IBPBII/1/436-362/12/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 23 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 23 października 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w obszarze obróbki i badań wyrobów kutych.

Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej specjalizującej się w produkcji metali (dalej: "grupa").

Spółka rozważa uczestnictwo w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową utworzonym w "grupie" (dalej: "system"). "System" funkcjonuje obecnie w Europie a jego uczestnikami są podmioty z "grupy" znajdujące się w różnych krajach europejskich (np. Francji, Hiszpanii, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii i Szwajcarii). Uczestnikami "systemu" mogą zostać także inne podmioty z "grupy". W szczególności, powyższa możliwość dotyczy spółek znajdujących się w Polsce, będących nowymi członkami "grupy".

Celem "systemu" jest:

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka rozważa zawarcie dwustronnej umowy dotyczącej zarządzania płynnością finansową ("Agreement documenting the terms of inter-company indebtedness resulting from cash managament (pooling) arrangments") ze spółką prawa luksemburskiego (dalej: ATH), będącą rezydentem podatkowym Luksemburga. ATH nie jest udziałowcem Spółki, ani nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności. W celu wykonania postanowień umowy ATH będzie działała przez swój oddział zlokalizowany w Szwajcarii (dalej: SFB), który posiada status zakładu ATH na terytorium Szwajcarii w rozumieniu postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Luksemburgiem a Szwajcarią (tekst jedn.: dochody SFB podlegają opodatkowaniu w Szwajcarii). SFB został utworzony przez ATH w celu świadczenia usług w zakresie scentralizowanego zarządzania płynnością finansową dla członków "grupy" zlokalizowanych w Europie. W momencie utworzenia postanowiono, że do SFB będą alokowane określone środki finansowe przeznaczone do wykorzystania w działalności gospodarczej SFB, w tym także w ramach "systemu". Jednocześnie SFB może pozyskiwać dodatkowe środki finansowe z innych źródeł, tj. od podmiotów spoza "grupy" oraz innych "uczestników".

SFB jest centralną jednostką w ramach "systemu" (liderem "systemu"), która wykonuje funkcje związane z administrowaniem "systemem" oraz dodatkowe funkcje towarzyszące w zakresie zarządzania majątkiem, w tym w szczególności w zakresie zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do "grupy". Powyższe funkcje są wykonywane przez specjalnego analityka zajmującego się regionem Europy, Bliskiego Wschodu oraz Afryki ("EMEA Senior Treasury Analyst") przebywającego w Wielkiej Brytanii oraz kontrolera Finansowego ("Financial Controller") przebywającego w Szwajcarii. Menedżer zarządzający SFB ("Swiss Branch Manager") również przebywa w Szwajcarii.

Podstawową działalnością gospodarczą SFB jest świadczenie usług na rzecz podmiotów z "grupy", w szczególności w zakresie zarządzania płynnością finansową.

Umowa ma na celu umożliwienie Spółce uczestnictwa w "systemie". Zgodnie z brzmieniem umowy, Spółka będzie udostępniać do SFB swoje nadwyżki finansowe oraz będzie uprawniona do pokrycia niedoborów istniejących na jej kontach bankowych ze środków pieniężnych pochodzących z SFB. Powyższe transfery będą dokonywane za wynagrodzeniem w postaci odsetek (umowa nie przewiduje żadnego innego specyficznego wynagrodzenia pomiędzy Spółką a SFB poza odsetkami - wynagrodzeniem SFB będzie w istocie stanowić różnica pomiędzy odsetkami otrzymanymi od "uczestników" a odsetkami płaconymi "uczestnikom" w danym okresie rozliczeniowym).

W każdym przypadku, odsetki będą należne Spółce lub SFB w odniesieniu do udostępnionych środków finansowych. Transfer środków finansowych na podstawie umowy będzie procesem zasadniczo zautomatyzowanym (tekst jedn.: nie będzie konieczne podjęcie żadnej dodatkowej decyzji przez jakiekolwiek osoby w Spółce lub SFB w związku z przedmiotowymi transferami środków finansowych) i przeprowadzanym wyłącznie na podstawie umowy (tekst jedn.: nie będzie konieczne zawieranie dodatkowych umów w tym zakresie).

Umowa przewiduje zastosowanie następującego mechanizmu rozliczeń:

* Na koniec dnia roboczego, kwoty równe saldu dodatniemu (i w tej samej walucie) na jakichkolwiek rachunkach bankowych Spółki włączonych do "systemu" (tekst jedn.: kwoty nadwyżek), do poziomu uzgodnionego limitu (jeśli jakiekolwiek limity zostaną ustalone przez strony umowy), będą automatycznie transferowane z kont bankowych Spółki, włączonych do "systemu", na konta bankowe ATH, które są przypisane do SFB. W rezultacie, konta bankowe Spółki włączone do "systemu" będą wykazywać saldo zerowe lub ich saldo zostanie zmniejszone o ustalony limit.

* Na koniec dnia roboczego, kwoty równe saldu ujemnemu (i w tej samej walucie) na jakichkolwiek rachunkach bankowych Spółki włączonych do "systemu" (tekst jedn.: kwoty niedoborów), do poziomu uzgodnionego limitu, (jeśli jakiekolwiek limity zostaną ustalone przez strony umowy), będą automatycznie transferowane z kont bankowych ATH przypisanych do SFB na konta bankowe Spółki włączone do "systemu". W rezultacie, konta bankowe Spółki włączone do "systemu" będą wykazywać saldo zerowe lub ich saldo zostanie zwiększone o ustalony limit.

* Kwoty udostępnionego kapitału należne do zwrotu (zarówno kwoty nadwyżek jak i niedoborów) będą płatne do wierzyciela na jego żądanie (umowa nie przewiduje konkretnego terminu w tym zakresie).

* Należne odsetki będą obliczane na bazie dziennej na podstawie oprocentowania ustalonego pomiędzy stronami umowy.

* Należne odsetki uiszczane będą przez Spółkę w odniesieniu do środków finansowych udostępnionych Spółce przez SFB (kwoty niedoborów) lub przez SFB w odniesieniu do środków udostępnionych SFB przez Spółkę (kwoty nadwyżek) w terminach ustalonych przez strony umowy (dalej: "dzień płatności").

* Na "dzień płatności" wzajemne wierzytelności SFB i Spółki z tytułu należnych odsetek będą automatycznie potrącane - jedynie różnica pomiędzy kwotami odsetek należnych każdej ze stron będzie regulowana przez Spółkę lub SFB (w zależności od kwoty odsetek należnej Spółce oraz SFB).

Na "dzień płatności", gdy odsetki będą rozliczane i Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności na rzecz SFB, zakłada się możliwość alokowania powyższych odsetek do poszczególnych "uczestników", którym po dokonaniu rozliczeń odsetki będą należne do wypłaty (jako "odbiorcom" odsetek) na podstawie proporcji kwot nadwyżek transferowanych przez każdego "uczestnika" i łącznej kwoty środków finansowych zgromadzonych w "systemie" przez "uczestników". W takiej sytuacji Spółka będzie otrzymywała dokument przedstawiający omawianią alokację. Wyżej wymieniony dokument będzie przygotowany przez SFB i udostępniony Spółce dopiero na moment rozliczenia odsetek w "systemie" między "uczestnikami" (tekst jedn.: na "dzień płatności"), a nie na moment przekazywania/otrzymywania środków pieniężnych do/z "systemu".

Na chwilę obecną, podmiotami uczestniczącymi w "systemie" są rezydenci podatkowi następujących krajów: Francji, Niemiec, Włoch, Luksemburga, Holandii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Szwajcarii.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy uczestnictwo w "systemie" nie będzie powodować dla Spółki konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o poatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Spółki, uczestnictwo w "systemie" nie będzie powodować dla Spółki konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Spółka uważa, iż powyższe stanowisko wynika wprost z brzmienia ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, która określa wyczerpujący katalog czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podlegają:

Jak wskazała Spółka na wstępie, powyższa lista czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma charakter wyczerpujący, co oznacza, że tylko czynności bezpośrednio w niej wymienione podlegają opodatkowaniu. Innymi słowy, wykonywanie jakichkolwiek innych czynności (również tych wynikających z umów nienazwanych w polskim prawie cywilnym) przez jakikolwiek podmiot/osobę, w żadnych okolicznościach nie może być uważane za podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - nawet jeśli takie czynności mają podobny charakter oraz ich konsekwencje ekonomiczne są zbliżone do czynności wyszczególnionych na przedmiotowej liście.

Mając na uwadze powyższe, w celu określenia, czy uczestnictwo w "systemie" powinno powodować na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych konsekwencje dla "uczestników" (w tym Spółki, gdy zostanie włączona do "systemu") na gruncie przepisów ww. ustawy, należy dokonać analizy charakteru oraz prawnej kwalifikacji czynności wykonywanych w ramach "systemu" w celu zweryfikowania, czy możliwe jest przypisanie powyższych czynności do którejś z czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych wymienionych w katalogu znajdującym się w art. 1 ust. 1 cyt. ustawy.

Jak zostało przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, czynności wykonywane w ramach "systemu" polegają na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową, w tym:

Jednocześnie, podstawowymi czynnościami wykonywanymi przez SFB w ramach jego działalności gospodarczej są:

Biorąc pod uwagę kompleksowy charakter czynności wykonywanych w ramach "systemu", nie budzi wątpliwości, że przedmiotowe czynności mogą być kwalifikowane jako elementy umowy nienazwanej dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tekst jedn.: cash pooling) polegającej, co do zasady, na ustanowieniu kompleksowego systemu zarządzania przepływami pieniężnymi w ramach określonej grupy podmiotów, na który składają się przepływy środków finansowych w ramach tej grupy.

Omawiane rozwiązanie - pomimo, że jest znane i szeroko stosowane w praktyce gospodarczej - nie zostało jak dotąd uregulowane w polskim prawie cywilnym, tj. regulacje prawa cywilnego nie zawierają żadnych wskazówek pozwalających na zakwalifikowanie umowy w przedmiotowym zakresie jako jakiejkolwiek umowy nazwanej w polskim prawie cywilnym.

Innymi słowy, przedmiotowe rozwiązanie nie jest ani uregulowane w polskim prawie cywilnym, ani wskazane jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wyczerpującym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, znajdującym się w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji nie podlega opodatkowaniu ww. podatkiem.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazał interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: z dnia 18 lipca 2012 r. znak: IPPB2/436-213/12-4/AF oraz z dnia 6 lipca 2011 r. znak: IPPB2/436-201/12-3/AF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, tj. w podatku dochodowym od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. W umowach pożyczki, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa "cash poolingu" jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy "cash poolingu", jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest - co do zasady - rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu" lub też rachunek każdego z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż przedmiotowa usługa cash poolingu nie została wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Skoro czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki, czy też innej umowy wymienionej w tym katalogu, to tym samym - z powyższych przyczyn - wszystkie czynności dokonywane w ramach przedstawionej umowy cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do wskazanych przez Wnioskodawcę, interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące przy wydaniu przedmiotowej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.