IBPBII/2/415-1049/11/NG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 27 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. ustalenia daty nabycia lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 września 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. ustalenia daty nabycia lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2000 r. wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem lokal mieszkalny. W 2008 r. Sąd orzekł rozwód małżonków. W 2010 r. małżonkowie dokonali podziału lokalu mieszkalnego w formie aktu notarialnego w ten sposób, że wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem lokalu a mąż otrzymał spłatę w wysokości 65 000 zł. Początkiem 2011 r. wnioskodawczyni zbyła przedmiotowy lokal.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy nabycie lokalu mieszkalnego jako całości nastąpiło zgodnie z umową kupna sprzedaży w 2000 r., czy też w 2000 r. nastąpiło nabycie przez wnioskodawczynię 50% udziałów w lokalu mieszkalnym a pozostałe 50% wnioskodawczyni nabyła w wyniku podziału majątku wspólnego w 2010 r.

Czy w przypadku uznania, że nabycie częściowo nastąpiło w 2010 r. w PIT-39 za 2011 r. należy wykazać jako przychód 50% wartości ceny uzyskanej ze zbycia lokalu mieszkalnego a jako koszt uzyskania przychodu wartość dokonanej spłaty na rzecz byłego męża.

Zdaniem wnioskodawczyni, nabycie lokalu nastąpiło w 2000 r., ponieważ wnioskodawczyni nie nabywała jego ułamkowej części, lecz całość, choć tylko jako współwłaściciel. W 2010 r. wnioskodawczyni nie dokonała zakupu udziałów w przedmiotowym lokalu, lecz jedynie formalnego podziału własności nieruchomości, którą nabyła w 2000 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawczyni wyłącznie w zakresie ustalenia daty nabycia lokalu mieszkalnego. Ocena stanowiska w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w 2007 r. oraz sposobu rozliczenia w zeznaniu podatkowym PIT-39 przychodów ze sprzedaży więcej niż jednej nieruchomości została zawarta w odrębnych interpretacjach.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości i praw wymienionych w tym przepisie przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości i praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem "nabycie" użytym w powołanym przepisie rozumieć należy każdą czynność, umowę, zdarzenie, w wyniku których dochodzi do przejścia prawa własności na nabywcę.

Z powyższego wynika zatem, iż w przypadku odpłatnego zbycia m.in. lokalu mieszkalnego decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób jego nabycia. Zatem w przedmiotowej sprawie należy rozstrzygnąć czy datą nabycia lokalu mieszkalnego, który wnioskodawczyni zbyła w 2011 r. jest data kiedy nastąpiło pierwotne nabycie tego lokalu do majątku wspólnego (tekst jedn.: 2000 r.), czy też data podziału majątku wspólnego małżonków (tekst jedn.: 2010 r.).

W tym miejscu należy wyjaśnić, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż w czasie jej trwania niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) a żaden z małżonków nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Stosownie zaś do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą ustania wspólności ustawowej, małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek. Wspólność ustawowa ustaje m.in. z chwilą ustania małżeństwa. Z tą datą w miejsce wspólności łącznej (bezudziałowej) pojawia się wspólność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego za datę nabycia nieruchomości lub prawa w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas jeżeli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział majątku nie jest ekwiwalentny w naturze lub wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego. Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością) lub prawem - jak też stan jej majątku osobistego.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podział majątku dokonany w 2010 r. nie został dokonany w sposób ekwiwalentny. O ekwiwalentnym podziale w naturze mówić można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego, każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek tej samej wartości i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty. Tymczasem w przedmiotowej sprawie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego i została zobowiązana do spłaty byłego męża w kwocie 65 000 zł. Dokonana przez wnioskodawczynię spłata na rzecz byłego męża świadczy o tym, że w wyniku podziału majątku wspólnego nabyła ona majątek przekraczający pierwotnie posiadany przez nią udział w majątku wspólnym. Mając zatem na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w dacie podziału majątku dorobkowego małżeńskiego wnioskodawczyni dokonała nabycia udziału w mieszkaniu ponad udział jaki do tej pory posiadała w majątku wspólnym.

Treść wniosku wskazuje, że przedmiotem podziału był wyłącznie przedmiotowy lokal mieszkalny. Zatem nabycia wynoszącego #189; udziału w mieszkaniu wnioskodawczyni dokonała w 2000 r. w dacie nabycia mieszkania do majątku wspólnego (udział ten odpowiada jej udziałowi w majątku wspólnym) oraz w 2010 r. w wyniku podziału majątku wspólnego stając się tym samym wyłączną właścicielką mieszkania.

Z uwagi na to, że nabycie prawa do przedmiotowego mieszkania nastąpiło odpowiednio w 2000 r. oraz w 2010 r., pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 należy oddzielnie liczyć w stosunku do każdego udziału jaki wnioskodawczyni nabyła.

Ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału #189; w lokalu mieszkalnym na prawach wspólności ustawowej, a więc od końca 2000 r. minęło pięć lat, to ta część przychodu z odpłatnego zbycia (#189;) nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie natomiast przychód z tytułu odpłatnego zbycia pozostałego, wynoszącego #189; udziału w mieszkaniu nabytego w 2010 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego, ponieważ zbycie tego udziału nastąpiło przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano nabycia.

Mając powyższe na uwadze nie można zgodzić się z wnioskodawczynią, że lokal mieszkalny w całości nabyła w 2000 r.

Dokonując oceny skutków podatkowych zbycia przedmiotowego udziału, nabytego w 2010 r. należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono bowiem m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

I tak zgodnie z art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości (udziału w nieruchomości) lub praw.

W myśl przytoczonego przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego w związku z jej zbyciem, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, wydatki na prowizję dla agencji nieruchomości w związku z czynnością pośrednictwa w zbyciu mieszkania, o ile wydatki te były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Podkreślić jednak należy, że jeśli wnioskodawczyni poniosła tego rodzaju koszty odpłatnego zbycia to odliczyć będzie mogła jedynie ich połowę, gdyż źródłem przychodu jest jedynie zbycie udziału nabytego w 2010 r. Koszty odpłatnego zbycia dotyczą natomiast całego lokalu czyli obu udziałów. Skoro zbycie udziału nabytego w 2000 r. nie jest źródłem przychodu, to odliczeniu nie podlegają też koszty przypadające na ten udział.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania. Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W przypadku odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego nabytego ponad udział w majątku dorobkowym małżonków, kosztem uzyskania przychodu może być również udokumentowana kwota faktycznej spłaty na rzecz byłego małżonka, ponieważ mieści się ona w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza że wnioskodawczyni będzie mogła od połowy przychodu uzyskanego ze zbycia lokalu mieszkalnego, która przypada na udział nabyty przez wnioskodawczynię w 2010 r. w drodze podziału majątku wspólnego małżonków odliczyć w ramach kosztów uzyskania przychodów wysokość spłaty dokonanej na rzecz byłego męża w wysokości 65 000 zł.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni prawo własności do lokalu mieszkalnego nabyła w udziale wynoszącym #189; na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej i w udziale wynoszącym #189; w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków. Zatem w przypadku zbycia mieszkania przychód uzyskany ze zbycia udziału, którego nabycia wnioskodawczyni dokonała w 2000 r. nie będzie w ogóle podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie tego udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym miało miejsce jego nabycie. Natomiast przychód ze sprzedaży w 2011 r. mieszkania w udziale, który wnioskodawczyni nabyła w 2010 r., podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten może zostać pomniejszony o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 (tekst jedn.: połowę kosztów odpłatnego zbycia) oraz w art. 22 ust. 6c ww. ustawy (tekst jedn.: koszty uzyskania przychodu), do których wnioskodawczyni może zaliczyć kwotę faktycznej spłaty dokonanej na rzecz byłego męża w wysokości 65 000 zł. Rozliczenia wnioskodawczyni winna dokonać na formularzu PIT-39.

Mając powyższe na uwadze stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.