IBPBII/2/415-1180/10/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 9 listopada 2010 r.), uzupełnionym w dniach 09 i 11 stycznia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 listopada 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 31 grudnia 2010 r. Znak: IBPB II/2/415-1180/10/CJS wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniach 09 i 11 stycznia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W grudniu 2009 r. ojciec wnioskodawczyni wniósł kapitał w wysokości 29.100 zł do Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A. Pieniądze te stanowiły wspólność majątkową małżeńską z matką wnioskodawczyni.

W dniu 1 września 2010 r. zmarł ojciec wnioskodawczyni nie pozostawiając testamentu. W dniu 13 września 2010 r. wnioskodawczyni wspólnie z matką uzyskała notarialny akt poświadczenia dziedziczenia, z którym w dniu 15 września 2010 r. udała się do Banku w celu realizacji praw wynikających ze spadku i wypłaty środków. Z dniem 16 września 2010 r. wnioskodawczyni złożyła dyspozycję likwidacji wkładu w Funduszu z terminem realizacji 5 dni roboczych. Saldo na dzień 16 września 2010 r. wynosiło 29.139 zł, w związku z czym obliczona przez wnioskodawczynię przypadającą na nią wysokość spadku stanowiła kwotę 7.259,59 zł. Analogicznie taka sama kwota z tytułu spadku przypadła na rzecz matki wnioskodawczyni.

W dniu 29 września 2010 r. Bank dokonał likwidacji wkładu w Funduszu, natomiast w dniu 4 października 2010 r. na konto wnioskodawczyni przelana została kwota 5.880,59 zł, a z nadesłanej informacji pisemnej z Banku wnioskodawczyni dowiedziała się, że od kwoty spadku 7.259,59 został naliczony i przekazany do właściwego urzędu skarbowego podatek w wysokości 1.379 zł Z tą samą datą nastąpiła wypłata spadku dla matki wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Dlaczego został naliczony podatek od masy spadkowej, skoro spadek nie jest dochodem, a wnioskodawczyni jest zstępną w pierwszej grupie podatkowej i w ogóle nie podlega obowiązkowi podatkowemu z tytułu spadku.

Zdaniem wnioskodawczyni, podatek naliczono i pobrano bezpodstawnie, ponieważ dziedziczenie w pierwszej grupie pokrewieństwa w ogóle nie podlega opodatkowaniu, nadto od dnia wydania dyspozycji (16 września 2010 r.) Bank nie miał prawa zarządzać środkami pieniężnymi wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wskazuje ponadto, że nie rozumie dlaczego data transakcji to dopiero 29 września 2010 r., skoro dyspozycje zleciła z dniem 16 września 2010 r. W związku z tym zastanawia się czy Fundusz w tym okresie wypracował jakiś zysk, o czym nie została poinformowana. Poza tym jej zdaniem masa spadkowa nie jest dochodem, zatem nawet z salda z dnia 16 września 2010 r. nie powinien być pobrany podatek.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2010 r. opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, iż jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub inny sposób unicestwienia tytułów udziału w funduszach kapitałowych określane są w statutach tychże funduszy kapitałowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym ojcu, jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, które następnie przedstawiła do wykupu. Fundusz naliczył i potrącił 19% podatek od całej zainwestowanej kwoty wraz z wypracowanym zyskiem.

W myśl art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawczynię jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym jest dzień śmierci spadkodawcy, czyli 1 września 2010 r. Jednocześnie oznacza to, że przedmiotem dziedziczenia po spadkodawcy były jednostki uczestnictwa w funduszu a nie kwota pieniężna z tytułu odpłatnego zbycia tych jednostek. Wykup jednostek nastąpił bowiem już po śmierci spadkodawcy, zatem to nie on przedstawił jednostki do wykupu. Skoro tak, to w momencie jego śmierci dziedziczeniu podlegały jednostki uczestnictwa a nie pieniądze i to jednostki uczestnictwa a nie pieniądze z ich wykupu nabyła w spadku wnioskodawczyni. Pieniądze wnioskodawczyni uzyskała dopiero po złożeniu jednostek do wykupu.

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) - czyli według skali podatkowej.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż skoro wnioskodawczyni otrzymała jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych w spadku, tym samym nie poniosła ona wydatków na nabycie tychże jednostek - wydatki te poniósł spadkodawca w momencie ich pierwotnego nabycia. Innymi słowy nie doszło do uszczuplenia majątku wnioskodawczyni o kwotę stanowiącą równowartość jednostek uczestnictwa w funduszu. Brak jest więc jakichkolwiek podstaw prawnych do twierdzenia, iż fundusz niesłusznie pobrał podatek od całości kwoty otrzymanej z tytułu wykupu jednostek.

Tym samym sposób pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych przez fundusz inwestycyjny, co wykazano w niniejszej interpretacji, jest prawidłowy. Skoro bowiem wnioskodawczyni nie wpłaciła do funduszu żadnej kwoty na nabycie jednostek uczestnictwa, bo nabyła je w spadku, a więc w sposób z natury swej nieodpłatny, to nie było podstaw do pomniejszania przychodu o wartości tych jednostek.

W odniesieniu do stwierdzenia wnioskodawczyni, że być może nie powinna ona płacić wcale podatku z powodu dziedziczenia całej masy spadkowej jako spadkobierca w pierwszej grupie, tut. Organ zaznacza, że w przypadku opisanym przez wnioskodawczynię we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej mamy do czynienia z innym zdarzeniem niż nabycie spadku, a mianowicie z odkupieniem jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

Czynność ta podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy bowiem innego rodzaju przychodu niż uprzednie nabycie tych jednostek w spadku.

Obie operacje, zarówno nabycie jednostek w funduszach kapitałowych w spadku jak i ich późniejsze odkupienie, są odrębnymi, kolejnymi czynnościami, które należy ocenić niezależnie od siebie pod względem skutków prawno-podatkowych jakie wywołały. Stąd też podlegają opodatkowaniu różnymi podatkami. Nabycie jednostek uczestnictwa nie podlegało regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz podlegało przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768). Regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegać będzie dopiero złożenie jednostek uczestnictwa do wykupu przez fundusz. Fakt, że wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków w żadnym wypadku nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje bowiem zwolnień analogicznych do tych wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn, bez względu na stopień pokrewieństwa ze spadkodawcą. W podobnej sytuacji są wszyscy podatnicy, którzy w spadku otrzymali prawa lub rzeczy inne niż gotówka, np. nieruchomości, akcje, prawa majątkowe itp.

Reasumując, skoro wnioskodawczyni przedstawiła do wykupu otrzymane w drodze spadku jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, należy uwzględnić fakt, że w przypadku ich nabycia w formie dziedziczenia wnioskodawczyni nie poniosła żadnych wydatków na ich nabycie, a więc jednostki uczestnictwa otrzymała tytułem darmym.

Zatem od czynności tej musiał zostać pobrany podatek dochodowy od osób fizycznych, a fundusz w sposób właściwy ustalił podstawę opodatkowania przyjmując, iż przychód osiągnięty przez podatniczkę równy będzie dochodowi.

Powyższe stanowisko organu znalazło potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Stosownie do powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

W zakresie w jakim wnioskodawczyni wystąpiła o potwierdzenie wpłaty podatku wniosek przekazano do załatwienia Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.