IBPBII/1/4511-67/15/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 23 stycznia 2015 r. (wpływ do Biura - 23 stycznia 2015 r.), uzupełnionym 30 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego zadośćuczynienia - jest prawidłowe.

W dniu 23 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego zadośćuczynienia.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 23 marca 2015 r. znak: IBPB II/1/4511-67/15/MCZ wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 30 marca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w kwietniu 2012 r. została przyjęta na Oddział Ginekologii Onkologicznej Szpitala Miejskiego z powodu macicy mięśniakowatej i guza jajnika lewego. W kwietniu 2012 r. Wnioskodawczyni była operowana - wycięto jej macicę z przydatkami i częścią sieci większej. Przebieg operacji niepowikłany. W badaniu histopatologicznym bez cech nowotworu złośliwego. W kwietniu 2012 r. Wnioskodawczyni została wypisana do dalszego leczenia ambulatoryjnego.

W lipcu 2012 r. w wykonanej tomografii komputerowej jamy brzusznej i miednicy stwierdzono zastój moczu w prawej nerce, amputację światła moczowego prawego. W sierpniu 2012 r. Wnioskodawczyni została hospitalizowana na oddziale urologii, gdzie wytworzono prawostronną nefrostomię. W wykonanej we wrześniu scyntygrafii nerek stwierdzono znaczne upośledzenie funkcji prawej nerki. W grudniu 2012 r. wykonano u Wnioskodawczyni nefrektomię prawostronną.

W wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu wycięcie macicy doszło do jatrogennego uszkodzenia moczowodu prowadzącego do jego całkowitej niedrożności oraz prawostronnego wodonercza, a w konsekwencji do całkowitego uszkodzenia prawej nerki z koniecznością jej usunięcia. Wnioskodawczyni była prawidłowo zakwalifikowana do zabiegu usunięcia macicy, sam zabieg operacyjny został przeprowadzony w sposób typowy. W czasie pobytu w szpitalu po zabiegu wykonano Wnioskodawczyni badanie USG jamy brzusznej, w którym opisano wodonercze I stopnia w prawej nerce. W trakcie późniejszych konsultacji w ramach postępowania o uzyskanie zadośćuczynienia lekarz konsultant stwierdził, że personel ubezpieczonego nie zapoznał się z wynikiem badania przed wypisaniem Wnioskodawczyni ze szpitala, a przy dołożeniu odpowiedniej staranności można było rozpoznać rozpoczynające się wodonercze już w 4 dobie po zabiegu. Wdrożenie wówczas odpowiedniego leczenia z pewnością zapobiegłoby nieodwracalnemu uszkodzeniu nerki i jej usunięciu.

Nie rozpoznanie u Wnioskodawczyni uszkodzenia moczowodu, mimo wykonanego badania USG, w którym stwierdzono wodonercze I stopnia, jest zaniedbaniem personelu. Skutkiem tego działania był zastój moczu, uszkodzenie wodonercza i nieodwracalne uszkodzenia nerki - w ramach przeprowadzonego procesu ugodowego z ubezpieczycielem Wnioskodawczyni otrzymała przedmiotowe zadośćuczynienie w wysokości 35.000 PLN (słownie: trzydzieści pięć tysięcy złotych).

W uzupełnieniu wniosku z 30 marca 2015 r. Wnioskodawczyni wskazała, że:

3. X S.A. dokonał na rzecz Wnioskodawczyni wypłaty zadośćuczynienia w oparciu o art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowanego może zostać przyznana odpowiednia kwota tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za dokonaną krzywdę (co nie jest przedmiotem niniejszego wniosku) a następnie na podstawie ugody pozasądowej dokonał dopłaty tego zadośćuczynienia w 2014 r., które jest przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacona Wnioskodawczyni na podstawie ugody pozasądowej dopłata zadośćuczynienia podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy kwotę tą Wnioskodawczyni powinna wykazać w zeznaniu rocznym za 2014 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni otrzymana przez nią dopłata zadośćuczynienia jest przychodem zwolnionym od opodatkowania podatkiem dochodowym i nie musi kwoty tej wykazywać w rozliczeniu rocznym za 2014 r.

Wnioskodawczyni wskazała, że z opisanego wyżej stanu faktycznego oraz opinii lekarza konsultanta wynika, że doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu utraty nerki (w wysokości 35%) wskutek zaniedbania personelu.

Wnioskodawczyni podkreśla, że była dwa razy hospitalizowana, przeszła dwa zabiegi operacyjne i długie 9-miesięczne leczenie, w związku z czym otrzymane przez nią zadośćuczynienie było jak najbardziej zasadne i tylko w niewielkim stopniu pokrywa krzywdę, której wynikiem jest utrata przez nią zdrowia. Wnioskodawczyni pozostaje pod stałą opieką poradni urologicznej i już nigdy nie powróci do stanu zdrowia sprzed opisanych powyżej wydarzeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że firma ubezpieczeniowa X S.A., z którą umowę ubezpieczeniową zawarł szpital, dokonała na rzecz Wnioskodawczyni wypłaty zadośćuczynienia w oparciu o art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego. Przedmiotowe zadośćuczynienie związane jest z zaniedbaniem personelu szpitalnego, w wyniku którego Wnioskodawczyni doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu (utraty nerki) w wysokości 35%. W 2014 r. w wyniku ugody pozasądowej Wnioskodawczyni otrzymała od firmy ubezpieczeniowej X S.A. dopłatę do ww. zadośćuczynienia.

Podkreślenia wymaga, iż zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia "zadośćuczynienia" z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950, z późn. zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.

Jak stanowi art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego).

Z treści art. 805 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny wynika, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy - Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że otrzymywane przez Wnioskodawczynię świadczenie, wypłacone przez ubezpieczyciela, w ramach umowy ubezpieczeniowej zawartej przez Szpital (sprawcę szkody), w postaci dopłaty zadośćuczynienia korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym Wnioskodawczyni nie ma obowiązku wykazywania ww. świadczenia w zeznaniu rocznym za 2014 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.