IBPBII/1/4511-282/15/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 marca 2015 r. (wpływ do Biura - 26 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego zwaloryzowanej kwoty partycypacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 marca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego zwaloryzowanej kwoty partycypacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Towarzystwo Budownictwa Społecznego - działa na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych oraz ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i w ramach prowadzonej działalności otrzymuje od przyszłych najemców wpłaty partycypacji. Wnoszona partycypacja jest podstawą do zawarcia umowy najmu z Wnioskodawcą, nie stanowi jednak podstawy do wykupu mieszkania.

W dniu 7 lipca 2009 r. została wniesiona partycypacja na mieszkanie o powierzchni 32,21 m² w kwocie 26.960,00 zł, co stanowiło udział wynoszący 26,61% w przewidywanym koszcie budowy. Partycypantowi nie przysługiwało prawo własności lokalu mieszkalnego oraz prawo do negocjacji kwoty partycypacji. W dniu 26 czerwca 2009 r. została podpisana umowa najmu na opisany wyżej lokal mieszkalny, w związku z czym należy uznać, że umowa w sprawie partycypacji została wykonana.

Po zakończeniu umowy najmu 27 listopada 2014 r. określono faktyczny koszt budowy lokalu mieszkalnego oraz udział wpłaconej partycypacji w koszcie budowy, który po przeliczeniu wyniósł 26,33%. Na podstawie przepisów ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego dokonano rozliczenia partycypacji według wskaźnika wojewody wynoszącego 3.963,00 zł/m² (źródło: Obwieszczenie Wojewody z września 2014 r. w Dzienniku Urzędowym). W momencie zwrotu mieszkania przez najemcę z tytułu waloryzacji partycypacji najemca otrzymał kwotę zwaloryzowaną w wysokości 33.610,00 zł (w dniu zwrotu kwota partycypacji odpowiada kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w faktycznym koszcie budowy, zgodnie z art. 29a ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego). Zwaloryzowana kwota partycypacji podlegająca zwrotowi stanowi równocześnie partycypację należną wpłacaną przez kolejnego najemcę.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy uzyskana kwota z tytułu różnicy między partycypacją wniesioną a uzyskaną w kwocie 6.650,00 zł w momencie jej zwrotu będzie stanowiła podstawę do pobrania 18% zaliczki na podatek dochodowy oraz sporządzenia imiennej informacji PIT-11. Jeżeli tak, to w której pozycji informacji PIT-11 należy wykazać przychód z tytułu uzyskanej kwoty partycypacji oraz koszt z tytułu wniesionej kwoty partycypacji.

Zdaniem Wnioskodawcy uzyskana kwota z tytułu różnicy między partycypacją wniesioną a uzyskaną w kwocie 6.650,00 zł w momencie jej zwrotu będzie stanowiła podstawę do pobrania 18% zaliczki na podatek dochodowy oraz sporządzenia imiennej informacji PIT-11.

Zawierając z Wnioskodawcą umowę w sprawie partycypacji osoba fizyczna uzyskała możliwość zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego wybudowanego przez Wnioskodawcę.

W momencie rozliczenia i zwrotu zwaloryzowanej kwoty partycypacji została ona zakwalifikowana jako przychód, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów uzyskania przychodów partycypant mógł zaliczyć wniesioną kwotę partycypacji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego zwaloryzowanej kwoty partycypacji.

W zakresie skutków podatkowych wypłaty przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego zwaloryzowanej kwoty kaucji mieszkaniowej - wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności otrzymuje od przyszłych najemców wpłaty partycypacji. Wnoszona partycypacja jest podstawą do zawarcia umowy najmu z Wnioskodawcą, nie stanowi jednak podstawy do wykupu mieszkania.

W lipcu 2009 r. została wniesiona partycypacja na mieszkanie. Partycypantowi nie przysługiwało prawo własności lokalu mieszkalnego oraz prawo do negocjacji kwoty partycypacji.

W czerwcu 2009 r. została podpisana umowa najmu na ww. lokal mieszkalny. Po zakończeniu umowy najmu w listopadzie 2014 r. określono faktyczny koszt budowy lokalu mieszkalnego oraz udział wpłaconej partycypacji w koszcie budowy. Na podstawie przepisów ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego dokonano rozliczenia partycypacji według wskaźnika wojewody. W momencie zwrotu mieszkania przez najemcę z tytułu waloryzacji partycypacji najemca otrzymał kwotę zwaloryzowaną (w dniu zwrotu kwota partycypacji odpowiada kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w faktycznym koszcie budowy, zgodnie z art. 29a ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego).

Z przepisu art. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 255) wynika, że ustawa określa zasady gromadzenia oszczędności i udzielania niektórych kredytów na cele mieszkaniowe oraz zasady działania towarzystw budownictwa społecznego.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 27 ust. 1 ww. ustawy przedmiotem działania towarzystwa jest budowanie domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu.

Zatem mieszkania wybudowane przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego (TBS) są własnością TBS a najemcy jedynie płacą czynsz, jednocześnie spłacając kredyt zaciągnięty przez TBS na ich budowę. Należy zauważyć, że nawet po spłaceniu kredytu zaciągniętego przez Towarzystwo na budowę mieszkania nie można go sprzedać, podarować ani wykupić na własność. Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 1 ww. ustawy osoba fizyczna może zawrzeć z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą. W przypadku zakończenia najmu i opróżnienia lokalu kwota partycypacji, o której mowa w ust. 1, podlega zwrotowi najemcy nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. W dniu zwrotu kwota partycypacji powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu (art. 29a ust. 3 ww. ustawy).

Z powyższego wynika więc, że TBS nie może dokonać sprzedaży lokalu mieszkalnego na rzecz osoby fizycznej a nabywając udziały w kosztach budowy realizowanej przez TBS podatnik nie nabywa prawa własności do lokalu mieszkalnego, lecz jedynie prawo do korzystania na zasadach najmu z mieszkania wybudowanego w ramach popierania budownictwa mieszkaniowego. Osoba decydując się na zawarcie umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego budowanego przez TBS jest jedynie najemcą przedmiotowego lokalu a nigdy nie jest jego właścicielem. Oznacza to, iż partycypacja stanowi jedynie udział w kosztach budowy, nie stanowi natomiast udziału we własności lokalu.

W świetle powyższego przychód wynikający z rozwiązania umowy najmu oraz zwrotu partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego winien być zakwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do innych źródeł, a nie - jak twierdzi Wnioskodawca we wniosku - do źródła, o którym mowa w art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 tej ustawy. Kwota partycypacji nie ma charakteru praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do ww. artykułu za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Należy zauważyć, że dokonując wyliczenia określonych przychodów będących przychodami z praw majątkowych, ustawodawca nie tylko wskazuje przykłady przychodów lecz wpływa również na zakres definiowanego pojęcia. Zakłada zatem, że do ww. przychodów można zaliczyć przychody zbliżone w swym charakterze z przychodami, które zostały wymienione w tym przepisie. Przepis dotyczy praktycznie pożytków z posiadanych praw i korzyści ze zbycia praw. Kwota partycypacji nie jest prawem, na podstawie którego osobie uprawnionej przysługują korzyści majątkowe. Stanowi ona warunek zawarcia przez osobę fizyczną z TBS umowy najmu. Zakończenie umowy najmu powoduje zwrot wspomnianej kwoty lecz z uwagi na szczególny sposób wyliczenia jej wartości - powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu.

Z przepisu art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zgodnie natomiast z art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem stwierdzić należy, że jeżeli kwota zwrotu wpłaty partycypacji jest wyższa od kwoty wpłaconej - z wniosku wynika, że Wnioskodawca zwraca zwaloryzowaną kwotę partycypacji, a więc kwotę wyższą od wpłaconej - wówczas osoba fizyczna osiąga przysporzenie majątkowe które stanowi dla tej osoby przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowaniu z tego tytułu podlega dochód.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy od przedmiotowej kwoty, jednakże po zakończeniu roku podatkowego, zgodnie z art. 42a cyt. ustawy podatkowej, ma obowiązek sporządzić i przekazać w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informację PIT-8C, wskazując w niej przychody z innych źródeł.

Należy zauważyć, że wykazaniu w informacji PIT-8C nie podlegają żadne koszty uzyskania przychodów. Koszty takie partycypant wykazuje sam w zeznaniu podatkowym, mając na uwadze, iż opodatkowaniu podlega różnica pomiędzy zwaloryzowaną a wpłaconą kwotą partycypacji.

Skoro wypłaconą kwotę należy zakwalifikować do przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy i w związku z tym na Wnioskodawcy jako płatniku ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C, to Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT-11.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.