IBPBII/1/436-225/12/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 21 czerwca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 26 czerwca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 04 i 6 września 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny lokalu mieszkalnego:

* w części dotyczącej skutków podatkowych zbycia lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku ze zbyciem tego lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 czerwca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny lokalu mieszkalnego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 27 sierpnia 2012 r. znak: IBPB II/2/415-863/NG oraz znak: IBPB II/1/436-225/12/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Uzupełnienie wniosku wpłynęło w dniu 4 września 2012 r. (dodatkowa opłata) i w dniu 6 września 2012 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W lipcu 2010 r. Wnioskodawczyni otrzymała w drodze darowizny od męża lokal mieszkalny. W związku z tą darowizną Wnioskodawczyni została zwolniona z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a tej ustawy, przy jednoczesnym złożeniu oświadczenia, że jest uprawniona do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Otrzymane w darowiźnie mieszkanie stanowiło osobisty majątek męża Wnioskodawczyni, który nabył je będąc kawalerem. Mieszkanie to było obciążone kredytem hipotecznym zaciągniętym przez męża Wnioskodawczyni przed ich ślubem. Okres spłaty kredytu w chwili darowizny wynosił 22 lat. W momencie darowizny pomiędzy małżonkami była ustanowiona rozdzielność majątkowa. Przedmiotowa darowizna miała miejsce w czasie trwania związku małżeńskiego. Małżeństwo Wnioskodawczyni zostało rozwiązane przez rozwód w grudniu 2010 r.

W związku z ww. darowizną Wnioskodawczyni została zobowiązana przez męża do nie wynajmowania mieszkania i nie zbywania go do czasu osiągnięcia przez ich córkę pełnoletności. Mąż Wnioskodawczyni zadeklarował spłatę rat kredytu. Wnioskodawczyni nie mogła przejąć spłaty tego kredytu, gdyż nie miała tzw. zdolności kredytowej. Mąż Wnioskodawczyni okazał jej tylko raz potwierdzenie spłaty kredytu, w związku z czym Wnioskodawczyni utraciła poczucie bezpieczeństwa.

Z uwagi na uzyskiwane dochody opłaty związane z utrzymaniem mieszkania okazały się dla Wnioskodawczyni ogromnym obciążeniem. W związku z powyższym Wnioskodawczyni postanowiła sprzedać darowane jej mieszkanie i kupić mniejsze, które generowałoby mniejsze koszty utrzymania i w związku z brakiem obciążenia kredytem hipotecznym dawałoby Wnioskodawczyni i jej córce poczucie bezpieczeństwa.

Po ponad rocznych prośbach były mąż Wnioskodawczyni, w sierpniu 2011 r., wyraził przed notariuszem zgodę na sprzedaż darowanego jej mieszkania (złożył oświadczenie). Było to niezbędne z uwagi na wymagane przy sprzedaży zaświadczenie z banku, które mógł uzyskać jedynie kredytobiorca.

We wrześniu 2011 r. Wnioskodawczyni sprzedała darowane jej mieszkanie za cenę 240.000 zł Z czego Wnioskodawczyni otrzymała 142.001,76 zł plus 10.000 zł zadatku - łącznie 152.001,76 zł, natomiast kwota 87.998,24 zł została przelana bezpośrednio na rachunek banku celem spłaty zobowiązań kredytowych byłego męża. W październiku 2011 r. Wnioskodawczyni kupiła mieszkanie za cenę 152.000 zł, z czego 40.000 zł pochodziło z zaciągniętego przez nią kredytu hipotecznego. Wnioskodawczyni przeznaczyła kwotę 4.674 zł na wynagrodzenie pośrednika w zakupie nieruchomości, kwotę 4.248,60 zł na opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych i wynagrodzenie notariusza, kwotę 25.000 zł na usługi remontowo - budowlane i kwotę 23.500 zł na materiały budowlane.

W przeciągu 2 lat od sprzedaży darowanego mieszkania Wnioskodawczyni planuje wydać (bądź już wydała) łącznie 52.675,85 zł na cele mieszkaniowe, tj. opłaty sądowe, podatek od zakupu mieszkania, remont oraz urządzenie mieszkania.

W związku z powyższym w zakresie podatku od spadków i darowizn zadano następujące pytania:

Czy należy odprowadzić podatek od kwoty jaką Wnioskodawczyni uzyskała ze sprzedaży darowanego mieszkania.

Czy istnieje zobowiązanie podatkowe po zbyciu spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego lokalu mieszkalnego nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkania w zbytym i nabytym budynku/lokalu potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały wynosi 5 lat.

Zdaniem Wnioskodawczyni nie należy odprowadzać podatku od kwoty jaką uzyskała ze sprzedaży darowanego mieszkania.

W ocenie Wnioskodawczyni nie istnieje także zobowiązanie podatkowe po zbyciu przez nią spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, gdyż jest ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków (w związku z dużymi kosztami utrzymania mieszkania oraz brakiem poczucia bezpieczeństwa w związku z brakiem potwierdzenia spłaty rat kredytowych przez byłego męża) a środki uzyskane ze sprzedaży zostały przeznaczone na nabycie mieszkania w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od spadków i darowizn.

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci - art. 1 ust. 2 ww. ustawy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 powołanej wyżej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w 2010 r. na podstawie aktu notarialnego, tytułem darowizny od męża lokal mieszkalny. Wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy jednoczesnym złożeniu oświadczenia, że jest uprawniona do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. We wrześniu 2011 r. Wnioskodawczyni zbyła lokal mieszkalny będący przedmiotem darowizny, z uwagi na wysokie koszty jego utrzymania oraz utratę poczucia bezpieczeństwa z powodu obciążenia mieszkania kredytem hipotecznym i braku gwarancji, że były mąż będzie spłacał kredyt.

W październiku 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła inny lokal mieszkalny, w którym mieszka z córką.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi, czy od kwoty uzyskanej ze sprzedaży darowanego mieszkania winna zapłacić podatek i czy po zbyciu tegoż mieszkania powstanie zobowiązanie podatkowe, skoro zbycie było uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zgodnie z cytowanym wyżej art. 1 ust. 1 ww. ustawy podatkiem od spadków i darowizn opodatkowane jest wyłącznie nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez osoby fizyczne m.in. tytułem darowizny. Zatem opodatkowaniu ww. podatkiem nie podlega sprzedaż rzeczy i praw majątkowych (lokalu mieszkalnego, nieruchomości), nawet jeżeli to nabycie nastąpiło tytułem darowizny. To oznacza, iż Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do odprowadzenia podatku od spadków i darowizn od kwoty uzyskanej ze zbycia lokalu mieszkalnego.

Dalej wskazać należy, iż co do zasady nabycie tytułem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednakże nabycie przez małżonka jest zwolnione na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, po spełnieniu wszystkich warunków określonych w treści tego przepisu. Przepis art. 4a ww. ustawy nie nakłada na nabywcę żadnych innych warunków poza tymi, które są w nim wymienione. Wśród warunków przepisu 4a tejże ustawy ustawodawca nie zawarł warunku dotyczącego okresu zbycia nabytego w spadku majątku (jego posiadania).

Wobec tego Wnioskodawczyni, która spełniła wszystkie warunki przewidziane w art. 4a tej ustawy i skorzystała z przewidzianego w tym przepisie zwolnienia podatkowego, może po nabyciu uprawnień do ww. ulgi swobodnie dysponować nabytym majątkiem. Oznacza to, że sprzedaż majątku nabytego tytułem darowizny, w dowolnym momencie, nie spowoduje dla Wnioskodawczyni podatkowych konsekwencji w podatku od spadków i darowizn.

Podkreślić bowiem należy, że skorzystanie ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wyklucza równoczesne skorzystanie z ulgi podatkowej przewidzianej w art. 16 tej ustawy. Ulga podatkowa przewidziana w treści art. 16 tej ustawy jest przewidziana dla nabywców, którzy z różnych przyczyn nie mogą skorzystać przepisu art. 4a ww. ustawy (m.in. dla tych nabywców rzeczy i praw majątkowych, którzy nie spełnili warunków przewidzianych w art. 4a ww. ustawy). Fakt spełnienia warunków ulgi przewidzianej w art. 16 tejże ustawy jest weryfikowany przez organ podatkowy, który wydaje w tej sprawie decyzję. Zatem tylko do podatnika, który skorzystał z ulgi przewidzianej w art. 16 ww. ustawy, ma zastosowanie przepis art. 16 ust. 7 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

Wobec tego, skoro w przedmiotowej sprawie, jak wskazano we wniosku, Wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a tej ustawy (w związku ze spełnieniem wszystkich warunków tego przepisu), to nie ma podstaw do rozważania czy Wnioskodawczyni spełniła warunki do zachowania ulgi z art. 16 ww. ustawy. Jeszcze raz, bowiem należy podkreślić, że zastosowanie zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a tej ustawy wyklucza możliwość skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 cyt. wyżej ustawy i w konsekwencji powoduje, że bezprzedmiotowe jest rozważanie czy sprzedaż (zbycie) lokalu mieszkalnego skutkować będzie zachowaniem prawa do ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ww. ustawy czy też jest podstawą do ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Bowiem jak wskazano wyżej, skorzystanie ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ww. ustawy pozwala Wnioskodawczyni rozporządzać nabytym w darowiźnie majątkiem w dowolnym momencie bez konieczności zapłacenia podatku od spadków i darowizn. Tym samym fakt zbycia lokalu otrzymanego w drodze darowizny, w związku z którą Wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie spowoduje jakiegokolwiek zobowiązania w podatku od spadków i darowizn.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie braku opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn kwoty uzyskanej ze sprzedaży lokalu mieszkalnego należało uznać za prawidłowe.

Natomiast stanowisko Wnioskodawczyni dotyczące braku powstania zobowiązania w podatku od spadków i darowizn, uzasadniane tym, że sprzedaż lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie jest podyktowana koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych a środki uzyskane ze sprzedaży zostały przeznaczone na nabycie mieszkania w okresie dwóch lat od dnia zbycia należało uznać za nieprawidłowe, gdyż z przyczyn wskazanych powyżej, w przedstawionym stanie faktycznym dyspozycja art. 16 powołanej wyżej ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ma zastosowania. Zatem mimo tego, że zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn w stanie faktycznym opisanym we wniosku nie wystąpi, stanowiska Wnioskodawczyni - z przyczyn wyżej wymienionych - nie można potwierdzić.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.