IBPBII/1/436-474/11/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 17 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania darowizny nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 17 listopada 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania darowizny nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi pozarolnicza działalność gospodarczą w zakresie usług mechaniki pojazdowej, opodatkowaną podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. Działalność tą rozpoczął w roku 2003 i prowadził ją w użyczonym budynku usługowym stanowiącym współwłasność rodziców na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. W miesiącu grudniu 2009 r., za zgodą rodziców, Wnioskodawca dokonał przebudowy przedmiotowego budynku, na co poniósł wydatki w kwocie 53.827 zł. Wydatki te Wnioskodawca zakwalifikował jako inwestycja w obcym środku trwałym i od miesiąca stycznia 2010 r. rozpoczął dokonywać odpisów amortyzacyjnych, które były zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 23 marca 2011 r. rodzice Wnioskodawcy darowali mu przedmiotową nieruchomość (działka o powierzchni 0,0536 ha zabudowana parterowym budynkiem usługowym o powierzchni użytkowej 136,73 m ² wybudowanym w 1993 r.) aktem notarialnym, podając jej ogólną wartość na 100.000 zł.

Po nabyciu ww. nieruchomości w drodze darowizny Wnioskodawca rozpoczął rozbudowę budynku polegającą na dobudowaniu piętra. W celu sfinansowania tej inwestycji Wnioskodawca zwrócił się do banku o udzielenie kredytu inwestycyjnego. Celem zabezpieczenia ww. kredytu bank zażądał wyceny wartości rynkowej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. Rzeczoznawca w pisemnej opinii określił wartość ogólną nieruchomości na kwotę 708.184 zł, w tym wartość budynku na kwotę 589.620 zł, zaś wartość działki na kwotę 118.564 zł.

Wnioskodawca po otrzymaniu ww. wyceny wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości zwrócił się do notariusza z zapytaniem czy istnieje możliwość zmiany umowy darowizny, gdyż wartość nieruchomości podana w akcie notarialnym rażąco odbiega od wartości rynkowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego. Notariusz stwierdził, iż taka zmiana jest konieczna ponieważ strony umowy darowizny były w błędzie, o którym mowa w art. 84 Kodeksu cywilnego, co może skutkować nieważnością tejże umowy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy po zmianie aktem notarialnym wartości nieruchomości (podwyższenia jej wartości rynkowej) Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od przedmiotowej darowizny.

Zdaniem Wnioskodawcy przedmiotowa darowizna będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, gdyż Wnioskodawca spełnia warunki określone w ustawie. Jako syn swoich rodziców jest zstępnym (krewnym w linii prostej, pochodzącym od darczyńców), zaś umowa zostanie zawarta w formie aktu notarialnego więc nie będzie zobowiązany do dokonania zgłoszenia nabycia rzeczy naczelnikowi urzędu skarbowego. Ponadto, zgodnie z ustawą, zwolnienie podmiotowe nie jest ograniczone żadnym pułapem wartości rzeczy lub praw majątkowych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazał na ustawę nowelizującą z dnia 16 listopada 2006 r. (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), która dodała art. 4a do ustawy o podatku od spadków i darowizn, wprowadzając tzw. zerową grupę podatkową zwolnioną podmiotowo od podatku po spełnieniu określonych w ustawie warunków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 2 Kodeksu cywilnego).

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny; umowa taka - powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona, chyba, że przepisy wymagają formy szczególnej ze względu na przedmiot darowizny, np. akt notarialny przy darowiźnie nieruchomości.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów - art. 8 ust. 1 ww. ustawy. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego - art. 8 ust. 3 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 powołanej wyżej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że w dniu 23 marca 2011 r. rodzice Wnioskodawcy darowali mu nieruchomość (działka o powierzchni 0,0536 ha zabudowana parterowym budynkiem usługowym o powierzchni użytkowej 136,73 m ² wybudowanym w 1993 r.) podając jej ogólną wartość na 100.000 zł. Umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego. Po nabyciu ww. nieruchomości w drodze darowizny Wnioskodawca rozpoczął rozbudowę budynku polegającą na dobudowaniu piętra. W celu sfinansowania tej inwestycji Wnioskodawca zwrócił się do banku o udzielenie kredytu inwestycyjnego. Celem zabezpieczenia ww. kredytu bank zażądał wyceny wartości rynkowej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. Rzeczoznawca w pisemnej opinii określił wartość ogólną nieruchomości na kwotę 708.184 zł, w tym wartość budynku na kwotę 589.620 zł, zaś wartość działki na kwotę 118.564 zł.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż zwolnienie określone w treści art. 4a mające zastosowanie do osób z najbliższej rodziny, ściśle określonych w treści art. 4a powołanej ustawy, nie jest ani zwolnieniem ograniczonym kwoto ani zwolnieniem warunkowym. Z powołanego przepisu art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wynika by ustawodawca obwarował to zwolnienie podatkowe dodatkowymi warunkami do spełnienia oprócz przesłanki zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz udokumentowania ww. darowizn w przypadku nabycia środków pieniężnych. Zwolnienie to przysługuje bez względu na wartość przedmiotu nabycia.

W związku z powyższym zmiana aktem notarialnym wartości nieruchomości (podwyższenie jej wartości rynkowej - zgodnie z wyceną rzeczoznawcy) nie ma wpływu na zastosowanie zwolnienia i tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca nie ma również obowiązku zgłoszenia opisanej czynności do organu podatkowego, gdyż czynność będzie dokonana w formie aktu notarialnego.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.