IBPBII/1/436-73/12/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 29 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 25 października 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem mieszkanie na rynku wtórnym. W dniu podpisania przez strony aktu notarialnego została wpłacona na rzecz zakupu mieszkania część należności w kwocie 113.000,00 zł, z czego 20.000,00 zł zostało wpłacone przelewem na konto sprzedającego przez męża Wnioskodawczyni, natomiast pozostałą kwotę 93.000,00 zł wpłacili przelewem rodzice Wnioskodawczyni, darując Wnioskodawczyni i jej mężowi kwotę 93.000,00 zł. Powyższa kwota została w dniu spisania aktu notarialnego przelana przez rodziców Wnioskodawczyni bezpośrednio na wskazane w akcie notarialnym konto sprzedającego. Zaistniały fakt przelania pieniędzy bezpośrednio z konta rodziców Wnioskodawczyni został podyktowany warunkami ustnymi jakie stawiał sprzedający, iż część należności określonej w akcie notarialnym należy wpłacić w dniu spisania aktu notarialnego z dnia 25 października 2011 r.

A zatem rodzice Wnioskodawczyni nie mieli możliwości zachowania procedur co do zasad darowizn zwolnionych od podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy można uznać darowiznę zwolnioną od podatku dochodowego (winno być - od spadków i darowizn), jeżeli pieniądze zostały przelane przez rodziców Wnioskodawczyni na rzecz zakupu mieszkania na rynku wtórnym bezpośrednio na wskazane w akcie notarialnym z dnia 25 października 2011 r. konto sprzedającego, a nie na konto Wnioskodawczyni.

Zdaniem Wnioskodawczyni, pieniądze przelane na konto wskazane w akcie notarialnym z dnia 25 października 2011 r. przez sprzedającego zostały darowane Wnioskodawczyni przez jej rodziców na rzecz zakupu mieszkania. Wyrok Sądu dopuszcza zwolnienie z podatku darowizn pieniężnych przelanych przez rodziców na zakup mieszkania bezpośrednio na konto developera. A zatem analogicznym byłoby uznanie osoby fizycznej sprzedającej mieszkanie na rynku wtórnym odpowiednikiem deveIopera, ponieważ spełnia te same przesłanki zaistniałego zdarzenia.

Wnioskodawczyni nadmieniła, iż 28 kwietnia 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wydał wyrok (sprawa o sygn. akt I SA/Łd 302/11), w którym uznał że: "Nie budzi wątpliwości, iż w przypadku zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 2) upsd nie wystarczy zawrzeć umowę darowizny, należy również zgłosić ten fakt organowi podatkowemu we właściwym terminie i udokumentować przekazanie darowizny na rachunek bankowy obdarowanego. Trudno jednak wywieść z analizowanego przepisu, że skorzystanie przez podatnika z przewidzianego tam zwolnienia może nastąpić tylko w sytuacji, gdy jest on posiadaczem rachunku bankowego (w rozumieniu art. 725 Kodeksu cywilnego) i darowane środki pieniężne zostaną przekazane przez darczyńcę na ten właśnie rachunek bankowy.

W ocenie Sądu, zwolnienie to przysługuje także wówczas, gdy kwota darowizny zostanie przekazana na konto bankowe, które wskaże nabywca pieniędzy, a ten rachunek bankowy nie musi należeć do nabywcy (obdarowanego). Wymogi dokumentacyjne w tym względzie służyć mają jedynie wykazaniu faktycznego otrzymania przedmiotu darowizny (środków pieniężnych), potwierdzać dokonanie przepływu środków pieniężnych stanowiących własność darczyńcy na rzecz obdarowanego."

Wnioskodawczyni wskazała, iż ww. pytanie wiąże się ze złożeniem druku SD-Z2 w urzędzie skarbowym, ze względu na różną interpretację ustawy o podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn, gdyż taki zakres przedmiotu interpretacji wskazano we wniosku, mimo, że w sformułowanym pytaniu Wnioskodawczyni użyła pojęcia podatek dochodowy. Z kontekstu wniosku wynika jednak jednoznacznie, iż jego przedmiotem jest zagadnienie uregulowane ustawą o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Jak z wyżej powołanych przepisów prawa wynika nabycie tytułem umowy darowizny środków pieniężnych powyżej kwoty 9.637 zł przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnione z podatku od darowizny, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2, tj. fakt otrzymania darowizny zostanie w ustawowym terminie zgłoszony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz nastąpi udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy (obdarowanego).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Wówczas zastosowanie znajduje art. 17a ust. 1 ww. ustawy, na podstawie, którego podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2 (obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika), złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 25 października 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem mieszkanie na rynku wtórnym. W dniu podpisania przez strony aktu notarialnego została wpłacona na rzecz zakupu mieszkania część należności w kwocie 113.000,00 zł, w ten sposób, że kwotę 20.000,00 zł wpłacił przelewem na konto sprzedającego mąż Wnioskodawczyni, natomiast kwotę 93.000,00 zł wpłacili przelewem bezpośrednio na konto sprzedającego rodzice Wnioskodawczyni, darując Wnioskodawczyni i jej mężowi tak wpłaconą kwotę. Fakt przelania pieniędzy bezpośrednio z konta rodziców Wnioskodawczyni na konto sprzedającego został podyktowany warunkami jakie postawił sprzedający.

Na tle powyższego zauważyć należy, iż istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym spełniona została dyspozycja art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w konsekwencji, czy Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia podmiotowego określonego w wymienionym przepisie.

W treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 tejże ustawy ustawodawca jednoznacznie wskazał, że zwolnienie podatkowe tytułem umowy darowizny środków pieniężnych przez osoby wymienione w tym przepisie ma miejsce, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2, w tym - nastąpi udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy (obdarowanego). Formułując tak a nie inaczej treść przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej ustawy ustawodawca wykluczył tym samym możliwość wpłaty darowanych środków pieniężnych na inny rachunek bankowy niż rachunek bankowy nabywcy.

Zatem, nie można się zgodzić ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że skoro zwolnienie z podatku darowizn pieniężnych obejmuje środki pieniężne przelane przez rodziców bezpośrednio na konto developera, to analogicznie zwolnieniem można objąć przelanie środków pieniężnych przez rodziców na konto bankowe osoby fizycznej sprzedającej mieszkanie na rynku wtórnym, jako odpowiednika developera.

Bezpośrednia wpłata darczyńców na rachunek bankowy osoby fizycznej sprzedającej mieszkanie na rynku wtórnym nie jest tym samym co przelanie przez rodziców środków pieniężnych na konto bankowe dewelopera. Deweloper prowadzi bowiem wyodrębnione imienne subkonta poszczególnych osób, dla których prowadzi inwestycję związaną z budową lokalu mieszkalnego (budynku) i na które to konta wpływają środki pieniężne. Przelanie środków pieniężnych na wyodrębnione, imienne subkonta osób fizycznych na rachunku bankowym developera spełnia wymogi zawarte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast wpłaty dokonanej przez rodziców Wnioskodawczyni na konto bankowe sprzedającego w żaden sposób nie można uznać za wpłatę na konto bankowe obdarowanego, bowiem nie posiada ono żadnych cech pozwalających na uznanie, że to konto jest związane z obdarowanym, tj. należy do obdarowanego lub posiada cechy pozwalające na imienne zidentyfikowanie beneficjenta środków pieniężnych.

W analizowanej sprawie tut. Organ podziela powszechnie reprezentowany szeroko w orzecznictwie sądowym pogląd, iż wykładni przepisów wprowadzających ulgi lub zwolnienia podatkowe albo wprowadzających inne wyjątki od konstytucyjnych zasad równości i powszechności opodatkowania, należy dokonywać w sposób ścisły. Powyższe oznacza, że przy interpretacji postanowień art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jako wprowadzających wyjątek od ogólnych zasad opodatkowania - nie można dokonywać wykładni w sposób rozszerzający.

Wobec tego, w przedmiotowej sprawie w związku z tym, iż środki pieniężne będące przedmiotem darowizny nie wpłynęły na rachunek bankowy Wnioskodawczyni, ale na rachunek bankowy osoby fizycznej - sprzedającego, a więc rachunek nie wymieniony w pkt 2 art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji, kwota środków pieniężnych otrzymana w darowiźnie od rodziców podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.