IBPBII/1/436-340/12/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 16 października 2012 r.) uzupełnionym w dniu 21 i 28 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia wierzytelności z tytułu przysługującego spadkodawcy wynagrodzenia za wykorzystywanie patentu (projektu wynalazczego) - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 października 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia wierzytelności z tytułu przysługującego spadkodawcy wynagrodzenia za wykorzystywanie patentu (projektu wynalazczego).

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 14 grudnia 2012 r. znak: IBPB II/1/436-340/12/AŻ i znak: IBPB II/1/415-883/12/AŻ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 21 grudnia 2012 r. (uiszczenie brakującej opłaty) i w dniu 28 grudnia 2012 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 23 lutego 2005 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu z dnia 14 kwietnia 2005 r., Wnioskodawca nabył 50% udziału w spadku po swoim ojcu (drugie 50% nabył jego brat). Postanowienie Sądu uprawomocniło się w dniu 6 maja 2005 r.

Decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 10 czerwca 2005 r. została ustalona kwota podatku od przedmiotu spadku, którym było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Kwota podatku została zapłacona.

Ojciec Wnioskodawcy był współtwórcą patentu zarejestrowanego w 1999 r. w Urzędzie Patentowym. Z tytułu użytkowania patentu przez stronę trzecią (firmę korzystającą z rozwiązania) twórcy nie otrzymywali żadnego wynagrodzenia od lipca 2001 r. W 2010 r. współtwórcy patentu i wraz z nimi Wnioskodawca i jego brat jako spadkobiercy ojca, podpisali umowę z firmą windykacyjną o odzyskanie należnego długu. Zaległe wynagrodzenie dotyczy zatem zarówno okresu przed, jak i po śmierci ojca.

W 2012 r. pojawiły się nowe okoliczności: z inicjatywy twórców dnia 2 lipca 2012 r. została zawarta ugoda pozasądowa w sprawie zaległego wynagrodzenia z tytułu patentu, którego współtwórcą był ojciec Wnioskodawcy. Ugoda przewiduje, że twórcom lub ich spadkobiercom zostanie wypłacona zaległa kwota w dwóch ratach, z czego druga (ostatnia) rata zostanie powiększona o odsetki ustawowe za zwłokę w wypłacie. W podpisaniu ugody pośredniczyła firma windykacyjną, która za pośrednictwo w tej sprawie potrąca od każdej zwindykowanej i przekazanej na rzecz każdego współtwórcy kwoty swoje wynagrodzenie w wysokości 25%. Pierwsza rata została przekazana na konto Wnioskodawcy w dniu 5 października 2012 r.

Z wyjaśnień Wnioskodawcy zawartych w uzupełnieniu wniosku wynika, iż odsetki ustawowe, o których mowa w pytaniu, dotyczą odsetek od nie wypłacenia przez stronę trzecią w terminie wskazanym ugodą pozasądową kwoty za użytkowanie patentu ojca za okres od lipca 2001 r. do grudnia 2009 r. Termin wskazany ugodą upłynął w dniu 30 września 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Ad.1

Zdaniem Wnioskodawcy, środki otrzymane z tytułu pozasądowej ugody dla spadkobiercy współtwórcy patentu otrzymane w 2012 r. podlegają aktualnym przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn - na rok 2012, ponieważ zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) ustawa ta ma również zastosowanie do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, nie zakończonych decyzją ostateczną.

Ad.2

Wnioskodawca uważa, że ponieważ w dniu śmierci ojca, tj. 23 lutego 2005 r., ojcu należne było zaległe wynagrodzenie z tytułu użytkowania przez stronę trzecią patentu, którego był współtwórcą, dla części zaległości należnej od lipca 2001 r. do dnia śmierci ojca powinna być stosowana ustawa o podatku od spadków i darowizn. Ponieważ zaległa kwota została zwindykowana w październiku 2012 r., (a więc później niż w okresie 5 lat następujących po roku 2005, w którym nastąpił zgon jego ojca i uprawomocniło się postanowienie sądu o nabyciu spadku i Wnioskodawca otrzymał decyzję Urzędu Skarbowego ustalającą wysokość podatku od spadku), zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku od spadków i darowizn uległo przedawnieniu. Zgodnie bowiem z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, "zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku". Od tej części kwoty nie należy odprowadzać podatku.

Natomiast wobec zaległości należnej po dacie śmierci ojca (tekst jedn.: po 23 lutego 2005 r.) powinno się stosować podatek dochodowy, ponieważ ta część środków stanowi wynagrodzenie od nabytego w drodze spadku prawa do dysponowania patentem.

Ad.3

Wnioskodawca uważa, że celem wyliczenia podstawy opodatkowania należy otrzymaną sumę/otrzymane sumy podzielić proporcjonalnie według liczby dni zaległości na 2 okresy, tj. okres do dnia śmierci oraz okres po dniu śmierci jego ojca.

W przypadku pierwszego okresu, tj. do dnia śmierci ojca Wnioskodawcy, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Podstawą opodatkowania jest kwota faktycznie otrzymana na konto z tytułu zawarcia ugody (tekst jedn.: kwota pomniejszona o potrącenie dokonane przez firmę windykacyjną).

W przypadku drugiego okresu, tj. liczonego po dniu śmierci ojca Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania należy pomniejszyć o koszty potrącone przez firmę windykacyjną, stanowiące koszty uzyskania przychodu, ponieważ zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów".

Ad.4

W ocenie Wnioskodawcy odsetki za zwłokę w przekazaniu drugiej (ostatniej raty) za korzystanie z patentu stanowią w świetle przepisów art. 353 oraz art. 481 Kodeksu cywilnego jeden z elementów wierzytelności wynikającej z nabycia prawa do projektu wynalazczego, a zatem w świetle przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn - art. 3 pkt 2 - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co dotyczy okresu pierwszego tj. do daty zgonu ojca.

Natomiast dla sytuacji po dacie zgonu ojca (tekst jedn.: od 24 lutego 2005 r.) stają się dochodem z tytułu wynagrodzenia twórcy i powinno się je doliczyć do zasadniczego wynagrodzenia.

Odsetki także należy alokować proporcjonalnie na okresy wskazane w propozycji odpowiedzi w pkt 3.

Ad.5.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ projekt wynalazczy (patent) jest autorski, a prawo to jest dziedziczne, ma on prawo do stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu przy obliczaniu wysokości podatku dochodowego od wynagrodzenia za użytkowanie odziedziczonego patentu ojca po jego śmierci; 50% koszty uzyskania przychodu należy wyliczyć z kwoty faktycznie otrzymanej tzn. pomniejszonej o koszt windykacji (opisany w pkt 3).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze dziedziczenia wierzytelności z tytułu przysługującego spadkodawcy wynagrodzenia za wykorzystywanie patentu (projektu wynalazczego). W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Ponieważ opisane we wniosku nabycie tytułem spadku nastąpiło w dniu 23 lutego 2005 r., tj. z datą śmierci ojca Wnioskodawcy, a więc przed 1 stycznia 2007 r., przedmiotową sprawę należy rozpatrywać w oparciu o przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia "spadek", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Natomiast, zgodnie z art. 3 pkt 2 tej ustawy podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 23 lutego 2005 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu z dnia 14 kwietnia 2005 r., Wnioskodawca nabył 50% spadku po swoim ojcu. Postanowienie Sądu uprawomocniło się w dniu 6 maja 2005 r. Ojciec Wnioskodawcy był współtwórcą projektu wynalazczego, do którego patent został zarejestrowany w 1999 r. w Urzędzie Patentowym. Od lipca 2001 r. twórcy "patentu" (projektu wynalazczego) nie otrzymywali żadnego wynagrodzenia od firmy, która korzystała z "patentu". W 2010 r. została podpisana umowa z firmą windykacyjną o odzyskanie zaległego wynagrodzenia z tytułu wykorzystywania "patentu" (projektu wynalazczego). W dniu 2 lipca 2012 r. została zawarte ugoda pozasądowa w sprawie wypłaty zaległego wynagrodzenia, zgodnie z którą zaległa kwota wypłacona zostanie twórcom lub ich spadkobiercom w dwóch ratach, z czego druga (ostatnia) rata zostanie powiększona o odsetki ustawowe za zwłokę w wypłacie w terminie określonym w ugodzie. Termin wskazany w ugodzie to 30 września 2012 r. Firma windykacyjną pośrednicząca w tej sprawie pobiera od każdej zwindykowanej i przekazanej, na rzecz każdego współtwórcy kwoty wynagrodzenie w wysokości 25%. Pierwsza rata została przekazana na konto Wnioskodawcy w dniu 5 października 2012 r.

Z treści wniosku wynika także, iż przedmiotem patentu jest projekt wynalazczy; zaś spadkobierca nabył prawo do dysponowania "patentem". Zatem w drodze spadku Wnioskodawca nabył prawo do projektu wynalazczego (opatentowane), określane przez niego jako "patent" oraz wierzytelności wynikające z nabycia tego prawa, tj. wierzytelność z tytułu przysługującego ojcu wynagrodzenia za korzystanie z przedmiotu patentu (projektu wynalazczego).

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że nabycie w drodze spadku prawa majątkowego w postaci wierzytelności w tytułu korzystania z "patentu", którego współtwórcą był ojciec Wnioskodawcy, na podstawie art. 3 pkt 2 ww. ustawy nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Jest wyłączone spod władztwa tej ustawy.

Skoro tak, to w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do dokonania rozważań i tym samym oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie wskazanym we wniosku; rozważania w tym zakresie z uwagi na powyższe są bezprzedmiotowe.

Środki otrzymane z pozasądowej ugody dla spadkobiercy współtwórcy "patentu" wraz z ustawowymi odsetkami nie podlegają w całości opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn; ustawa o podatku od sadków i darowizn nie ma w ogóle do nich zastosowania.

Przechodząc do oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie braku obowiązku opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odsetek, które będą zgodnie z warunkami zawartej ugody pozasądowej, wypłacone wraz z II ratą ww. zaległego wynagrodzenia, należy zauważyć, iż w treści uzupełnienia Wnioskodawca wskazał, że odsetki ustawowe, o których mowa w pytaniu, dotyczą odsetek od nie wypłacenia przez stronę trzecią w terminie wskazanym ugodą pozasądową kwoty za użytkowanie patentu ojca za okres od lipca 2001 r. do grudnia 2009 r. Termin wskazany ugodą upłynął w dniu 30 września 2012 r.

Skoro zatem w treści ugody wskazany został termin, w którym druga strona winna wypłacić Wnioskodawcy uzgodnioną kwotę wynagrodzenia a tego nie uczyniła to Wnioskodawcy przysługują odsetki za zwłokę w wypłacie.

Odsetki te (w żadnej części) nie podlegają zatem przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. W skład masy spadkowej wchodzą bowiem wyłącznie prawa majątkowe przysługujące zmarłemu, a więc istniejące w chwili śmierci spadkodawcy. Prawo majątkowe, w postaci odsetek za zwłokę w wypłacie świadczenia, powstałe po dniu śmierci spadkodawcy nie stanowi prawa majątkowego, o którym mowa w art. 922 § 1 k.c. w związku z art. 925 k.c.

Odsetki te będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego do odsetek tych nie ma zastosowania wskazany przez Wnioskodawcę art. 3 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać w całości za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.