IBPBII/1/436-39/12/MZ - Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 6 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zastosowania ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe.

W dniu 6 lutego 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zastosowania ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 20 grudnia 2007 r. otrzymała od swojego ojca i matki w drodze darowizny udział wynoszący #189; części w zabudowanej nieruchomości, utworzonej z działki nr 767 o powierzchni 74 a. W tym samym akcie notarialnym rodzice Wnioskodawczyni oraz ona i jej mąż ustanowili odrębną własność lokali mieszkalnych znajdujących się w budynku mieszkalnym, położonym na działce nr 767. W tym samym akcie notarialnym Wnioskodawczyni podarowała swojemu mężowi udział wynoszący #188; części w zabudowanej nieruchomości utworzonej z działki nr 767 o powierzchni 74 a. Z własnością podarowanego lokalu mieszkalnego o powierzchni 77,3 m ² połączony jest udział wynoszący #189; części we współwłasności działki nr 767.

Na powyższą darowiznę w jednym akcie notarialnym wyraził zgodę Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 13 grudnia 2007 r. (zgoda na dokonanie czynności notarialnej). Decyzją z dnia 2 stycznia 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego nie ustalił zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia w drodze darowizny udziału we własności nieruchomości utworzonej z zabudowanej działki nr 767 o powierzchni 7400 m ² ze strony Wnioskodawczyni na rzecz męża. Wartość otrzymanej darowizny na rzecz Wnioskodawczyni wyniosła 125.000,00 zł, z tego udział #188; części na rzecz męża Wnioskodawczyni wyniósł 62.500,00 zł.

Obdarowany został zaliczony do kręgu osób wymienionych w dyspozycji art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W dniu 24 stycznia 2011 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni.

Sąd w dniu 28 listopada 2011 r. wydał postanowienie, gdzie stwierdził, że spadek po ojcu Wnioskodawczyni nabyli na podstawie ustawy wprost: jego żona oraz dzieci - Wnioskodawczyni i jej brat po 1/3 części. Postanowienie jest prawomocne z dniem 20 grudnia 2011 r.

Udział 1/3 części to wartość rynkowa nieruchomości 21.000,00 zł, czyli 6 a i 17 m² lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy otrzymany w spadku udział w 1/3 części po zmarłym ojcu jest wolny dla Wnioskodawczyni od podatku od spadku i darowizn.

Czy podatnik będący współwłaścicielem w częściach ułamkowych #188; części nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, który otrzyma w drodze dziedziczenia prawo własności w 1/3 części do lokalu w tym samym budynku i nieruchomości może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni uważa, że nadal spełnia wymogi określone w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn; jest zaliczona do I grupy podatkowej, zamieszkuje w tym lokalu od 30 lat. Jej zdaniem ma prawo do zwolnienia od podatku z tytułu otrzymania w drodze spadku 1/3 części lokalu i nieruchomości po zmarłym ojcu.

Wnioskodawczyni wskazała, iż co prawda otrzymała w drodze darowizny lokal, którego jest współwłaścicielem, lecz obecnie udział 1/3 części po zmarłym ojcu stanowi część lokalu i nieruchomości położonej w tym samym budynku i na tej samej działce.

Zdaniem Wnioskodawczyni, współwłasność otrzymanego w drodze darowizny lokalu w tym samym budynku jednorodzinnym nie stanowi przesłanki negatywnej do skorzystania z prawa do zwolnienia, bowiem ustawodawca wymienia jedynie właścicieli, a więc osoby, którym wyłącznie przysługuje prawo własności z wyłączeniem innych osób, a będąc współwłaścicielem Wnioskodawczyni nie jest uprawniona do samodzielnego dysponowania całym przedmiotem własności z wyłączeniem innych osób.

Wnioskodawczyni wskazała, iż otrzymany udział to 1/3 część po zmarłym ojcu, który był współwłaścicielem nieruchomości o powierzchni 3600 m ² zabudowanej budynkiem, gdzie lokal ma 77,3 m ^2. Dziedziczenie jest podzielone na trzech spadkobierców w równych udziałach po 1/3 części.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - tytułem m.in. darowizny.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia "spadek", należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast, stosownie do przepisu art. 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 cytowanej ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie - art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze cyt. ustawy.

W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

W myśl art. 16 ust. 1 ww. ustawy w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

W myśl art. 16 ust. 2 cytowanej ustawy, z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

Mając na uwadze cytowane przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie - na mocy ww. przepisu - bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem, czy domem (nie są ich właścicielami) i będą zamieszkiwać w uzyskanym lokalu lub budynku przez 5 lat od dnia, określonego w cytowanym wyżej przepisie art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 cytowanej ustawy jest łączne spełnienie wszystkich zawartych w tym przepisie warunków. Wyłączenie zastosowania ulgi z art. 16 cytowanej ustawy odnosi się tylko do osób, które są najemcami lub właścicielami lokalu albo budynku mieszkalnego, bądź też przysługują im spółdzielcze prawa, o których mowa w pkt 3 ust. 2 art. 16 cyt. ustawy. Zatem wskazany przepis nie dotyczy osób, które są współwłaścicielami tych lokali lub budynków.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni tytułem spadku po ojcu, zmarłym w dniu 24 stycznia 2011 r., nabyła w drodze dziedziczenia 1/3 części tego spadku, na którą składał się udział we współwłasności nieruchomości (działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym została wyodrębniona własność lokali). Jednocześnie Wnioskodawczyni posiada już, nabyty wcześniej w drodze darowizny, udział w tej samej nieruchomości, w tym udział we współwłasności lokalu mieszkalnego.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni, jako współwłaścicielka ww. nieruchomości, w tym wyodrębnionego lokalu mieszkalnego, może skorzystać z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z nabyciem w spadku nowego udziału w prawie własności tej samej nieruchomości. Niemniej jednak, aby skorzystać z przedmiotowej ulgi niezbędne jest łączne spełnienie wszystkich warunków zawartych w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w tym m.in. zamieszkiwania w nabytym lokalu.

Jednakże tut. Organ zwraca uwagę na fakt, że wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje do niej prawo, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy dokonywać ich wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W związku z tym, to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia, że spełnia warunki do uzyskania ulgi określonej w art. 16 cytowanej ustawy. Okoliczność ta w każdej sytuacji, jako indywidualny przypadek, podlega ocenie organów podatkowych w ewentualnym postępowaniu podatkowym.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż dla osób należących do najbliższej rodziny ustawodawca przewidział szczególne zwolnienie określone w treści art. 4a cyt. ustawy. Zgodnie z brzmieniem art. 4a ust. 1 pkt 1 tejże ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy a od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 powołanej ustawy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.