IBPBII/1/436-263/12/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 lipca 2012 r.), uzupełnionym w dniach 09 i 25 października 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia porozumienia - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 lipca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia porozumienia.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismami z dnia 01 i 16 października 2012 r. znak: IBPB II/1/436-263/12/AŻ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniach 09 i 25 października 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Szpital (Spółka z o.o.) dokonał zakupu leków na podstawie umowy zawartej z firmą X. Zarówno Szpital jak i firma X są podatnikami podatku od towarów i usług. W związku z tym, iż Szpital zalegał z płatnościami wobec firmy X zostało podpisane porozumienie.

W odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 1 października 2012 r. Wnioskodawca wskazał, iż z treści zawartego porozumienia nie wynika, iż w celu umorzenia zobowiązania Wnioskodawca zobowiązuje się za zgodą wierzyciela do spełnienia innego świadczenia.

Z treści zawartego porozumienia wynika natomiast, iż w celu umorzenia zobowiązania Wnioskodawca zobowiązuje się za zgodą wierzyciela do spełnienia tego samego świadczenia lecz na innej podstawie prawnej wskutek czego odnowienie przybierze postać nowej czynności cywilnoprawnej - umowy. Nową umową jest według Wnioskodawcy porozumienie, będące odnowieniem zgodnie z art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca wskazał również, iż w związku z zawarciem porozumienia wierzyciel obciąża go odsetkami poprzez wystawienie faktury VAT. Zgodnie z opisem na FV odsetki podlegają zwolnieniu na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy strona wierzyciela będzie podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług od czynności zawartej w porozumieniu.

Ponieważ w treści uzupełnienia Wnioskodawca wskazał, iż odnowienie przybierze postać nowej czynności cywilnoprawnej - umowy, która to umowa stanowić będzie porozumienie, Organ wystosował w dniu 16 października 2012 r. do Wnioskodawcy kolejne wezwanie wskazując, iż użyte przez Wnioskodawcę stwierdzenie jest niewystarczające ku temu, aby Organ mógł wydać interpretację. Organ wezwał zatem ponownie Wnioskodawcę by wskazał m.in. jaka umowa stanowi podstawę prawną zawartego porozumienia, czy jest to np. umowa pożyczki (na co m.in. wskazywałoby stwierdzenie w uzupełnieniu, iż wierzyciel obciąża Wnioskodawcę odsetkami) czy też innego rodzaju umowa pozostająca umową nienazwaną w świetle Kodeksu cywilnego.

W dniu 25 października 2012 r. do tut. Biura wpłynęło uzupełnienie wniosku, w którym Wnioskodawca wskazał, iż z treści zawartego porozumienia wynika, iż porozumienie ma charakter pożyczki (§ 1 ust. 1 zawartego porozumienia). Wnioskodawca wskazał ponadto, iż odsetki wystawione są z tytułu udzielonej pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zawarte porozumienie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca uważa, iż zawarte porozumienie nie znajduje się w katalogu czynności podlegających podatkowi zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie z treści oraz założeń porozumienia wynika, iż porozumienie dotyczy odnowienia długu zgodnie z art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego, jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie lecz na innej podstawie prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie).

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiona we wniosku czynność mieści się w zakresie określonym w art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego zatem w jego opinii zobowiązanie do spełnienia świadczenia w drodze odnowienia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie jest wprost wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 cytowanej ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca - Szpital (Spółka z o.o.) dokonał zakupu leków na podstawie umowy zawartej z firmą X. Zarówno Szpital jak i firma X są podatnikami podatku od towarów i usług. W związku z tym, iż Szpital zalegał z płatnościami wobec firmy X zostało podpisane porozumienie. Z treści oraz założeń porozumienia wynika, iż porozumienie dotyczy odnowienia długu, o którym mowa w art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż porozumienie ma charakter pożyczki (§ 1 ust. 1 zawartego porozumienia). Wskazał również, iż w jego ocenie strona wierzyciela będzie podlegała zwolnieniu z podatku od towarów i usług od czynności zawartej w porozumieniu.

W myśl art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wynikająca z ww. artykułu zasada swobody umów ma fundamentalne znaczenie dla kształtowania stosunków cywilnoprawnych, określa bowiem kompetencje podmiotów prawa cywilnego do kreowania swoich stosunków prawnych za pomocą umów. Kompetencja ta obejmuje również zmianę treści umowy pierwotnej.

Stosownie do art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie).

Instytucja odnowienia, nazywana również nowacją, należy do grupy zdarzeń prawnych powodujących wygaśnięcie zobowiązania. Ustawodawca kształtuje odnowienie jako czynność prawną o charakterze dwustronnym (umowę). Warunkiem umorzenia dotychczasowego zobowiązania dłużnika jest zaciągnięcie przez niego nowego zobowiązania. Inaczej mówiąc, wolą stron umowy odnowienia jest umorzenie dotychczasowego zobowiązania i zastąpienie go nowym zobowiązaniem lub opartym na innej podstawie prawnej. O kwalifikacji porozumień, przez które strony modyfikują łączący je stosunek prawny, decyduje zamiar odnowienia (animus novandi). Konieczną przesłanką nowacji jest istnienie ważnego zobowiązania.

Z treści art. 506 § 1 Kodeksu cywilnego wynika zatem, iż umowa odnowienia może wystąpić w dwóch postaciach, co rodzi określone skutki w podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli w celu umorzenia dotychczasowego zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela do:

* spełnienia innego świadczenia - czynność nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych,

* spełnienia tego samego świadczenia, lecz z innej podstawy prawnej (powstaje nowy stosunek zobowiązaniowy) i odnowienie będzie dokonane w postaci jednej z umów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - czynność podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Doprecyzowując stan faktyczny Wnioskodawca wskazał, iż z treści zawartego porozumienia wynika, iż Wnioskodawca zobowiązuje się za zgodą wierzyciela do spełnienia tego samego świadczenia lecz na innej podstawie prawnej wskutek czego odnowienie przybierze postać nowej czynności cywilnoprawnej, tj. pożyczki (§ 1 ust. 1 zawartego porozumienia).

W myśl art. 720 Kodeksu cywilnego dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie pożyczki obowiązek podatkowy ciąży na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Należy zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W treści uzupełnienia Wnioskodawca wskazał, iż wierzyciel będzie podlegał zwolnieniu od podatku od towarów i usług w związku z czynnością zawartą w porozumieniu.

Odnosząc się do stwierdzenia Wnioskodawcy zaznaczyć należy, iż niniejszą interpretacją - zgodnie ze złożonym wnioskiem - nie rozstrzyga się czy czynność udzielenia pożyczki jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub też jest z tego podatku zwolniona. Skoro Wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowa czynność korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług Organ przyjął to twierdzenie jako element stanu faktycznego.

Jeżeli zatem prawidłowe są ustalenia Wnioskodawcy co do tego, że umowa pożyczki stanowiąca podstawę zawartego porozumienia podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług, to pożyczka ta na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Mając jednak na uwadze, iż Wnioskodawca wskazał, że w jego opinii zawarte porozumienie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie jest wprost wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Organ nie mógł uznać stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe, tym bardziej, iż w treści uzupełnienia doprecyzowując przedstawiony we wniosku stan faktyczny Wnioskodawca wskazał, iż zawarte porozumienie ma charakter pożyczki. W świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotowa umowa pożyczki podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jednakże na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy korzysta z wyłączenia z opodatkowania tym podatkiem.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.