IBPBII/1/436-30/09/MZ - Opodatkowanie PCC nabycia wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki..., przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 lutego 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 2 lutego 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (spółka z o.o.) profesjonalnie zajmuje się zagadnieniami związanymi ze zwrotem podatku z zagranicy dla Polaków podejmujących zatrudnienie w szczególności w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemczech.

W zakresie swojej działalności ma zamiar podjąć następujące czynności:

Na podstawie pisemnych umów wnioskodawca dokonuje zakupu wierzytelności z tytułu zwrotu nadpłaty podatkowej, przysługujących pracownikom wykonującym pracę za granicą wobec państw (m.in. Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Francja) reprezentowanych przez zagraniczne urzędy skarbowe. Wnioskodawca dokonuje zakupów ww. wierzytelności wyłącznie na swoją rzecz, nie dokonując dalszych przelewów, pobierając na własną rzecz zwrot nadpłaty podatkowej.

Wnioskodawca wypłaca klientowi wynagrodzenie z chwilą podpisania umowy przelewu wierzytelności. Przelew wierzytelności następuje w sytuacji gdy cedent (pracownik, który wykonywał pracę zagranicą), przedłożył wnioskodawcy wymagane prawem dokumenty (prawidłowo wypełnione) uprawniające go do zwrotu nadpłaty podatkowej w stosownym zagranicznym urzędzie skarbowym, które to dokumenty wnioskodawca składa w stosownym urzędzie skarbowym, wraz ze wskazaniem konta bankowego wnioskodawcy, na które urząd ma przekazać środki pieniężne. Za istnienie wierzytelności cedent ponosi pełną odpowiedzialność prawną. Wnioskodawca nie dokonuje żadnych innych czynności w zakresie obrotu wierzytelnościami, w szczególności nie dokonuje zakupu wierzytelności z innych tytułów niż zwrot nadpłaty podatkowej, nie dokonuje też dalszych przelewów. Jeżeli urząd podatkowy przekaże cedentowi kwotę nadpłaty podatkowej, jest on zobowiązany niezwłocznie przekazać całą kwotę wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie przyszłym nabywanie przez spółkę wierzytelności wyłącznie na własną rzecz, bez dalszej ich odsprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych czy podatkiem VAT. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy i co jest podstawą opodatkowania.

Wnioskodawca wskazuje, iż podejmowane czynności zostały zakwalifikowane przez Urząd statystyczny jako PKWiU 65.23.10-00.00. "usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych". Jego zdaniem, jako usługi - podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, nie podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Uzasadniając swoje stanowisko, wnioskodawca powołał się na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 marca 2008 r. Znak: 1401/PV-II/4407/14-24/07/JM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długówi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

* nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%

* innych praw majątkowych - 1%.

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od tego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

W związku z tym, nawet jeżeli umowa cesji wierzytelności przybierze postać jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ale jednocześnie opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1%.

Z treści cytowanego przepisu wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca na podstawie pisemnych umów przelewu wierzytelności zamierza dokonać zakupu wierzytelności z tytułu zwrotu nadpłaty podatkowej, przysługujących pracownikom wykonującym pracę za granicą wobec państw (m.in. Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Francja) reprezentowanych przez zagraniczne urzędy skarbowe. Nabycie tych wierzytelności zostanie dokonane przez wnioskodawcę na własną rzecz, bez dalszej ich odsprzedaży.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli umowy wskazane we wniosku są umowami cesji i nie noszą cech żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako, że umowa cesji nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Natomiast jeżeli umowy te przybiorą postać np. umowy sprzedaży nie będą one podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów przelewu wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w przypadku gdy zawierane umowy przybiorą postać umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych np. umowy sprzedaży, w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe umowy podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem, jeżeli ustalenia na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - wskazane przez wnioskodawcę - są prawidłowe, tzn. z tytułu przedmiotowych umów cesji jedna ze stron czynności podlegała regułom ustawy o podatku od towarów i usług, to umowy te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanej przez wnioskodawcę decyzji organu podatkowego należy stwierdzić, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.