IBPBII/1/436-29/12/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do zwolnienia od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe.

W dniu 24 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do zwolnienia od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy prawomocnym postanowieniem z dnia 14 października 2008 r. stwierdził, że z dniem 26 lutego 2006 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabyli w drodze zasiedzenia do ustawowej wspólności majątkowej - nieruchomość, położoną w J. Z., składającą się z działek nr A/B, o obszarze 0,1636 ha i nr C/D, o obszarze 3,8570 ha, dla której w Sądzie Rejonowym prowadzona była księga wieczysta, która została zniszczona w czasie działań wojennych. Dla powyższej nieruchomości Sąd Rejonowy założył księgę wieczystą XX. Nieruchomość nabyta w drodze zasiedzenia zabudowana jest budynkiem mieszkalnym, wybudowanym w 1939 r., o powierzchni użytkowej 120 m ² oraz budynkiem gospodarczym, wybudowanym w 1960 r., o powierzchni użytkowej 140 m ².

Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia 26 stycznia 2009 r., ustalił dla Wnioskodawcy kwotę zobowiązania w podatku od spadków i darowizn. W powyższej decyzji organ podatkowy przyjął wartość opisanej wyżej nieruchomości na kwotę 184.000,00 zł, a więc wartość nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę wynosi 92.000,00 zł, w tym wartość połowy domu mieszkalnego wynosi 42.000,00 zł, połowy budynku gospodarczego -14.000,00 zł i połowy gruntu 36.000,00 zł.

Przy zapłacie podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia, Wnioskodawca skorzystał ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia gruntu rolnego oraz budynku gospodarczego, na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z powyższym należy podatek został obliczony od wartości 1/2 budynku mieszkalnego, a więc od kwoty 42.000,00 zł {wartość nieruchomości nabytej przez wnioskodawcę minus wartość gruntu i budynku gospodarczego: 92.000,00 zł - (36.000,00 zł + 14.000,00 zł) = 42.000,00 zł.

Należy podatek w kwocie 2.940,00 zł został przez Wnioskodawcę zapłacony w całości (42.000,00 zł x 7% - 2.940,00 zł), co zostało stwierdzone stosownym zaświadczeniem Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Wnioskodawca wraz z małżonką przez cały ten czas prowadził gospodarstwo rolne na opisanym wyżej gruncie. Umową darowizny z dnia 13 stycznia 2012 r., Wnioskodawca wraz z małżonką podarowali opisaną wyżej nieruchomość swojemu synowi.

Wnioskodawca wskazał, iż przesłanką zwolnienia nabycia gruntu rolnego oraz budynku gospodarczego od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest okoliczność, że w chwili nabycia nieruchomość ta stanowi gospodarstwo rolne lub jego część w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Niewątpliwie opisana wyżej nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, albowiem składa się ona z użytków rolnych, o obszarze 4,0206 ha.

Istotą problemu w wymienionym wyżej przypadku jest więc określenie daty nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym pięcioletni termin prowadzenia gospodarstwa rolnego, określony w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, upłynął z dniem 26 lutego 2011 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia, następuje z dniem orzeczonym w postanowieniu Sądu o nabyciu nieruchomości poprzez zasiedzenie. Wniosek taki wypływa wprost z art. 172 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Paragraf drugi tego przepisu stanowi, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Z powyższego jasno wynika, że nabycie rzeczy (w tym przypadku nieruchomości) następuje z upływem odpowiedniego czasu posiadania (dwudziestu lub trzydziestu lat), który to termin zostaje wskazany w postanowieniu Sądu stwierdzającego nabycie nieruchomości poprzez zasiedzenie. Postanowienie sądowe ma zaś charakter deklaratoryjny, czyli stwierdzający określony, już istniejący, stan prawny.

Skoro w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca jako warunek zwolnienia nieruchomości rolnej, nabytej w drodze zasiedzenia, od podatku od spadków i darowizn określił prowadzenie tego gospodarstwa przez nabywcę przez okres co najmniej pięciu lat od dnia nabycia, należy przyjąć, że w opisanym wyżej przypadku wymagany minimalny pięcioletni termin prowadzenia tego gospodarstwa upłynął z dniem 26 lutego 2011 r. W przepisach prawa podatkowego ustawodawca nie zwarł definicji nabycia, stąd więc w celu interpretacji opisanego wyżej przepisu, należy sięgnąć do ustawy wyjaśniającej to pojęcie, a więc do Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, zbycie opisanej wyżej nieruchomości w drodze umowy darowizny sporządzonej w dniu 13 stycznia 2012 r. nie stanowi przesłanki do wszczęcia postępowania podatkowego z tytułu zapłaty zaległego podatku od spadków i darowizn od nabycia w drodze zasiedzenia gruntu rolnego i budynku gospodarczego, bowiem mimo zbycia tej nieruchomości zostały spełnione przesłanki do zwolnienia z tego podatku na podstawie art. art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opisane we wniosku nabycie w drodze zasiedzenia nastąpiło - zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 14 października 2008 r. - w dniu 26 lutego 2006 r., zatem w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia.

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności i prawa użytkowania wieczystego gospodarstwa rolnego lub jego części oraz innych praw do takiego gospodarstwa lub jego części, jak również działki przyzagrodowej, z wyjątkiem:

Stosownie do treści art. 1 ust. 2 ww. ustawy, jeżeli przedmiotem spadku lub darowizny są składniki majątkowe wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), a nabywcami są zstępni lub małżonek, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tych składników pod warunkiem, że te budynki i urządzenia będą wykorzystywane przez nabywcę nadal w stanie niepogorszonym i zgodnie z ich przeznaczeniem w ramach gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia spadku lub darowizny. Niedotrzymanie tych warunków powoduje utratę zwolnienia od podatku, z wyjątkiem niemożności dalszego prowadzenia tej działalności na skutek zdarzeń losowych; w wypadkach tych podatek obniża się proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności przez spadkobiercę lub obdarowanego.

Zwolnienia określone w ust. 1 stosuje się, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - art. 4 ust. 4 tejże ustawy.

Ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym - art. 4 ust. 5 cyt. ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonką na mocy prawomocnego postanowienia Sądu z dnia 14 października 2008 r. nabyli z dniem 26 lutego 2006 r. w drodze zasiedzenia do ustawowej wspólności majątkowej - nieruchomość, która stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. Decyzją z dnia 26 stycznia 2009 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił wobec Wnioskodawcy kwotę zobowiązania w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia. W związku z ww. nabyciem Wnioskodawca skorzystał ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn przewidzianego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Na nabytym gruncie Wnioskodawca wraz z małżonką przez cały czas prowadzili gospodarstwo rolne. Umową darowizny z dnia 13 stycznia 2012 r., Wnioskodawca wraz z małżonką podarowali ww. nieruchomość swojemu synowi. Zdaniem Wnioskodawcy nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia, następuje z dniem orzeczonym w postanowieniu Sądu o nabyciu nieruchomości poprzez zasiedzenie, bowiem postanowienie Sądu jedynie charakter deklaratoryjny, czyli stwierdzający określony, już istniejący, stan prawny. Zatem, zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie wymagany minimalny pięcioletni termin prowadzenia tego gospodarstwa przewidziany w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn upłynął z dniem 26 lutego 2011 r. i zbycie tej nieruchomości w drodze darowizny na rzecz syna nie stanowi przesłanki do utraty prawa do ww. zwolnienia od podatku.

Odnosząc powołane powyżej przepisy do przedstawionego stanu faktycznego oraz zajętego stanowiska stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie data nabycia m.in. przez Wnioskodawcę ww. udziału w nieruchomości, tytułem zasiedzenia, została jednoznacznie określona przez Sąd w postanowieniu z dnia 14 października 2008 r., który orzekł, że zasiedzenie nieruchomości nastąpiło z dniem 26 lutego 2006 r. W związku z tym w przedmiotowej sprawie mają zastosowanie, jak już wcześniej wskazano, przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Nabycie przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości tytułem zasiedzenia podlegało zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach określonych w ww. ustawie z uwzględnieniem zwolnień, w tym przewidzianego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zwolnienie przewidziane w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. ustawodawca obwarował obowiązkiem wykorzystywania przez nabywcę, w ramach gospodarstwa rolnego, określonych pod lit. b) i c) tegoż przepisu budynków i urządzeń przez okres co najmniej pięciu lat od dnia nabycia wyłącznie w sytuacji gdy nabycie nastąpiło na podstawie spadku lub darowizny. Zatem ww. obowiązek nie dotyczył nabywców, którzy nabyli ww. składniki na podstawie innego, niż wymieniony w tym przepisie, tytułu prawnego, np. tytułem zasiedzenia.

Wobec tego, zbycie przedmiotowej nieruchomości w dniu 13 stycznia 2012 r. w drodze umowy darowizny na rzecz syna nie stanowi przesłanki do utraty prawa do ww. zwolnienia od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. a co za tym idzie nie stanowi przesłanki do wszczęcia postępowania podatkowego zmierzającego do ustalenia wysokości podatku od spadków i darowizn od nabycia w drodze zasiedzenia gruntu rolnego i budynku gospodarczego.

Zauważyć jednak należy, że gdyby w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. istniał obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres pięciu lat od dnia nabycia tytułem zasiedzenia, to rzeczywiście, tak jak wskazał Wnioskodawca, minimalny pięcioletni termin prowadzenia tego gospodarstwa upłynąłby z dniem 26 lutego 2011 r.

Nadmienić należy, że wskazany przez Wnioskodawcę obowiązek prowadzenia nabytego gospodarstwa rolnego lub jego części przez nabywcę przez okres co najmniej pięciu lat od dnia nabycia został nałożony na wszystkich nabywców (a więc również na tych nabywców, którzy nabyli gospodarstwo rolne tytułem zasiedzenia), którzy nabyli gospodarstwo rolne lub jego część po dniu 1 stycznia 2007 r. i skorzystali ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.