IBPBII/1/436-402/12/AŻ - Działu spadku dotyczący działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych działu spadku dotyczącego działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 listopada 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych działu spadku dotyczącego działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Od 1991 r. Wnioskodawczyni jest wraz z mężem właścicielką gospodarstwa rolnego o pow. 1,21 ha. Z tego tytułu Wnioskodawczyni płaci w urzędzie gminy podatek rolny.

W dniu 13 października 2011 r. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego, które uprawomocniło się dniu 4 listopada 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek po swoim wujku, który zmarł w dniu 8 sierpnia 2009 r. W skład spadku wchodzi nieruchomość stanowiąca gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 4,36 ha. Również od tego gospodarstwa płacony jest podatek rolny w urzędzie gminy. Po zmarłym wujku Wnioskodawczyni nabyła ponad połowę z całości gospodarstwa rolnego, tj. 2280 części i 390/2280 części (całość gospodarstwa to 4560 części). Taki udział wynikał z faktu, iż w dniu 9 maja 2008 r. zmarła żona wujka Wnioskodawczyni i na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 25 czerwca 2009 r., które uprawomocniło się w dniu 20 lipca 2009 r. spadek po niej nabyli: mąż w 390/2280 części, siostra w 945/2280 części oraz druga siostra w 945/2280 części wraz z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym. Nabyta w drodze spadku część nieruchomości weszła w skład prowadzonego przez Wnioskodawczynię już od 1991 r. własnego gospodarstwa rolnego o pow. 1,21 ha.

Obecnie dwie spadkobierczynie (dwie siostry żony wujka Wnioskodawczyni) chcą dokonać działu spadku u notariusza. Spadkobierczynie (siostry) chcą z całego gospodarstwa rolnego otrzymać 6 działek budowlanych o łącznej powierzchni 68 arów, gdyż działki te pokryją ich udział w części otrzymanego spadku. Pozostałe 28 działek wchodzących w skład tego gospodarstwa o łącznej powierzchni 3,68 ha (są to głównie działki rolne) stanowiłyby własność Wnioskodawczyni i zapewniłyby pokrycie jej udziału w otrzymanym spadku. W dalszym ciągu otrzymane w drodze działu spadku 28 działek wchodziłoby w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni, które prowadzi z mężem od 1991 r. i to gospodarstwo będzie prowadzone przez okres 5 lat od dnia nabycia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dział spadku spowoduje utratę przez Wnioskodawczynię prawa do ulgi, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonanie działu spadku nie spowoduje utraty przez nią prawa do ulgi, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni uzasadnia stanowisko w ten sposób, iż pomimo przeprowadzonego działu spadku w dalszym ciągu będzie prowadziła z mężem własne gospodarstwo rolne, do którego będą włączone działki, które przypadną Wnioskodawczyni w całości po dokonanym dziale spadku. Wnioskodawczyni dodała, iż żadnej z działek rolnych, które otrzyma w drodze działu spadku nie zbędzie przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia i przez ten okres będzie prowadziła gospodarstwo rolne.

Wnioskodawczyni przytaczając ponownie informacje zawarte w opisie zdarzenia przyszłego wskazała, iż w wyniku działu spadku znacznie większa część powierzchni gospodarstwa pozostanie w jej posiadaniu. Dział spadku znacznie ułatwiłby jej prace na gospodarstwie rolnym, gdyż sama mogłaby decydować o sposobie jego prowadzenia. Obecnie jest uzależniona od pozostałych dwóch spadkobierczyń, które na stałe zamieszkują poza granicami Polski (na Słowacji i w Anglii).

Wnioskodawczyni stwierdziła, iż biorąc pod uwagę fakt, że część otrzymanej w drodze spadku nieruchomości stanowiącej gospodarstwo rolne weszła w skład gospodarstwa, o pow. 1,21 ha, będącego jej własnością, które prowadzi z mężem od 1991 r. a dział spadku spowoduje jedynie wydzielenie konkretnych działek, które będą stanowiły jej wyłączną własność a nadal będą włączone do jej gospodarstwa rolnego, zatem jej stanowisko o zachowaniu prawa do ulgi wynikającej z treści art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest w pełni uzasadnione.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. tytułem dziedziczenia.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

- pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Z powyższego wynika, że co do zasady nabycie przez osobę fizyczną w drodze dziedziczenia własności rzeczy i praw majątkowych podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednak nabycie gospodarstwa rolnego w drodze spadku jest zwolnione od tego podatku, jeżeli w chwili nabycia nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym a nabywca będzie to gospodarstwo rolne prowadził przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Niedotrzymanie powyższych warunków powoduje utratę omawianego zwolnienia.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że od 1991 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem jest właścicielką gospodarstwa rolnego o pow. 1,21 ha. Wnioskodawczyni nabyła spadek po swoim wujku, który zmarł w dniu 8 sierpnia 2009 r. W skład spadku wchodzi nieruchomość stanowiąca gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 4,36 ha. Udziały w tym gospodarstwie mają również dwie inne osoby (siostry) - spadkobierczynie żony wujka Wnioskodawczyni. Obecnie spadkobierczynie chcą dokonać działu spadku u notariusza. Spadkobierczynie (siostry) chcą z całego gospodarstwa rolnego otrzymać 6 działek budowlanych o łącznej powierzchni 68 arów, gdyż działki te pokryją ich udział w części otrzymanego spadku. Pozostałe 28 działek wchodzących w skład tego gospodarstwa o łącznej powierzchni 3,68 ha (są to głównie działki rolne) stanowiłyby własność Wnioskodawczyni i zapewniłyby pokrycie jej udziału w otrzymanym spadku. W dalszym ciągu otrzymane w drodze działu spadku 28 działek wchodziłoby w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni, które prowadzi z mężem od 1991 r. i to gospodarstwo będzie prowadzone przez okres 5 lat od dnia nabycia.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż dokonanie działu spadku nie spowoduje utraty przez nią prawa do ulgi, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionym stanowiskiem nie można się zgodzić.

Analiza zacytowanych przepisów wskazuje, że co do zasady nabycie przez osoby fizyczne w drodze dziedziczenia własności rzeczy i praw majątkowych podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednak nabycie gospodarstwa rolnego w drodze dziedziczenia jest zwolnione od tego podatku, jeżeli w chwili nabycia nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym a nabywca będzie to gospodarstwo rolne prowadził przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Zatem dla zachowania powyższego zwolnienia podatkowego, w okresie co najmniej 5 lat od dnia nabycia spadku, nabywca nie może dokonywać czynności, których skutkiem jest przeniesienie przysługującego mu prawa własności (bądź udziału we własności) zarówno całości jak i części nabytego w spadku gospodarstwa rolnego.

Nabywca chcąc skorzystać ze zwolnienia musi prowadzić gospodarstwo rolne obejmujące wszystkie nieruchomości nabyte w spadku. Fakt, że po dziale spadku dotyczącym nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni nadal będzie prowadziła gospodarstwo rolne nie powoduje, że zostaje zachowane prawo do zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Istotą zwolnienia jest aby nabywcy spadku prowadzili gospodarstwo nabyte w spadku. Wnioskodawczyni nabyła gospodarstwo rolne obejmujące konkretne nieruchomości i to właśnie gospodarstwo w całości jest zobowiązana prowadzić przez 5 lat aby zachować prawo do zwolnienia. Planowany dział spadku spowoduje, iż Wnioskodawczyni dokona zbycia na rzecz pozostałych spadkobierczyń udziału, który przysługiwał jej działkach, które przejdą na własność spadkobierczyń. Nie można zatem wskazać, iż Wnioskodawczyni nadal będzie prowadzić gospodarstwo rolne nabyte w spadku, bowiem po dziale spadku będzie to już inne gospodarstwo, obejmujące inne działki; nie będzie zachowana tożsamość gospodarstwa.

Wobec powyższego dział spadku nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego nabytego w spadku, przed upływem 5 lat od dnia nabycia powoduje utratę prawa do zwolnienia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.