IBPBII/1/436-424/12/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 6 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 28 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia przedsiębiorstwa na rzecz męża - jest prawidłowe.

W dniu 6 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia przedsiębiorstwa na rzecz męża.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 14 lutego 2013 r. znak: IBPB II/1/436-424/12/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 28 lutego 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni zamierza dokonać nieodpłatnego przeniesienia całego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, w oparciu o które prowadzi indywidualną działalność gospodarczą. Głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawczyni jest produkcja konstrukcji metalowych. Przedsiębiorstwo ma zostać przeniesione na męża Wnioskodawczyni. Pomiędzy Wnioskodawczynią a jej mężem istnieje ustawowy ustrój wspólności majątkowej. Składniki przedsiębiorstwa zostały nabyte lub powstały po zawarciu związku małżeńskiego. Wnioskodawczyni zamierza zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej. W tym celu mąż Wnioskodawczyni rozpocznie prowadzenie własnej działalności gospodarczej i zarejestruje się jako podatnik podatku od towarów i usług, następnie strony dokonają przeniesienia przedsiębiorstwa i Wnioskodawczyni złoży wniosek o wykreślenie jej z ewidencji działalności gospodarczej. Mąż Wnioskodawczyni będzie kontynuował prowadzenie działalności gospodarczej przy wykorzystaniu przedsiębiorstwa mającego stanowić przedmiot opisanej powyżej umowy.

W skład przedsiębiorstwa wchodzą:

* nazwa,

* ruchomości w postaci materiałów produkcyjnych, narzędzi, urządzeń, samochodów, wyposażenia pomieszczeń biurowych i innych,

* środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,

* prawa wynikające z umowy najmu hali produkcyjnej oraz umów zawartych z dostawcami usług lub towarów, np. operatorami telefonicznymi, ubezpieczycielami i innymi,

* księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zatrudnia pracowników. W skład przedsiębiorstwa nie wchodzą nieruchomości.

Na podstawie umowy przeniesienia przedsiębiorstwa dojdzie także do:

* przejęcia długów w trybie art. 519 § 2 pkt 2 Kodeksu cywilnego, które stanowią zobowiązania wnioskodawcy z umów wzajemnych, np. umowy najmu hali produkcyjnej w zakresie między innymi obowiązku płacenia czynszu,

* przejęcia zakładu pracy w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy oraz przejęcia zobowiązań wynikających ze stosunków pracy.

Na przejęcie długów kontrahenci Wnioskodawczyni wyrazili zgodę, która została (a w przypadku niektórych kontrahentów zostanie) potwierdzona pisemnymi oświadczeniami.

Umowa nieodpłatnego przeniesienia przedsiębiorstwa zostanie zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Nadto mąż Wnioskodawczyni zgłosi w terminie 6 miesięcy od daty zawarcia umowy nabycie przedsiębiorstwa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy opisana powyżej czynność przeniesienia przez Wnioskodawczynię przedsiębiorstwa na rzecz jej męża spowoduje powstanie obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawczynię według stawki 1%.

Wnioskodawczyni wskazała, iż sporna pozostaje możliwość przeniesienia przedsiębiorstwa między małżonkami pozostającymi we wspólności ustawowej. Zdaniem Wnioskodawczyni możliwe jest przeniesienie między małżonkami przedsiębiorstwa w celu kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez drugiego małżonka.

Wnioskodawczyni podkreśliła, iż zwolennicy poglądu stanowiącego o możliwości przeniesienia przedsiębiorstwa pomiędzy małżonkami powołują się na zależności organizacyjno-funkcjonalne zachodzące pomiędzy poszczególnymi składnikami przedsiębiorstwa. Mając na uwadze omawiane zależności w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy stwierdził: " (...) okoliczność, że majątek przedsiębiorstwa jest majątkiem wspólnym prowadzącego działalność gospodarczą i jego małżonka nie oznacza, iż w skład majątku wspólnego wchodzi to szczególne dobro prawne, jakim jest przedsiębiorstwo (...)" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt...).

Wnioskodawczyni wskazała, iż pomiędzy nią a jej mężem dojdzie do zawarcia umowy nieodpłatnego przeniesienia przedsiębiorstwa stanowiącego umowę darowizny, na podstawie której Wnioskodawczyni zostanie zwolniona z długów. W ocenie Wnioskodawczyni czynność polegająca na nieodpłatnym przeniesieniu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego na rzecz męża Wnioskodawczyni nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem na Wnioskodawczyni, jako darczyńcy, nie ciąży obowiązek podatkowy (art. 4 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do skutków podatkowych umowy przeniesienia przedsiębiorstwa na rzecz męża, jakie wystąpią po stronie Wnioskodawczyni.

W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym:

* podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych, w części odnoszącej się do skutków podatkowych umowy przeniesienia przedsiębiorstwa na rzecz męża, jakie wystąpią po stronie męża Wnioskodawczyni, zostało wydane postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania,

* podatku od spadków i darowizn w części odnoszącej się do skutków podatkowych umowy przeniesienia przedsiębiorstwa na rzecz męża, jakie wystąpią po stronie Wnioskodawczyni; podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. N. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnie zobowiązującej (konsensualnej), której treścią jest złożenie przez darczyńcę oświadczenia woli poprzez zobowiązanie się do świadczenia pod tytułem darmym. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego), np. akt notarialny przy darowiźnie nieruchomości. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, iż podatkowi od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie w drodze darowizny własności rzeczy lub praw majątkowych.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 3 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie darowizny ciąży na obdarowanym.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Stosownie do treści art. 35 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Z przepisu art. 43 § 1 ww. Kodeksu wynika, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć z mężem umowę nieodpłatnego przeniesienia przedsiębiorstwa, na podstawie której Wnioskodawczyni zostanie zwolniona z długów. Na podstawie tej umowy Wnioskodawczyni zamierza przekazać mężowi przedsiębiorstwo, prowadzone przez siebie w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Pomiędzy małżonkami istnieje ustawowy ustrój wspólności majątkowej. W ocenie Wnioskodawczyni czynność polegająca na nieodpłatnym przeniesieniu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego na rzecz męża Wnioskodawczyni nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem na Wnioskodawczyni, jako darczyńcy, nie ciąży obowiązek podatkowy (art. 4 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

W świetle powyższego wskazać należy, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest stwierdzenie dopuszczalności rozporządzania przez małżonków poszczególnymi składnikami majątku wspólnego czy też określenie charakteru prawnego tego rodzaju czynności. Rzeczywisty charakter takiej czynności może być ustalony w postępowaniu podatkowym (dowodowym) do którego prowadzenia Organ wydający niniejszą interpretację nie jest uprawniony. W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie kwestia ustalenia skutków prawnych czynności przekazania przez Wnioskodawczynię przedsiębiorstwa na rzecz męża jest wyłącznie okolicznością faktyczną.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że jeżeli opisana we wniosku czynność będzie darowizną, to Wnioskodawczyni będzie darczyńcą a nie obdarowanym. Tym samym - stosownie do treści wskazanego powyżej art. 4 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - w przedstawionym zdarzeniu przyszłym na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż przy umowie darowizny - ściśle określonej w katalogu art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, tj. takiej, która wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy - obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym. To oznacza, że Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu darowizny przedsiębiorstwa.

Jeżeli natomiast nieodpłatne przeniesienie przedsiębiorstwa nie przyjmie formy darowizny oraz nie będzie to żadna z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to wskazana czynność nie będzie w ogóle podlegała regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.