IBPBII/1/436-375/11/ASz - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych nabycia prawa własności lokalu mieszkalnego oraz udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu, w drodze licytacji w ramach postępowania egzekucyjnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 18 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie:

* obowiązku zapłaty podatku od transakcji nabycia nieruchomości w drodze licytacji - jest prawidłowe,

* obowiązku zapłaty podatku od transakcji nabycia prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze licytacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku zapłaty podatku od transakcji nabycia nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze licytacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w drodze egzekucji świadczenia pieniężnego prowadzonej przez komornika sądu rejonowego wzięła udział w licytacji. Na podstawie postanowienia nr (...) z dnia 7 stycznia 2011 r. (które uprawomocniło się z dniem 9 lutego 2011 r.) sądu rejonowego w (...) zostało jej przysądzone prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny usytuowany na pierwszej kondygnacji budynku objętego księga wieczystą z częściami wspólnymi budynku nie służącymi do wyłącznego użytku właścicieli oraz udział w #189; części użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działkę o nr (...) ustanowionego na 99 lat (do dnia 5 grudnia 2089 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek złożenia deklaracji p.c.c. i uiszczenia podatku od wartości wieczystego użytkowania gruntu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w oparciu o przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i Kodeks cywilny, od nabycia nieruchomości, jak i prawa wieczystego użytkowania gruntu w drodze egzekucji nie ma ona obowiązku składania deklaracji p.c.c. i uiszczania podatku od wartości użytkowania wieczystego gruntów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają także - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych - stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych ust. 1 pkt 2 i 3.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. sprzedaż nieruchomości jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. I tak, art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Przez pojęcie rzeczy należy rozumieć, zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków (lokale mieszkalne), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być nieruchomości gruntowe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, przy czym - co istotne - budynki i inne urządzenia wzniesione na ww. gruntach przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste (art. 235 § 1 Kodeksu cywilnego). Ponadto przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym (art. 235 § 2 Kodeksu cywilnego).

Z kolei przez postępowanie egzekucyjne, o którym mowa w art. 2 pkt 3 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy rozumieć postępowanie regulowane przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Zgodnie z art. 998 § 1 tej ustawy określającym niezbędne wymogi dla wydania przez sąd postanowienia o przysądzeniu własności, po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowieniu o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości (art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w drodze egzekucji świadczenia pieniężnego prowadzonej przez komornika sądu rejonowego wzięła udział w licytacji i na podstawie postanowienia nr (...) z dnia 7 stycznia 2011 r. (które uprawomocniło się z dniem 9 lutego 2011 r.) sądu rejonowego w (...) zostało jej przysądzone prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny z częściami wspólnymi budynku nie służącymi do wyłącznego użytku właścicieli oraz udział w #189; części użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działkę o nr (...) ustanowionego na 99 lat (do dnia 5 grudnia 2089 r.).

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że skoro w opisanym stanie faktycznym nieruchomość stanowiąca lokal mieszkalny, została nabyta w postępowaniu egzekucyjnym, to czynność ta (jako sprzedaż rzeczy) nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 tej ustawy. Zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Natomiast prawo wieczystego użytkowania gruntu jest prawem majątkowym, rozumianym jako przysługujące danej osobie prawo do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Z uwagi na powyższe należy uznać, że nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntu w postępowaniu egzekucyjnym, nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 2 pkt 3 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż przedmiotem zbycia jest tu prawo, a nie rzecz.

W zakresie omawianego podatku obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy), przy czym ciąży on na kupującym (art. 4 pkt 1).

Tym samym Wnioskodawczyni - w związku z czynnością nabycia prawa wieczystego użytkowania - na mocy art. 10 ust. 1 ww. ustawy była obowiązana, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie opodatkowania nabycia w postępowaniu egzekucyjnym prawa wieczystego użytkowania gruntu należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.