IBPBII/2/415-1000/09/NG - Możliwość zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wraz z odsetkami otrzymanego z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, które wnioskodawca otrzyma na podstawie wyroku sądowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 12 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

W dniu 12 października 2009 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, które wnioskodawca otrzyma na podstawie wyroku sądowego oraz możliwości zwolnienia z opodatkowania odsetek od tego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, od dnia 31 grudnia 1999 r. był zatrudniony na stanowisku Specjalisty ds. Organizacyjnych, a następnie na stanowisku Specjalisty ds. Korporacyjnych - Zastępcy Kierownika Prawnego. W dniu 21 października 2004 r. wnioskodawca podpisał z pracodawcą umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Umowa obejmowała swoim horyzontem okres 24 miesięcy następujących po dacie rozwiązania i wygaśnięciu stosunku pracy.

Umowa przewidywała zobowiązania stron w ten sposób, że wnioskodawca jako pracownik, po ustaniu stosunku pracy nie będzie podejmował zatrudnienia i współpracy z podmiotami konkurencyjnymi dla pracodawcy, w zamian za co pracodawca za tę szkodę polegającą na reglamentacji w dysponowaniu przez wnioskodawcę karierą zawodową zobowiązał się do zapłaty stosownego odszkodowania w pieniądzu. Stosunek pracy został rozwiązany z dniem 28 lutego 2005 r. Wnioskodawca wywiązał się ze zobowiązań wynikających z umowy o zakazie konkurencji, natomiast były pracodawca nie wypłacił mu w określonym w umowie terminie umówionego odszkodowania. W związku z tym wnioskodawca wszczął proces sądowy o zapłatę przedmiotowej kwoty odszkodowania. Aktualnie proces toczy się w I instancji przed Sądem Okręgowym. W konsekwencji tego procesu zostanie wydane orzeczenie w przedmiocie sporu, w którym Sąd zasądzi na rzecz wnioskodawcy odszkodowanie, lub jeśli uzna za skuteczną obronę byłego pracodawcy, odrzuci jego roszczenia. Niniejszy wniosek o interpretację obejmuje wariant, w którym w przyszłości Sąd wyda wyrok korzystny dla wnioskodawcy i na podstawie którego pracodawca zapłaci na rzecz wnioskodawcy dochodzone przez niego odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W niniejszym stanie faktycznym odszkodowanie otrzymane od pracodawcy, na podstawie orzeczenia sądowego nie będzie mogło być uznane za takie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Dochodzona kwota odszkodowania określona w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy zawartej w dniu 21 października 2004 r. wypłacona gwoli wyroku sądowego, została ustalona na warunkach wynikających z zasady swobody kształtowania umów. Faktu tego nie zmieniają zapisy art. 101² do 101⁴ Kodeksu pracy. Przepisy te określają stany faktyczne i okoliczności, które stanowią przesłanki uprawniające pracodawcę i pracownika do zawarcia umowy o zakazie konkurencji.

Przepisy te jednak nie określają wysokości, ani nawet zasad ustalania odszkodowania jakie pracodawca winien wypłacić pracownikowi w zamian za powstrzymanie się przez niego od podejmowania zatrudnienia w pełnym lub częściowym zakresie. Przepisy te określają co prawda minimalne wynagrodzenie z tego tytułu, ale strony mogą oczywiście od tego poziomu odszkodowania, wskazanego w art. 101² § 3, odstąpić i przyjmując wartość odszkodowania gwoli ich autonomicznych ustaleń. Tak też było w rozważanym przypadku. Tak więc, wynika z tego, że rozważany stan faktyczny nie jest objęty hipotezą art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie jest przez ten przepis regulowany.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw) lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Skoro, jak wskazano powyżej wysokość zasądzonego wyrokiem sądowym odszkodowania nie wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a w związku z tym nie stanowi świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to ma do tego świadczenia zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy. Mając powyższe na uwadze wnioskodawca uważa, iż przedmiotowe odszkodowanie z tytułu spełnienia zobowiązań do zachowania zakazu konkurencji, otrzymane przez wnioskodawcę na mocy wyroku sądowego jest wolne od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W kwestii opodatkowania zasądzonych na rzecz wnioskodawcy odsetek za nieterminową wypłatę odszkodowania, przyjąć należy, iż jest to świadczenie, którego źródłem jest stosunek pracy i jako takie podlegają zwolnieniu zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy zauważyć iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji. Należy zauważyć iż w cyt. wyżej przepisie został użyty spójnik "lub", co oznacza, iż w przedmiotowym zwolnieniu ustawodawca zastosował alternatywę zwykłą. Tym samym zakresem przedmiotowego zwolnienia objęte są odszkodowania, których:

Innymi słowy, jeżeli nawet wysokość odszkodowania lub zadośćuczynienia nie wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a ustawa reguluje jedynie zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia, to także w takim przypadku należy zastosować art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie należy stwierdzić, iż ewentualne odszkodowanie zasądzone przez sąd będzie odszkodowaniem z tytułu zakazu konkurencji nie tylko wypłaconym na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), ale także - wbrew twierdzeniu wnioskodawcy - odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalenia określają stosowne przepisy Kodeksu pracy.

Zgodnie bowiem z art. 101² § 1 Kodeksu pracy: "Przepis art. 101¹ § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3".

Z kolei zgodnie z § 3 tegoż art. 101²: "Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe od 25 % wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy." Z powyższych przepisów w sposób jednoznaczny wynika zatem, że przepisy te zawierają dyspozycję co do wysokości i zasad ustalania odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji. Zdanie drugie art. 101² § 1 k.p. wprost wskazuje, iż pozostawia się stronom możliwość dowolnego określenia wysokości odszkodowania i ta właśnie zasada jest uzupełniona dyspozycją § 3. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż § 3 tegoż art. 101² wskazuje minimalną stawkę odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji, a więc i sposób jego ustalenia. Tym samym błędnym jest twierdzenie wnioskodawcy, że przedmiotowe przepisy Kodeksu pracy nie określają wysokości, ani nawet zasad ustalania odszkodowania jakie pracodawca winien wypłacić pracownikowi w zamian za powstrzymanie się przez niego od podejmowania zatrudnienia w pełnym lub częściowym zakresie.

Mając powyższe na uwadze należy zatem stwierdzić, że ewentualne odszkodowanie zasądzone przez sąd będzie odszkodowaniem z tytułu zakazu konkurencji wypłaconym na podstawie przepisów Kodeksu pracy, a wysokość i zasady ustalania tego rodzaju odszkodowania wynikają wprost z przepisów ustawy.

Podkreślić także należy, iż do przedmiotowego odszkodowania nie będzie miało zastosowanie również zwolnienie określone w treści art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na które to zwolnienie wnioskodawca wskazuje we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Do kategorii zwolnień objętych tym uregulowaniem zalicza się bowiem inne odszkodowania, niż wynikające z przepisów prawa, a więc te które nie zostały wymienione w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy.

Przedmiotowe odszkodowanie należy zatem zakwalifikować do przychodów ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wypłata jest uwarunkowana łączącym wcześniej strony stosunkiem pracy. Na podstawie tego przepisu, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy o możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego na podstawie wyroku sądowego odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji na odstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać za nieprawidłowe.

Odnośnie zwolnienia z opodatkowania odsetek od przedmiotowego odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, należy zauważyć, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Ponieważ przedmiotowe odszkodowanie, które zostanie ewentualnie wypłacone wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego - jak już Organ wskazał wyżej - będzie stanowić przychód ze stosunku pracy, który mieści się w katalogu przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, to odsetki od tego odszkodowania nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że w tym zakresie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.