IBPBII/1/436-68/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 17 lutego 2014 r.), uzupełnionym w dniu 23 kwietnia 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 17 lutego 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 11 kwietnia 2014 r. znak: IBPB II/1/436-68/13/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 23 kwietnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 26 września 2012 r. została podpisana umowa kredytu hipotecznego pomiędzy Wnioskodawczynią, jej mężem oraz jej teściową i teściem oraz Bankiem. Przedmiotem umowy było udzielenie kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości na kwotę w wysokości 360.000,00 zł na okres 360 miesięcy, w tym 28.609,50 zł zostało przeznaczone na wykończenie lokalu.

W dniu 11 października 2012 r. Wnioskodawczyni razem z mężem podpisała akt notarialny, potwierdzający nabycie nieruchomości; stali się pierwszymi, jedynymi i prawomocnymi właścicielami ww. lokalu.

W 2013 r. Wnioskodawczyni i jej mąż skończyli studia i do dnia dzisiejszego pozostają bez pracy. Spłata kredytu dokonywana jest ze wspólnego rachunku bieżącego teściów Wnioskodawczyni. W momencie gdy dochody Wnioskodawczyni i jej męża będą na to pozwalać, przejmą oni obowiązek spłaty kredytu, gdyż także są stronami umowy kredytu hipotecznego a co za tym idzie obowiązek jego spłaty dotyczy ich w równym stopniu.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że z umowy kredytu z dnia 26 września 2012 r. wynika, że wszystkie strony umowy kredytu (tekst jedn.: Wnioskodawczyni wraz z mężem oraz jej teściowie) są zobowiązane solidarnie do jego spłaty. W dniu 17 kwietnia 2014 r. Bank wydał zaświadczenie, że od dnia zawarcia umowy kredytu hipotecznego do dnia rozpoczęcia uzyskiwania dochodów przez Wnioskodawczynię i jej męża jedynymi zobowiązanymi do spłaty kredytu są teściowie Wnioskodawczyni. Został złożony wniosek o sporządzenie aneksu do umowy kredytowej, który w swojej treści będzie zawierał zobowiązanie teściów Wnioskodawczyni do spłaty kredytu do momentu rozpoczęcia uzyskiwania dochodów przez Wnioskodawczynię i jej męża.

Od dnia zawarcia umowy teściowie spłacają zobowiązania własne, co potwierdza wydane ww. przez bank zaświadczenie. Środki pochodzące z kredytu zostały bezpośrednio przekazane przez bank na konto dewelopera. Wnioskodawczyni i jej mąż są od dnia zawarcia umowy o przeniesieniu własności lokalu jedynymi prawnymi właścicielami, co potwierdza akt notarialny. W dniu 17 kwietnia 2014 r. sporządzono oświadczenie doprecyzowujące treść aktu notarialnego, że nabycia lokalu dokonano z pieniędzy pochodzących z udzielonego na ten cel kredytu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym zachodzi konieczność uiszczenia podatku od spadków i darowizn, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podczas gdy żaden z enumeratywnie wymienionych w art. 1 ustawy przypadków nie dotyczy zaistniałego stanu faktycznego.

Wnioskodawczyni wskazała, że nieruchomość, której jest współwłaścicielką została nabyta w drodze umowy kupna-sprzedaży bezpośrednio od dewelopera. Środki na zakup rzeczonej nieruchomości pochodziły z kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawczynię, jej męża oraz jej teściów. W związku z tym nie zachodzi konieczność uiszczenia podatku od spadków i darowizny, gdyż w tym przypadku w ogóle nie można mówić o darowiźnie. Zgodnie z zasadą, iż nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw niż sam posiada - teściowie Wnioskodawczyni nie darowali jej nieruchomości, której jest współwłaścicielką, gdyż sami wcześniej nie byli jej właścicielami. Nie darowali jej również żadnych środków na zakup rzeczonej nieruchomości, gdyż środki te zostały przyznane wszystkim jako kredytobiorcom przez bank w formie kredytu hipotecznego. Natomiast aneks do sporządzonej umowy kredytu będzie zawierał w swojej treści zobowiązanie teściów Wnioskodawczyni do spłaty kredytu do rozpoczęcia uzyskiwania przez Wnioskodawczynię i jej męża dochodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 26 września 2012 r. została podpisana umowa kredytu hipotecznego pomiędzy Wnioskodawczynią, jej mężem oraz jej teściową i teściem oraz Bankiem. Przedmiotem umowy było udzielenie kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości na kwotę w wysokości 360.000,00 zł, w tym 28.609,50 zł zostało przeznaczone na wykończenie lokalu.

W dniu 11 października 2012 r. Wnioskodawczyni razem z mężem podpisała akt notarialny, potwierdzający nabycie nieruchomości; stali oni się pierwszymi, jedynymi i prawomocnymi właścicielami ww. lokalu.

Spłata kredytu dokonywana jest ze wspólnego rachunku bieżącego teściów Wnioskodawczyni. W momencie gdy dochody Wnioskodawczyni i jej męża będą na to pozwalać, przejmą oni obowiązek spłaty kredytu, gdyż także są stronami umowy kredytu hipotecznego a co za tym idzie obowiązek jego spłaty dotyczy ich w równym stopniu.

Z umowy kredytu z dnia 26 września 2012 r. wynika, że wszystkie strony umowy kredytu (tekst jedn.: Wnioskodawczyni wraz z mężem oraz jej teściowie) są zobowiązane solidarnie do jego spłaty. W dniu 17 kwietnia 2014 r. Bank wydał zaświadczenie, że od dnia zawarcia umowy kredytu hipotecznego do dnia rozpoczęcia uzyskiwania dochodów przez Wnioskodawczynię i jej męża jedynymi zobowiązanymi do spłaty kredytu są teściowie Wnioskodawczyni. Został złożony wniosek o sporządzenie aneksu do umowy kredytowej, który w swojej treści będzie zawierał zobowiązanie teściów Wnioskodawczyni do spłaty kredytu do momentu rozpoczęcia uzyskiwania dochodów przez Wnioskodawczynię i jej męża.

Od dnia zawarcia umowy teściowie spłacają zobowiązania własne, co potwierdza wydane ww. przez bank zaświadczenie. Środki pochodzące z kredytu zostały bezpośrednio przekazane przez bank na konto dewelopera. W dniu 17 kwietnia 2014 r. sporządzono oświadczenie doprecyzowujące treść aktu notarialnego, że nabycia lokalu dokonano z pieniędzy pochodzących z udzielonego na ten cel kredytu.

Na tle powyższego zauważyć należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy spłata kredytu przez teściów Wnioskodawczyni rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Przepisy analizowanej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, ze stronami zawartej umowy kredytowej oprócz Wnioskodawczyni są również jej teściowie oraz mąż. Wszystkie strony umowy są zobowiązane solidarnie do spłaty kredytu. Stosownie do treści art. 366 § 1 ww. Kodeksu cywilnego, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że spłata kredytu przez teściów Wnioskodawczyni, którzy są współkredytobiorcami, solidarnie zobowiązanymi z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania u Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka - skoro nie jest darowizną, jak wynika to z wniosku #8722; nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Ponadto tut. Organ wskazuje, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla jej męża oraz teściów.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie Organ zaznacza, iż oceniając stanowisko Wnioskodawczyni oparł się wyłącznie na przedstawionym przez nią stanie faktycznym. Organ interpretacyjny nie jest bowiem uprawniony do prowadzenia postępowania dowodowego, wyjaśniającego. Jeżeli zatem w wyniku przeprowadzenia takiego postępowania przez organ podatkowy okaże się, iż stan faktyczny różni się od tego przedstawionego, to interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.