IBPBII/1/436-9/10/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 11 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania dodatniej wartości firmy w związku z nabyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 stycznia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania dodatniej wartości firmy w związku z nabyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka akcyjna) rozważa możliwość zakupu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa została wyodrębniona organizacyjnie i finansowo, samodzielnie realizuje swoje zadania gospodarcze przy pomocy zespołu składników materialnych i niematerialnych w postaci zapasów w magazynach, środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, należności, środków pieniężnych i zobowiązań. W wyniku tej transakcji wnioskodawca wprowadzając do ksiąg poszczególne składniki majątkowe wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wprowadzi również dodatnią wartość firmy.

Wartość firmy została zdefiniowana w art. 16g ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako dodatnia różnica między ceną nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład kupionego przedsiębiorstwa łub jego zorganizowanej części.

Wartość rynkowa poszczególnych składników majątkowych wyszczególnionych w bilansie zorganizowanej części przedsiębiorstwa sprzedającego zostanie ujęta w załączniku do umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jako jej integralna część. Ponieważ wartość firmy nie widnieje w księgach sprzedającego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, dlatego w umowie sprzedaży nie zostanie ona ani wyszczególniona ani wyceniona.

Natomiast w umowie sprzedaży zostanie podana cena sprzedaży całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa określona przez strony transakcji. W wyniku zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której integralną częścią będzie wykaz poszczególnych składników majątkowych wyszczególnionych w bilansie zorganizowanej części przedsiębiorstwa sprzedającego, wycenionych wg cen rynkowych, wnioskodawca jako kupujący będzie podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podatek ten zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych wyniesie od sprzedaży:

* nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkaniowego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,

* innych praw majątkowych - 1%.

Podatkiem od czynności cywilnoprawnych wnioskodawca opodatkuje poszczególne składniki majątkowe wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa sprzedającego. Podstawą opodatkowania tych składników będzie ich wartość rynkowa.

Jako inne prawa majątkowe nie zostanie opodatkowana wartość firmy, gdyż nie widnieje ona w księgach sprzedającego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dodatnia wartość firmy, która zostanie wykazana w księgach kupującego zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, dodatnia wartość firmy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W wyniku umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa sprzedający nie sprzedaje dodatniej wartości firmy. Wartość firmy nie figuruje w księgach rachunkowych czy podatkowych pierwotnego właściciela zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a podlega ujawnieniu dopiero u jego nabywcy. Wartość firmy nie jest majątkiem samoistnym w tym sensie, że nie może ona istnieć i być przedmiotem obrotu gospodarczego w oderwaniu od zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Na gruncie prawa cywilnego wartość firmy nie jest ani prawem majątkowym ani rzeczą, a więc również w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wartość firmy jest jedynie pewnym stanem faktycznym, który sam w sobie nie jest zbywalny z jednego podmiotu na drugi, lecz przybiera wartość dopiero w momencie zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wartość firmy jest bowiem pochodną ceny określonej przez strony transakcji. U nabywcy wartość firmy generowana jest w sposób pierwotny i nie ma podstaw, aby uznać, że w wyniku jakiejkolwiek transakcji dochodzi do jej zbycia.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest, zgodnie ze złożonym wnioskiem - wyrażoną wolą wnioskodawcy poprzez wskazanie określonego rodzaju sprawy oraz zawartym we wniosku pytaniem, ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W przepisach dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji przedsiębiorstwa. W tym zakresie należy zatem posłużyć się właściwymi przepisami prawa zawartymi w odrębnych ustawach. Definicję "przedsiębiorstwa" zawiera przepis art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Na mocy tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Zgodnie natomiast z art. 55² Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Ponieważ transakcja zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych będą podlegać poszczególne składniki zbywanej części przedsiębiorstwa (rzeczy i prawa majątkowe) na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinna wymieniać składniki, których własność w wyniku umowy zostanie przeniesiona. Jest to uzasadnione z jednej strony brzmieniem zawartego w Kodeksie cywilnym przepisu dotyczącego zasad wykonywania zobowiązań, tj. art. 459 Kodeksu cywilnego, przewidującego obowiązek przedstawienia spisu rzeczy wchodzących w skład zbioru przez zobowiązanego do jego wydania. Z drugiej natomiast strony będzie to determinowane możliwymi konsekwencjami podatkowymi, jakie nastąpią w razie niedopełnienia tego obowiązku. Strony czynności cywilnoprawnej dotyczącej części przedsiębiorstwa powinny zatem wymienić wchodzące w skład sprzedaży rzeczy i prawa majątkowe, jednocześnie podając ich wartość rynkową, co pozwoli z kolei ustalić przy zastosowaniu odpowiednich stawek wysokość podatku.

Pojęcie "wartość firmy" jest określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). Zgodnie z art. 33 ust. 4 tej ustawy wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewiduje pojęcia wartości firmy. Nadwyżka ceny nabycia nad wartością aktywów netto czyli dodatnia wartość firmy funkcjonuje jedynie dla potrzeb określenia wartości księgowej majątku. Należy jednak wskazać, że nadwyżka ta stanowi swego rodzaju wynagrodzenie za nabycie "goodwill" związanego z nabywanym przedsiębiorstwem. Składać się na niego będą uznanie i renoma rynkowa, wartość doświadczenia pracowników czy kontaktów handlowych nabywanego przedsiębiorstwa. "Goodwill" bez wątpienia jest natomiast rodzajem prawa majątkowego, które składa się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa a zatem wraz z nią podlegającą zbyciu.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca planuje nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa została wyodrębniona organizacyjnie i finansowo, samodzielnie realizuje swoje zadania gospodarcze przy pomocy zespołu składników materialnych i niematerialnych w postaci zapasów w magazynach, środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, należności, środków pieniężnych i zobowiązań. W wyniku tej transakcji wnioskodawca wprowadzając do ksiąg poszczególne składniki majątkowe wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wprowadzi również dodatnią wartość firmy

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do poszczególnych składników, tj. sprzedaży rzeczy i praw majątkowych stanowiących składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zatem sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy traktować jako sprzedaż zbioru składników, a podatek od czynności cywilnoprawnych powinien być ustalony od wartości rynkowej poszczególnych rzeczy i praw majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Dla stosowania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych bez znaczenia pozostanie fakt, że sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa następuje w drodze jednej czynności cywilnoprawnej. Jeżeli umówiona cena odpowiada dokładnie sumie wartości rzeczy i praw majątkowych, będących składnikami zorganizowanej części przedsiębiorstwa, podstawą wymiaru podatku będzie cała cena z tym zastrzeżeniem, że powinna ona odpowiadać wartościom rynkowym stosownie do przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przedmiotem sprzedaży będzie zatem wszystko co składa się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa sprzedającego, tj. składniki materialne i niematerialne.

Z uwagi na powyższe, stwierdza się, iż wbrew twierdzeniu wnioskodawcy, dodatnia wartość firmy podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wartość ta zalicza się bowiem do praw majątkowych, będących m.in. składnikami zorganizowanej części przedsiębiorstwa i wraz z pozostałymi składnikami stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przedmiotowej umowy sprzedaży.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.