IBPBII/1/436-85/12/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 8 marca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 29 maja 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny udziałów w spółce jawnej na rzecz córki - jest prawidłowe.

W dniu 8 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny udziałów w spółce jawnej na rzecz córki.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 18 maja 2012 r. znak: IBPB II/1/436-84/12/MZ, IBPB II/1/436-85/12/MZ, IBPB I/1/415-319/12/ESZ, IBPB I/1/415-319/12/ESZ, IBPP1/443-276/12/AZb wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 29 maja 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni była wspólnikiem spółki jawnej, w której posiadała udziały w prawach i obowiązkach. Wnioskodawczyni wycofała się z prowadzenia działalności gospodarczej i w związku z tym na mocy umowy darowizny z dnia 31 grudnia 2011 r. przeniosła ogół praw i obowiązków w spółce na rzecz córki, stosownie do treści art. 10 Kodeksu spółek handlowych. Przeniesienie ogółu praw i obowiązków w spółce nastąpiło jak wspomniano na podstawie umowy darowizny. Na mocy tej umowy oraz podjętej następnie uchwały Wnioskodawczyni wystąpiła ze spółki, a w jej miejsce weszła córka. Córka weszła w te same prawa i obowiązki jakie posiadała Wnioskodawczyni, przejmując dokładnie jej status prawny. Zatem, na córkę Wnioskodawczyni przeszły wszystkie prawa i wewnętrzne obowiązki wynikające z umowy spółki, jak i zobowiązania wobec osób trzecich z tytułu uczestnictwa w spółce z solidarną odpowiedzialnością Wnioskodawczyni jako ustępującego wspólnika, stosownie do treści art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych. Umowa darowizny nie była zawarta w formie aktu notarialnego mimo, że spółka posiada nieruchomość, albowiem wspólnikowi nie służy udział rzeczowy w poszczególnych składnikach majątku będącego własnością spółki, w tym także nieruchomościach, a zamiana składu osobowego nie stanowi zmiany umowy spółki.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni poinformowała, że przedmiotem darowizny były udziały w spółce, które należy zakwalifikować do praw majątkowych, albowiem w spółce jawnej stosunek członkostwa jest związany z udziałem, który określał również ogół praw i obowiązków Wnioskodawczyni w tej spółce. Prawa, o których mowa można klasyfikować według różnych kryteriów, przy czym w zależności od tego czy realizacja danego prawa prowadzi wprost, czy jedynie pośrednio do przysporzenia majątkowego - wyróżnia się prawa majątkowe i korporacyjne. Do praw majątkowych należy m.in. prawo rozporządzeń tym udziałem, zagwarantowane przez stosowne zapisy Kodeksu spółek handlowych i umowy spółki. Zbycie tego udziału może m.in. nastąpić w drodze darowizny na rzecz córki. Należy przy tym zaznaczyć, że właścicielem rzeczy (także nieruchomości) i praw do majątku jest spółka, a nie wspólnicy. Zatem, po dokonaniu darowizny udziałów, majątek spółki nadal pozostaje jej majątkiem, co oznacza, że nie jest to darowizna (nabycie w przypadku córki) części zakładu - przedsiębiorstwa spółki.

Reasumując, darowizna od wspólnika spółki jawnej dotyczyć będzie zawsze jedynie pewnego zespołu praw i obowiązków osoby fizycznej jako wspólnika spółki, który może być przedmiotem obrotu, nie zaś samych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa spółki. Córka weszła w te same prawa i obowiązki jakie posiadała Wnioskodawczyni, przejmując dokładnie jej status prawny. Zatem na córkę przeszły wszystkie prawa i wewnętrzne obowiązki wynikające z umowy spółki, W związku z powyższym przeszłyby również zobowiązania wobec osób trzecich z tytułu uczestnictwa w spółce z solidarną odpowiedzialnością Wnioskodawczyni, jako ustępującego wspólnika, stosownie do treści art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych.

Jednak podkreślić należy, iż na chwilę zawierania umowy darowizny spółka nie posiadała żadnych wymagalnych zobowiązań względem podmiotów trzecich.

W uzupełnieniu wniosku zostało ponadto wskazane, iż w zakresie sformułowanego w pkt 5 pytania Wnioskodawczyni nie oczekuje żadnej odpowiedzi i prosi o rozstrzygnięcie wniosku tylko w pozostałym zakresie. Tym samym do pyt. 5 Organ nie będzie zajmował żadnego stanowiska.

Organ zaznacza, iż z uwagi na zakres przedmiotowej interpretacji, powyżej przywołano tylko tę część uzupełnienia stanu faktycznego, która odnosi się do podatku od czynności cywilnoprawnych; pominięto uzupełnienie w zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy darowizna udziału w spółce jawnej prowadzi do konsekwencji w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni przedstawiony stan faktyczny nie prowadzi do konsekwencji w podatku od czynności cywilnoprawnych albowiem zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek ten należny jest przy umowach darowizny jedynie w zakresie przejęcia przez obdarowanego długów lub ciężarów darczyńcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od spadków i darowizn, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie darowizny stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 3 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie darowizny ciąży na obdarowanym.

Jednakże w przypadku, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni na podstawie zawartej umowy darowizny z dnia 31 grudnia 2011 r. przeniosła na swoją córkę prawa i obowiązki, jakie posiadała z tytułu statusu wspólnika Spółki jawnej X. Przedmiotem darowizny były udziały w tej Spółce. To oznacza, że córka weszła w te same prawa i obowiązki jakie posiadała Wnioskodawczyni. Na córkę przeszły zatem wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umowy spółki a także ewentualne zobowiązania wobec osób trzecich z tytułu uczestnictwa w spółce, za które to zobowiązania solidarnie odpowiada również Wnioskodawczyni jako ustępujący wspólnik, zgodnie z treścią art. 10 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Na chwilę zawierania umowy darowizny Spółka nie posiadała żadnych wymagalnych zobowiązań względem podmiotów trzecich.

Należy zaznaczyć, iż obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych - w przypadku umowy darowizny ciąży na obdarowanym (nigdy na darczyńcy).

Przenosząc powołane powyżej przepisy na grunt przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, iż na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej umowy darowizny udziałów w spółce jawnej na rzecz córki. Obowiązek podatkowy przy umowie darowizny ciąży bowiem na obdarowanym i to tylko w sytuacji, gdy umowa darowizny wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej. Wnioskodawczyni w przedstawionym stanie faktycznym występuje jako darczyńca.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż przedstawiona we wniosku darowizna nie rodzi konsekwencji na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż jak wynika z opisu stanu faktycznego - na moment zawierania umowy darowizny spółka nie posiadała żadnych zobowiązań względem osób trzecich a ponadto z treści art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych, który stanowi, iż w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki - jednoznacznie wynika, iż za zobowiązania występującego wspólnika oraz zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie wspólnik występujący oraz wspólnik przystępujący do spółki. To oznacza, że zobowiązania te nie są przejmowane przez obdarowanego (wspólnika przystępującego). Tym samym opisana darowizna nie wyczerpuje dyspozycji art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Co prawda zajmując stanowisko Wnioskodawczyni stwierdziła, iż zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek ten należny jest przy umowach darowizny jedynie w zakresie przejęcia przez obdarowanego długów lub ciężarów darczyńcy. Jak już wyżej wskazano, objęte ww. przepisem umowy darowizny podlegają opodatkowaniu nie tylko w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów darczyńcy ale również w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego zobowiązań osoby darującej. Niemniej, jak wyżej zostało wywiedzione, w opisanym stanie faktycznym czynność darowizny nie podlega uregulowaniom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych a zatem ma rację Wnioskodawczyni, iż w przedmiotowej sprawie konsekwencja na gruncie tegoż podatku nie wystąpiła.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Natomiast w sytuacji, gdyby córka Wnioskodawczyni oczekiwała interpretacji w zakresie skutków podatkowych otrzymanej darowizny winna wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.