grudnia 2000 r. do listopada 2010 r. Był to program 10-letni. Ogółem wnioskodawca wpłacił 43.900 zł, a otrzymał 38.939 zł. Na programie poniósł stratę 4.961 zł.

Wnioskodawca spełnił wszystkie warunki programu. Odkupienie jednostek nastąpiło w dwóch ratach:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od wypłaty w dniu 9 listopada 2011 r. Fundusz słusznie pobrał 415 zł podatku (19%) zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, wypłata dokonana w dniu 9 listopada 2011 r. z 10-letniego programu funduszy kapitałowych korzysta ze zwolnienia z art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ umowa została zawarta przed 1 grudnia 2001 r. Pierwsza wpłata została dokonana w grudniu 2000 r. i kolejne co miesiąc od stycznia 2001 r. Zdaniem wnioskodawcy podatek został pobrany niesłusznie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

W świetle z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Według art. 5a pkt 14 - ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Stosownie natomiast do art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwania się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59.

Z powyższego przepisu wynika, iż zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów uzyskanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, gdy dochody te pochodzą ze środków wpłaconych lub wniesionych wkładów do programu oszczędzania z funduszem inwestycyjnym od dnia 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na to, kiedy podatnik zawarł umowę lub dokonał zapisu. Zwolnienie to stosuje się jedynie do omawianych dochodów, gdy zarówno umowa lub zapis, jak również wpłata lub wkład były dokonane przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Z przedmiotowego wniosku wynika, że wnioskodawca w dniu 21 grudnia 2000 r. zawarł umowę z funduszem kapitałowym i przez 10 lat dokonywał wpłat. Zgodnie z powyższym należy stwierdzić, że przedmiotowe zwolnienie będzie miało zastosowanie wyłącznie do dochodu pochodzącego ze środków wpłaconych do funduszu przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzania albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwiania tytułów udziału w funduszach kapitałowych określone są w statutach funduszy kapitałowych. Zatem w celu identyfikacji, w jakiej kolejności zbywane są jednostki uczestnictwa, przy ustaleniu dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych należy stosować zasady określone w statucie danego funduszu.

Jedynie w przypadku braku możliwości identyfikacji zbywanych jednostek uczestnictwa przy ustaleniu dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, ustawodawca w art. 30a ust. 3 wskazał metodę postępowania.

Zgodnie z art. 30a ust. 3 ustawy, jeżeli nie jest możliwa identyfikacja umarzanych jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzanych albo wykupywanych certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwianych tytułów udziału w funduszach kapitałowych, przyjmuje się, że kolejno są to odpowiednio jednostki, certyfikaty lub tytuły począwszy od nabytych przez podatnika najwcześniej (FIFO). Zasadę, o której mowa w zdaniu pierwszym, stosuje się odrębnie dla każdego rachunku inwestycyjnego.

Dochód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych jest ustalany na ogólnych zasadach wyrażonych w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli przychód jest pomniejszony o koszty. Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Powyższy przepis stanowi szczególną zasadę ustalenia dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Zgodnie z tą zasadą wydatki poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie wykupu lub umorzenia tych jednostek. Należy jednak pamiętać, że jeżeli jest możliwa identyfikacja jednostek, przychód z tytułu zbycia danych jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych musi być przypisany bezpośrednio do kosztu nabycia tych samych umarzanych jednostek. Tylko taki sposób postępowania daje gwarancję ustalenia dochodu do opodatkowania w prawidłowej wysokości.

Stosownie natomiast do art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz latach poprzednich. Brak możliwości kompensowania strat wynika jednoznacznie z faktu, że dochód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych jest opodatkowany zryczałtowanym podatkiem, który ze swej istoty jest pobierany od każdej konkretnej wypłaty, niezależnie od ewentualnych aktualnych czy wcześniejszych strat podatkowych z tego źródła przychodów. Takie opodatkowanie nie ma bowiem charakteru globalnego, gdzie podatek obliczany jest od podstawy opodatkowania ustalonej dla całego roku podatkowego i gdzie można obniżyć dochód o ewentualne straty z tego źródła.

W przypadku odkupienia przez Fundusz jednostek uczestnictwa ciążył na nim jako na płatniku obowiązek obliczania, pobrania i wpłacania podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. Stanowi o tym art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, t.j. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Reasumując, ze zwolnienia na podstawie art. 52a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta wyłącznie dochód uzyskany z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym pochodzący ze środków wpłaconych do funduszu przed dniem 1 grudnia 2001 r. Przedmiotowe zwolnienie uzależnione jest nie tylko od daty zawarcia umowy z Funduszem ale również od okresu, w którym dokonywane były wpłaty do Funduszu. Nie ma zatem możliwości aby cały dochód uzyskany przez wnioskodawcę w związku z wykupieniem przez Fundusz jednostek uczestnictwa korzystał ze zwolnienia z opodatkowania, skoro jednostki te były nabywane od 21 grudnia 2000 r. do listopada 2010 r. Fundusz jako płatnik powinien zastosować odpowiednią zasadę w celu identyfikacji jednostek uczestnictwa przy ustalaniu dochodu z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa nabytych za wpłaty dokonane począwszy od 1 grudnia 2001 r., które podlegają opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym.

Stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.