IBPBII/2/415-1018/10/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) po ponownym rozpatrzeniu, w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 sierpnia 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 213/09, wniosku z dnia 30 lipca 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 4 sierpnia 2008 r.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione w ww. wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wykupem notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych akcji własnych celem umorzenia,

* sposobu obliczenia i pobrania podatku oraz sporządzenia stosownych informacji podatkowych,

- jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2008 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wykupem notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych akcji własnych celem umorzenia oraz sposobu obliczenia i pobrania podatku oraz sporządzenia stosownych informacji podatkowych.

W dniu 4 listopada 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów wydał indywidualną interpretację Znak: IBPB2/415-1347/08/HS, w której stwierdził, iż stanowisko, zgodnie z którym wnioskodawca nie ma statusu płatnika jest nieprawidłowe. Miał on bowiem zarówno możliwości prawne jak i techniczne aby dokonać konkretyzacji osób zbywających akcje, wystarczyło jedynie - mając na względzie konieczność wywiązania się z obowiązków płatnika wybrać metodę, która taką identyfikację umożliwi.

Pismem z dnia 25 listopada 2008 r. wniesiono wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które udzielono odpowiedzi pismem z dnia 29 grudnia 2008 r. Znak: IBPB2/415W-147/08/HS odmawiając zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa skutecznie doręczono w dniu 5 stycznia 2009 r.

Pismem z dnia 14 stycznia 2009 r. wnioskodawca złożył skargę na powyższą interpretację indywidualną z dnia 4 listopada 2008 r. Znak: IBPB2/415-1347/08/HS.

Pismem z dnia 19 lutego 2009 r. Znak: IBPB II/2/4160-8/09/HS Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów udzielił odpowiedzi na skargę przesyłając ją wraz z aktami sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

W wyniku rozpatrzenia skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2009 r. Sygn. akt I SA/Gl 213/09 uchylił zaskarżoną interpretację. Po wycofaniu skargi kasacyjnej przez Organ, prawomocny wyrok wpłynął do tut. Biura w dniu 22 września 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki z dnia 7 stycznia 2008 r. podjęło Uchwałę nr 4 w sprawie nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia. Uchwałę podjęto na mocy art. 359 § 1 i 362 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), zwana dalej "k.s.h." oraz § 8a Statutu o treści:

"Akcje mogą być umorzone na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy". Zgodnie ze wskazaną powyżej Uchwałą nr 4:

* Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy upoważniło Zarząd do nabywania przez Spółkę akcji.

* W wyniku skupu ma zostać nabytych do 2.500.000 akcji.

* Akcje zostaną nabyte za łączną kwotę nie wyższą niż 20.000.000 zł.

* Zarząd uzyskał upoważnienie do nabywania akcji na okres do 31 grudnia 2008 r.

* Zarząd upoważniony został do wykorzystania środków z kapitału zapasowego do przeprowadzenia skupu akcji własnych do kwoty nie wyższej niż 2.500.000 zł.

* Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy upoważniło Zarząd do zawarcia z biurem maklerskim umowy w sprawie skupu akcji w drodze transakcji giełdowych.

Wykonując Uchwałę nr 4 Zarząd Spółki podjął uchwałę o przyjęciu "Programu nabywania akcji własnych Spółki z celu umorzenia". W przedmiotowej uchwale (Programie) wskazano między innymi, iż:

* Programem objęte są akcje notowane na GPW w....

* W związku z niską płynnością akcji na właściwym rynku Spółka podczas jego realizacji będzie przekraczać próg 25% nabywanych akcji własnych, nie więcej jednak niż 50%.

* Cena za akcje wynosić ma nie więcej niż 8 zł.

* Nabywanie akcji odbędzie się za pośrednictwem wybranego przez Zarząd biura maklerskiego.

* Po upływie terminu zakończenia skupu Zarząd zwoła niezwłocznie, nie później niż 14 dni od tego terminu, Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki celem podjęcia uchwał o umorzeniu akcji oraz obniżeniu kapitału zakładowego. W dniu 23 stycznia 2008 r. Spółka zawarła z S.A., zwanym dalej "D", umowę świadczenia usług brokerskich i prowadzenia rachunku inwestycyjnego w obrocie zorganizowanym.

* Zgodnie z zapisami przedmiotowej umowy:

* D zobowiązuje się do zawierania umów zlecenia nabycia lub zbycia oznaczonych papierów wartościowych i prowadzenia rachunku inwestycyjnego oraz świadczenia innych usług brokerskich.

* D na podstawie zleceń Spółki wystawia i przekazuje do realizacji zlecenia brokerskie nabycia lub zbycia oznaczonych papierów wartościowych w imieniu własnym, lecz na rachunek Spółki.

* Na podstawie umowy Spółka w ramach określonych stosowną Uchwałą Walnego Zgromadzenia może składać zlecenia skupowania akcji w celu umorzenia.

* D w odniesieniu do składanych zleceń nabywania akcji w celu umorzenia jest zobowiązany do przekazania Spółce zbiorczej, dziennej informacji o realizacji zleceń. Informacja ta zawierała będzie: ilość i średnią cenę nabytych instrumentów, wartość prowizji maklerskiej, datę zawarcia i rozliczenia transakcji w KDPW oraz aktualny stan konta Spółki.

W dniu 2 lipca 2008 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki podjęło Uchwałę nr 26, na mocy której dokonano zmian w Uchwale nr 4 z 7 stycznia 2008 r. w następującym zakresie:

* Nabyciu podlegać ma do 410.000 akcji.

* Kwota wydatkowana na nabycie wyniesie do 2.050.000 zł, przy wynagrodzeniu za akcję do 5,50 zł.

* Upoważnienie do skupu akcji dane Zarządowi wygaśnie 31 lipca 2008 r.

W wykonaniu powyżej Uchwały Zarząd Spółki dokonał odpowiednich zmian w treści "Programu nabywania akcji własnych Spółki z celu umorzenia". W związku z powyższym stanem faktycznym sprawy oraz mając na uwadze charakter prawny transakcji, w Spółce powstały wątpliwości dotyczące rozliczenia transakcji oraz funkcji Spółki w tym zakresie.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

Ad. 1

Mając na uwadze specyfikę transakcji i warunki jej przeprowadzenia Spółka nie będzie pełnić funkcji płatnika, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zwana dalej "Ordynacja", w związku z art. 41 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: z 2000 r. Dz. U. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., zwana dalej u.p.d.o.f.).

Przeprowadzając transakcję związaną z nabywaniem własnych akcji w celu ich umorzenia na rynku giełdowym za pośrednictwem firmy inwestycyjnej D, działającej w imieniu własnym, lecz na rachunek wnioskodawcy, Spółka nie może wypełnić funkcji płatnika z następujących poniżej wskazanych przyczyn natury prawnej oraz obiektywnej i technicznej.

Obrót giełdowy (transakcje sesyjne), w którym dokonywano nabycia akcji własnych celem umorzenia stanowi specyficzny system rozliczeń zdefiniowany w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Stronami transakcji mogą być co do zasady firmy inwestycyjne oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, jak też uczestnicy Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Wnioskodawca we wniosku przedstawił w formie graficznej schemat transakcji giełdowych.

W przypadku Spółki, jak też w toku zwykłych transakcji na rynku giełdowym (sesji giełdowych) inwestor, który chce dokonać transakcji, tj. sprzedać lub nabyć papiery wartościowe na sesji GPW w..., musi złożyć zlecenie kupna lub sprzedaży w domu maklerskim. Na podstawie zleceń inwestorów tworzone są zbiorcze zlecenia maklerskie, które w odpowiednim momencie trafiają do arkusza zleceń. Generalnie inwestor, tj. zarówno nabywca akcji jak i ich sprzedawca, działa cały czas anonimowo za pośrednictwem domu maklerskiego / dwóch niezależnych domów maklerskich; w związku z tym faktem strony transakcji nie są w żaden sposób identyfikowane.

Składając zlecenie kupna Spółka i dom maklerski D mają świadomość, iż nabycie to jest dokonywane celem umorzenia, jednakże składający z drugiej strony zlecenie (sprzedający) nie ma i nie może mieć z przyczyn technicznych tej świadomości, a dom maklerski pośredniczący w tej transakcji nie jest także w stanie wyodrębnić w składanym zbiorczym zleceniu sprzedaży papierów czy zbycie dokonywane jest przez inwestora (akcjonariusza):

* jedynie w celu umożliwienia Spółce nabycia akcji własnych celem ich umorzenia i ich jednoczesnego spieniężenia;

* jedynie celem ich spieniężenia;

* zarówno w części w celu umożliwienia Spółce nabycia akcji własnych celem ich umorzenia i ich jednoczesnego spieniężenia, jak też w części jedynie w celu ich spieniężenia.

Poza świadomością sprzedającego akcje pozostaje bowiem ze względu na anonimowość obrotu giełdowego tryb (cel) ich zbycia. Brak możliwości identyfikowania sprzedającego i kupującego, który wynika ze specyfiki obrotu giełdowego nie może bowiem wpływać na zasady opodatkowania. Należy podnieść, iż przepisy podatkowe co do zasady regulują materialno-techniczne elementy poboru podatku przez płatnika poprzez odniesienie ich do konkretnych sytuacji, w których modelowo znajduje się podatnik i płatnik. Żaden przepis prawa podatkowego nie zabrania przeprowadzania transakcji dopuszczonej przez inne przepisy prawa, gdy materialno-techniczne elementy poboru podatku przez płatnika nie odpowiadają legalnie przeprowadzanej transakcji. Przeprowadzając transakcję nabywania akcji w celu umorzenia w opisany w stanie faktycznym sposób Spółka nie narusza w żaden sposób bezwzględnie obowiązujących przepisów tak prawa podatkowego, jak i prawa handlowego oraz prawa rynku kapitałowego. W tym zakresie istotnym jest, iż prawidłowe stosowanie prawa podatkowego wymaga uwzględnienia reguł wynikających z szeroko pojętego prawa cywilnego (w tym handlowego i rynku kapitałowego). Ustawa podatkowa nie z każdym elementem stanu faktycznego (czynnością prawa cywilnego) musi wiązać konkretne skutki podatkowe - np. w zakresie pełnienia funkcji płatnika, gdyż to zgodna z prawem treść czynności prawnej (stan faktyczny) ma decydujący wpływ na powstanie lub nie powstawanie obowiązków wynikających z prawa podatkowego. W sytuacji określonej w stanie faktycznym charakter czynności prawnej skutkuje brakiem obowiązków Spółki w zakresie pełnienia funkcji płatnika podatku.

Specyfika sesyjnego obrotu giełdowego oznacza pełny brak świadomości Spółki co do osoby sprzedającego akcje Spółki, jak też celu sprzedaży oraz sprzedających akcje Spółki co do podmiotu nabywającego. Dodatkowo, biuro maklerskie i KDPW - a nie Spółka (nabywca akcji) - dokonują rozliczenia transakcji. Powyższe oznacza, iż z przyczyn stricte technicznych Spółka nie jest w stanie wypełnić potencjalnej funkcji płatnika w rozumieniu art. 8 Ordynacji podatkowej. D zgodnie z zawartą umową z przyczyn technicznych informuje Spółkę jedynie o: ilości i średniej cenie nabytych akcji, wartości prowizji maklerskiej, dacie zawarcia i rozliczenia transakcji w KDPW oraz aktualnym stanie konta Spółki. Dodatkowo, brak świadomości sprzedającego w zakresie trybu / celu nabycia akcji powoduje, iż rozlicza on tę transakcję na zasadach ogólnych, tak więc Skarb Państwa nie ma w tym zakresie żadnego uszczuplenia - podatek dla osób fizycznych wynosi bowiem 19% przy sprzedaży i umorzeniu. Obowiązek podatkowy spoczywa na zbywcy. Generalnie bowiem z literalnego brzmienia przepisów (24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) wynika, że z udziału w zyskach osób prawnych jest: dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji na rzecz spółki w celu umorzenia tych akcji. Istotny dla ustawodawcy jest więc cel odpłatnego zbycia. W przypadku dokonywania transakcji na GPW w... sprzedający nie ma i nie może mieć świadomości określonego w art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych celu zbycia, tak więc nie można w jego przypadku mówić o uzyskaniu dochodu z udziału w zyskach osób prawnych. Na Spółce nie spoczywa więc w tym zakresie obowiązek płatnika, jako że oceniając transakcję ze strony sprzedającego nie można mówić o dochodzie z udziału w zyskach osób prawnych.

Spółka nie może wszystkich nabyć akcji własnych potraktować w ten sam sposób: tj. pobrać i odprowadzić podatek do właściwego urzędu skarbowego, wypłacając niższą kwotę sprzedającym o 19% kwoty należnej, albowiem byłoby to sprzeczne z zasadami obrotu giełdowego. Z proceduralnego punktu widzenia może istnieć w określonych warunkach trudność w odzyskaniu niesłusznie pobranego przez płatnika i odprowadzonego do urzędu skarbowego podatku dochodowego.

Istotnym dla analizowanej sprawy jest ponadto zwrócenie uwagi, iż do opodatkowania zbycia akcji celem ich umorzenia - stosując literalną wykładnię przepisów prawa - mogą mieć zastosowanie jednocześnie dwa przepisy przewidujące odrębną procedurę opodatkowania i określające inną rolę Spółki jako płatnika:

* art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. (z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych). W tym przypadku Spółka byłaby zobowiązana do pobrania podatku w wysokości 19% od uzyskanych przez akcjonariusza dochodów i odprowadzenia go do właściwego dla swej siedziby urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, o ile pobranie podatku byłoby technicznie możliwe;

* art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f. (zbycie przez osobę fizyczną akcji, co nie wyklucza zbycia akcji celem ich umorzenia). W tym przypadku obowiązek rozliczenia podatkowego spoczywa na akcjonariuszu, a Spółka nie występuje w roli płatnika.

Zdaniem wnioskodawcy należy wyraźnie zaznaczyć, iż ten niefortunny zbieg dwóch przepisów mogących mieć jednocześnie zastosowanie w analizowanym przedmiocie opodatkowania jest wynikiem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązującej od 2005 r., a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlegała od tego czasu w tym zakresie doprecyzowaniu. W konkretnej sprawie nie można więc wykluczyć, iż rozstrzygnięcie winno mieć miejsce na korzyść stosowania przepisu art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co - uwzględniając skup akcji w drodze transakcji giełdowych na otwartym rynku, byłoby uzasadnione. Być może więc legislator zastosował w tym zakresie specjalny zabieg pozostawiając wybór płatnikom.

Z powyższych względów mając na uwadze brak tak technicznej jak i prawnej możliwości konkretyzacji podatnika (sprzedającego) Spółka nie może spełnić funkcji płatnika podatku zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej w związku z art. 26 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych i 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca powołuje przy tym pismo Podlaskiego Urzędu Skarbowego z dnia 27 maja 2004 r. sygnatura P-I/423/40/MW/04.

Ad. 2

Mając na uwadze stanowisko własne zajęte przez wnioskodawcę w związku z pytaniem nr 1: fakt, iż ze względów technicznych Spółka nie może pełnić funkcji płatnika; na Spółce nie będzie ciążył obowiązek poboru podatku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko to wynika z braku tak technicznej jak i prawnej możliwości konkretyzacji podatnika (sprzedającego) w toku dokonywanej na rynku giełdowym (w trakcie sesji giełdowej) transakcji nabycia własnych akcji celem umorzenia za pośrednictwem domu maklerskiego.

W dniu 4 listopada 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający z upoważnienia Ministra Finansów wydał indywidualną interpretację Znak: IBPB2/415-1347/HS. Uznając stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe stwierdził, że obowiązek poboru podatku ciąży na Spółce S.A. jako podmiocie dokonującym wypłat należności z tytułu nabytych celem umorzenia akcji. Obowiązek ten nie jest w żaden sposób uzależniony od tego czy transakcja nabycia akcji i wypłata należności z tytułu tej transakcji są dokonywane za pośrednictwem innych podmiotów (za pośrednictwem firmy inwestycyjnej działającej we własnym imieniu ale na rachunek emitenta czyli spółki), bez znaczenia dla obowiązków Spółki jako płatnika pozostaje fakt, iż zgodnie z odrębnymi przepisami spółka przeprowadza nabycie akcji własnych celem umorzenia poprzez wskazanych w przepisach pośredników. Zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej i art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnikiem jest podmiot dokonujący świadczenia, tj. prawnie zobowiązany do wypłaty środków na rzecz klienta.

Wnioskodawca zaskarżył, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, ww. interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zarzucając, iż jest ona niezgodna z prawem.

Sąd uchylając przedmiotową interpretację stwierdził, iż w rozpoznawanej sprawie kluczowe znaczenie miało rozstrzygnięcie czy dochód uzyskany przez zbywców akcji w wyniku odpłatnego zbycia akcji na rynku regulowanym, w obrocie giełdowym, za pośrednictwem firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność maklerską, stanowi udział w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Sąd podkreślił, że przepis art. 24 ust. 5 pkt 2 tej ustawy stanowi bowiem, że dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji).

Sąd zgodził się, że zbycie akcji na rzecz spółki w celu ich umorzenia stanowi dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych. Jednakże Sąd stwierdził, że przytoczenie przez Organ podatkowy treści art. 24 ust. 5 pkt 2 ww. ustawy, nie stanowi oceny stanowiska strony skarżącej w zakresie pytania przedstawionego we wniosku o interpretację, gdyż pytanie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy warunki określone w tym przepisie są spełnione w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację.

Sąd wskazał, że z treści przepisu art. 24. ust. 5 pkt 2 ww. ustawy wynika, że dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji, jest kwalifikowany jako dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych, gdy spełniony jest warunek, że zbycie następuje na rzecz spółki - a ponadto - zbycie następuje w celu umorzenia tych akcji. Zdaniem Sądu nie może ulegać wątpliwości, że zbycie akcji na rzecz spółki w celu umorzenia akcji, ma miejsce wtedy, gdy treść oświadczenia woli zbywcy obejmuje - przeniesienie własności akcji na rzecz spółki - i to właśnie w celu umorzenia tych akcji.

Sąd podkreślił, że na rynku regulowanym, w obrocie giełdowym, firma inwestycyjna prowadząca działalność maklerską, dokonuje (jako zastępca pośredni) zbycia (nabycia) akcji, działając w imieniu własnym, ale na rachunek podmiotu dającego zlecenie nabycia lub zbycia akcji. Wobec kontrahenta firmy inwestycyjnej, podmiot dający zlecenie zbycia (nabycia) akcji pozostaje nieujawniony.

W powyższym stanie faktycznym, zdaniem Sądu, aktualna jest zatem teza, że "z punktu widzenia podatnika zbywającego akcje w obrocie giełdowym, drugą stronę transakcji reprezentuje biuro maklerskie, które dokonuje jej faktycznego rozliczenia (poprzez system KDPW). Nabywca składający zlecenie kupna pozostaje nieujawniony." (Robert Krasnodębski "Obowiązki spółki jako płatnika z tytułu wykupu akcji własnych w celu umorzenia w obrocie giełdowym", Jurysdykcja Podatkowa 2007, nr 4, str. 23-24).

W związku z tym, zdaniem Sądu - w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku - zbyciu akcji nie może towarzyszyć zamiar przeniesienia ich własności na rzecz spółki, czy w ogóle na rzecz jakiegokolwiek skonkretyzowanego podmiotu - nabywca pozostaje przecież nieujawniony wobec zbywcy. Z tego samego powodu nie może być mowy o dokonaniu zbycia akcji na rzecz spółki celem umorzenia tych akcji. Oczywiste jest bowiem, że nieujawniony pozostaje zarówno nabywca akcji, jak i cel nabycia tych akcji.

Wobec tego Sąd stwierdził, że dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji - za pośrednictwem firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność maklerską, na rynku regulowanym w obrocie giełdowym - nie może być kwalifikowany jako dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych, w rozumieniu art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sąd podkreślił, że nabywanie przez spółkę akcji własnych w celu ich umorzenia nie jest równoznaczne z tym, że zbycie akcji przez akcjonariusza następuje na rzecz spółki w celu ich umorzenia. Właśnie w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację, obydwie wymienione transakcje (zbycia i nabycia akcji) nie pozostają w powiązaniu tego rodzaju, że akcjonariusz dokonując zbycia akcji działa z zamiarem przeniesienia ich własności na rzecz spółki w celu umorzenia tych akcji.

Sąd stwierdził, że wnioski z powyższej analizy przepisów powodują, że zbędna jest ocena zgodności z prawem pozostałej części interpretacji podatkowej - a mianowicie kwestie dotyczące sposobu wykonania przez spółkę obowiązków płatnika, a w szczególności, w jaki sposób spółka ma określić podstawę opodatkowania celem obliczenia, pobrania i odprowadzenia kwoty podatku.

Ponadto zdaniem Sądu uwzględnić należało podniesione w skardze zarzuty naruszenia przez Organ podatkowy przepisów postępowania w zakresie warunków, jakim ma odpowiadać interpretacja, określonych w art. 14c § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej.

Sąd stwierdził bowiem, że zaskarżona interpretacja - poza wyżej wskazanym błędnym rozumowaniem w zakresie wykładni art. 24 ust. 5 pkt 2 w związku z art. 41 ust. 4 i art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zawiera - w końcowej części - odniesienie do innego stanu faktycznego niż przedstawiony we wniosku.

Sąd wskazał, że Organ podatkowy odniósł się do kwestii związanych z wykupem przez spółkę akcji własnych poza rynkiem regulowanym, podczas gdy stan faktyczny przedstawiony we wniosku dotyczył skupu akcji na rynku regulowanym i tego właśnie miała dotyczyć interpretacja.

Według Sądu istota zagadnienia sprowadzała się zatem do tego, czy w przedstawionym stanie faktycznym, dochód zbywców akcji stanowi dochód z udziału w zyskach osób prawnych, a wobec tego czy skarżącą obciążają obowiązki płatnika. Konieczna była więc ocena prawna stanowiska strony skarżącej w zakresie tych kwestii. Oceną taką nie jest wskazanie alternatywnego sposobu przeprowadzenia przez Spółkę skupu własnych akcji celem ich umorzenia. Organ podatkowy powinien bowiem dokonać oceny prawnej przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i nie ma w związku z tym żadnego znaczenia, czy Spółka miałaby możliwość wypełnienia obowiązków płatnika zryczałtowanego podatku, dokonując transakcji poza rynkiem regulowanym.

Sąd uznał, że trafny jest zatem zarzut skargi, że nie jest rolą organów podatkowych, w trybie udzielania indywidualnej interpretacji, proponowanie alternatywnych rozwiązań przeprowadzenia transakcji biznesowych. Organ podatkowy powinien bowiem dokonać oceny konsekwencji podatkowych danej transakcji w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z powyższym, w przekonaniu Sądu, w wydanej interpretacji doszło do naruszenia zarówno przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania.

Wobec odstąpienia od skargi kasacyjnej przez Organ, wyrok stał się prawomocny z dniem 17 sierpnia 2010 r.

Mając na uwadze powyższe, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 21 października 2009 r., obrót papierami wartościowymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym (w tym giełdowym) wymaga pośrednictwa firmy inwestycyjnej (w rozumieniu art. 3 pkt 33 jest nią również dom maklerski). Stosownie do treści art. 69 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 ustawy działalność maklerska, z zastrzeżeniem art. 70 i 71, obejmuje wykonywanie czynności polegających m.in. na: przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia maklerskich instrumentów finansowych, wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt 1, na rachunek dającego zlecenie oraz prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi, z wyłączeniem rachunków prowadzonych przez bank powierniczy. Z kolei zgodnie z art. 73 ust. 1 ww. ustawy firma inwestycyjna (m.in. dom maklerski) wykonuje zlecenia nabycia lub zbycia papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu zorganizowanego na podstawie umowy o świadczenie usług brokerskich, przy czym - co do zasady - w umowie firma inwestycyjna zobowiązuje się do przyjmowania i wykonywania, na warunkach określonych w tej umowie, zleceń nabycia lub zbycia we własnym imieniu na rachunek dającego zlecenie papierów wartościowych (ust. 2 pkt 1). W myśl art. 73 ust. 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, firma inwestycyjna przyjmując do wykonania zlecenie nabycia lub zbycia papierów wartościowych, zobowiązuje się wobec dającego zlecenie do nabycia lub zbycia oznaczonych papierów wartościowych w imieniu własnym, lecz na rachunek dającego zlecenie. Natomiast stronami transakcji giełdowych są wyłącznie firmy inwestycyjne oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych w przypadku wykorzystania zarządzanego przez niego systemu gwarantującego prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z transakcji (art. 31 ust. 1 w związku z art. 59 ust. 3 ustawy). Do zadań wspomnianego Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych należy zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi prowadzenie depozytu papierów wartościowych, prowadzenie rozliczeń i rozrachunku transakcji w papierach wartościowych, prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń oraz wykonywanie czynności w zakresie prowadzenia systemu rejestracji, rozliczeń i rozrachunku instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi.

Zatem, obrót akcjami na rynku regulowanym cechuje zasada przymusu rynku regulowanego przy obrocie wtórnym akcjami dopuszczonymi do publicznego obrotu oraz zasada obowiązkowego pośrednictwa maklerskiego. Powyższe zasady skutkują także anonimowością stron transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz brakiem bezpośredniego rozliczenia przedmiotowych transakcji pomiędzy stronami tych transakcji. Nadto należy wskazać, iż w myśl art. 147 ustawy maklerzy i doradcy uczestniczący w obrocie instrumentami finansowymi są obowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej, która obejmuje informację uzyskaną w związku z podejmowanymi czynnościami służbowymi w ramach zatrudnienia, stosunku zlecenia lub innego stosunku prawnego o podobnym charakterze, dotyczącą chronionych prawem interesów podmiotów dokonujących czynności związanych z obrotem instrumentami finansowymi, lub innych czynności w ramach regulowanej ustawą działalności objętej nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego lub zagranicznego organu nadzoru, jak również dotyczącą czynności podejmowanych w ramach wykonywania tego nadzoru, w szczególności informację zawierającą:

Na gruncie przepisów podatkowych, zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów, które wymienione zostały w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy są kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Pełen katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ustawy, w myśl którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in.:

* dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną

(17 ust. 1 pkt 4 ustawy),

* należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych oraz realizacji praw wynikających z papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Treść powyższych przepisów wskazuje, iż opodatkowanie ww. rodzaju przychodu zależy od sposobu dokonania zbycia akcji. Stąd należy rozróżnić dwa przypadki:

Zbycie akcji na rzecz spółki w celu umorzenia ma miejsce wtedy, gdy treść oświadczenia woli zbywcy obejmuje przeniesienie własności akcji na rzecz spółki i to właśnie w celu umorzenia tych akcji. Dochód uzyskany z tej sprzedaży podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże nabywanie przez spółkę akcji własnych w celu ich umorzenia nie jest jeszcze równoznaczne z tym, że zbycie akcji przez akcjonariusza następuje na rzecz spółki w celu ich umorzenia. Zatem dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji - za pośrednictwem firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność maklerską, na rynku regulowanym w obrocie giełdowym - nie może być kwalifikowany jako dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych, w rozumieniu art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku bowiem, gdy akcje sprzedawane są na giełdzie, nie można zidentyfikować bezpośrednio stron transakcji. Jak bowiem wynika z przytoczonych przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zlecenie sprzedaży akcji na giełdzie złożone przez akcjonariusza jest dla firmy inwestycyjnej podstawą do sporządzenia w imieniu własnym (choć na rachunek akcjonariusza) zlecenia brokerskiego (oferty sprzedaży). Również zlecenie spółki akcyjnej jest dla firmy inwestycyjnej podstawą do sporządzenia w imieniu własnym, na rachunek spółki zlecenia brokerskiego, czyli oferty kupna akcji na giełdzie. Tym samym nie można stwierdzić, że akcje zbywane przez konkretnego podatnika nabywa spółka w celu ich umorzenia. Ponadto podatnikiem jest osoba zbywająca papiery wartościowe, a zatem wszelkie następstwa podatkowe należy wywodzić z jej działania. Stwierdzić należy, iż z istoty działania giełdy papierów wartościowych wynika, że zbycie papierów wartościowych następuje w odpowiedzi na zlecenie sprzedaży. Nie można sprzedającego narażać na ryzyko innego od zamierzonego efektu realizacji jego zlecenia, jakim jest uzyskanie dochodu z odpłatnego zbycia waloru będącego w posiadaniu podatnika. Sytuacja taka ma bez wątpienia miejsce, gdy zlecający składa zlecenie sprzedaży, z której oczekuje przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a z przyczyn od niego niezależnych zawiera umowę sprzedaży o cechach skutkujących powstaniem przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych wraz z konsekwencjami podatkowymi takiej kwalifikacji przychodów. Trzeba zauważyć, iż składający zlecenie sprzedaży na giełdzie papierów wartościowych nie ma możliwości dokonania zastrzeżeń co do zakresu podmiotów, z którymi będzie zawarta transakcja, a więc nie ma możliwości wyrażenia swojej woli, dotyczącej ograniczeń w zbyciu akcji spółki, która nabywa je w celu ich umorzenia. Zatem uzyskany w ten sposób przychód należy traktować jako przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, który podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Przy czym na podstawie art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy, dochodem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica pomiędzy przychodami z tego zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 - osiągnięta w roku podatkowym.

Jednocześnie wskazać należy, iż w przypadku gdy akcje sprzedawane są na giełdzie, na spółce, która zakupiła akcje na giełdzie nie ciążą obowiązki płatnika, o których mowa w art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takim przypadku biuro maklerskie, za pośrednictwem którego odbywa się obrót papierami wartościowymi na giełdzie, zobowiązane jest na podstawie art. 39 ust. 3 ww. ustawy do sporządzenia sprzedawcy imiennej informacji o wysokości uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym dochodu (PIT-8C). Albowiem zgodnie z dyspozycją ust. 3 art. 39 cytowanej ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca - na skutek uchwały Walnego Zgromadzenia - nabywał własne akcje (celem umorzenia) notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w.... Zatem, na podstawie przedstawionej powyżej analizy uznać należy, iż w tej sytuacji zbyciu akcji nie towarzyszył zamiar przeniesienia ich własności na rzecz Spółki, czy w ogóle na rzecz jakiegokolwiek skonkretyzowanego podmiotu. Nabywca pozostaje bowiem nieujawniony wobec zbywcy. Wobec powyższego, w takim przypadku nie można mówić o dokonaniu przez akcjonariuszy zbycia akcji na rzecz spółki celem umorzenia tych akcji, gdyż jak wskazano powyżej nieujawniony pozostaje zarówno nabywca akcji, jak i cel nabycia tych akcji. Przychód uzyskany przez akcjonariuszy z tytułu zbycia akcji za pośrednictwem firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność maklerską, należy traktować jako przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, który podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze stan faktyczny oraz przytoczone powyżej przepisy, stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym w sytuacji nabycia akcji własnych na giełdzie (w celu umorzenia), na spółce nie ciążą obowiązki płatnika, należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.