IBPBII/1/436-359/11/AA
Pismo z dnia 8 listopada 2011 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/436-359/11/AA
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 8 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności przejazdu na działce lub części działki wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nabytego tytułem darowizny - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności przejazdu na działce lub części działki wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nabytego tytułem darowizny.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
W dniu 26 lutego 2007 r. Wnioskodawca otrzymał od ciotki, na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, gospodarstwo rolne w zamian za emeryturę na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. W akcie notarialnym istnieje zapis zobowiązujący Wnioskodawcę do prowadzenia przez okres co najmniej pięciu lat ww. gospodarstwa rolnego, co skutkuje zwolnieniem Wnioskodawcy od zapłaty podatku od spadków i darowizn (termin ten upływa w dniu 1 stycznia 2013 r.).
Wnioskodawca zwraca uwagę na dwa zagadnienia:
* możliwość podziału działek wchodzących w skład darowanego gospodarstwa czyli ewentualnego podziału lub łączenia działek, ale w ramach tego darowanego gospodarstwa, oraz
* ustanowienie w formie aktu notarialnego służebności przejazdu przez fragment lub całość działki.
W związku z powyższym wskazuje, iż:
Trzy działki należące do niego, o powierzchni: 0,49 ha; 0,78 ha; 0,25 ha, sąsiadują ze sobą, natomiast do drogi przylega tylko jedna co powoduje, że dojazd do ostatniej działki musi nastąpić przez dwie pozostałe. Wcześniej dojazd do dalszych działek następował grzecznościowo przez działkę sąsiada Wnioskodawcy, ale w chwili obecnej jest to niemożliwe. Wnioskodawca chce na nowo, w innej konfiguracji podzielić ww. działki, tak aby był swobodny dojazd do poszczególnych działek.
Do jednej z działek należącej do niego, o powierzchni 1,88 ha, przylega polna droga łącząca się z drogą wojewódzką, której połowa jest we władaniu Wnioskodawcy. Na końcu tej drogi i po przeciwnej stronie działkę posiada sąsiad, który ma zamiar rozpocząć budowę domu na tej działce. Aby sąsiad mógł otrzymać pozwolenie na budowę domu ww. droga musi spełniać standard szerokości min. 5 metrów. W chwili obecnej w dwóch miejscach, na wysokości działki Wnioskodawcy, są zwężenia do około 4 metrów, co nie pozwala sąsiadowi na uzyskanie pozwolenia na budowę. Wnioskodawca, aby przychylić się do prośby sąsiada o ustanowienie prawa przejazdu przez część jego działki, bierze pod uwagę dwie możliwości:
* ustanowienia w formie aktu notarialnego służebności przejazdu przez fragment działki należącej do Wnioskodawcy, lub
* podzielenie obecnej działki na dwie działki, z czego jedną małą, przy drodze w miejscu zwężeń, i ustanowienie służebności przejazdu przez tą działkę.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy Wnioskodawca może dowolnie swoje działki podzielić na mniejsze lub łączyć jedną działkę z drugą działką, oraz wytyczyć wzdłuż wszystkich jedną działkę, która będzie wykorzystywana przeze niego jako droga; czy nie spowoduje to ustania przesłanki zwolnienia z podatku od spadków i darowizn oraz powstanie obowiązku jego zapłaty.
Czy ustanowienie, w formie aktu notarialnego, służebności przejazdu przez fragment działki należącej do Wnioskodawcy lub służebności przejazdu przez oddzielną działkę wydzieloną z obecnej działki, nie spowoduje wygaśnięcia decyzji organu podatkowego o zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn oraz powstanie obowiązku jego zapłaty.
Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn nie może on sprzedać zarówno całości jak i części nabytego w drodze darowizny gospodarstwa rolnego i to właśnie gospodarstwo w całości Wnioskodawca jest zobowiązany prowadzić przez 5 lat aby zachować prawo do zwolnienia. W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, czy ta całość będzie się składać z dotychczasowej ilości działek czy po ewentualnym podziale lub łączeniu działek (ale w ramach tego darowanego gospodarstwa) z większej lub mniejszej ilości działek, nie zmienia to obszaru darowanego gospodarstwa, to jest cały czas ta sama ziemia.
Ponadto Wnioskodawca jest zdania, iż ustanowienie w formie aktu notarialnego służebności przejazdu przez fragment jego działki lub podzielenie działki na dwie działki, z czego jedna z ustanowioną w formie aktu notarialnego służebnością przejazdu przez tą działkę, nie zmienia faktu, że nadal Wnioskodawca jest właścicielem tego samego darowanego gospodarstwa rolnego.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności przejazdu na działce lub części działki wchodzącej w skład
W zakresie skutków podatkowych wynikających z podziału lub łączenia działek wchodzących w skład gospodarstwa rolnego nabytego tytułem darowizny wydano odrębną interpretację Znak: IBPB II/1/436-358/11/AA.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.
Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:
budynków mieszkalnych,
budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców
- pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.
W myśl ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej (art. 2 w związku z art. 1).
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w dniu 26 lutego 2007 r. otrzymał od swojej ciotki, na podstawie umowy darowizny w formie aktu notarialnego, gospodarstwo rolne. Ww. nabycie zostało zwolnione z opodatkowania na mocy art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Obecnie Wnioskodawca planuje ustanowienie służebności przejazdu przez fragment swojej działki bądź podział działki i ustanowienie na jednej z nich służebności przejazdu.
Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Z treści art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu cywilnego służy zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.
Stosownie do treści art. 145 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).
Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż ustanowienie przez Wnioskodawcę służebności przejazdu na fragmencie działki lub osobno wydzielonej działce wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nabytego tytułem darowizny - przed upływem 5 lat od dnia nabycia - nie spowoduje utraty prawa do przedmiotowego zwolnienia. Wnioskodawca nie utraci bowiem prawa własności tej działki lub jej części. Działka ta lub jej część będzie jedynie obciążona służebnością przejazdu. Wnioskodawca będzie jednak nadal jej właścicielem. Jeżeli zatem będzie nadal prowadził to gospodarstwo rolne, które nabył w drodze darowizny, to prawo do zwolnienia z opodatkowania zostanie zachowane.
Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.