IBPBII/1/436-22/14/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 14 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej - jest prawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Dnia 3 grudnia 2009 r. Wnioskodawca otrzymał wraz ze swoją żoną, z którą nie zawarł umowy majątkowej, od rodziców żony darowiznę w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W chwili darowania Wnioskodawca wraz ze swoją żoną zamieszkiwali ten lokal i nie byli właścicielami żadnego innego mieszkania. Darowane mieszkanie składa się z dwóch pokoi, kuchni, przedpokoju oraz łazienki z wc, o łącznej powierzchni użytkowej 37,61 m².

Zgodnie z treścią aktu notarialnego Wnioskodawca oświadczył, że będzie w nabytym lokalu zamieszkiwać będąc tam zameldowanym na pobyt stały i nie dokona jego zbycia przez okres pięciu lat od daty zawarcia umowy darowizny. Zgodnie z aktem notarialnym, nie pobrano od żony Wnioskodawcy podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 i ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz nie pobrano od Wnioskodawcy podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W chwili darowania powyższy lokal zamieszkiwał Wnioskodawca, jego żona oraz trzyletni syn. Małżonkowie zajmowali jeden pokój, a ich syn drugi pokój. W miarę dorastania chłopca zaczynało brakować miejsca w mieszkaniu. W dniu 5 marca 2011 r. urodziła się córka Wnioskodawcy i jego żony. Od tego dnia mieszkanie zamieszkuje czworo osób. W chwili obecnej w mieszkaniu jest już stosunkowo ciasno. W 2013 r. syn Wnioskodawcy rozpoczął naukę w szkole i jest problem w zapewnieniu synowi wystarczającego miejsca oraz cichego kącika do nauki. Biorąc pod uwagę również fakt, że dzieci są różnej płci Wnioskodawca chciałby zapewnić dzieciom w przyszłości trochę intymności. Wnioskodawca jest nauczycielem oraz trenerem piłki nożnej, w związku z czym posiada również przeróżne materiały szkoleniowe oraz sam przygotowuje się w domu do prowadzenia zajęć. Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wraz z żoną zaczęli myśleć o zamianie mieszkania darowanego na większe lub sprzedaży mieszkania i zakupie lokalu większego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku sprzedaży darowanego mieszkania i następnie zakupie większego (zakładając, że nabycie nowego lokalu nastąpi w okresie dwóch lat od dnia zbycia, a łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały będzie wynosił 5 lat) Wnioskodawca będzie nadal zwolniony z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca został zwolniony z płacenia podatku od spadków i darowizn. Również zgodnie z art. 16 ust. 7 pkt 2 przytoczonej ustawy nie stanowi podstawy do wygaśnięcia lub ustalenia zobowiązania podatkowego: (...) zbycie (...) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę powiększenie rodziny, niewielki metraż mieszkania oraz fakt, że składa się ono jedynie z dwóch pokoi, trudno zapewnić dzieciom warunki umożliwiające naukę, rozwój, dorastanie, a w przyszłości również trochę intymności. W posiadanym mieszkaniu trudno również Wnioskodawcy znaleźć miejsce na posiadane materiały szkoleniowe oraz przygotowanie się do zajęć. Jest to zatem, w odczuciu Wnioskodawcy, uzasadniona konieczność zamiany warunków zamieszkania. Biorąc pod uwagę powyższe oraz to, że nabycie nowego lokalu nastąpi w okresie dwóch lat od dnia zbycia posiadanego mieszkania i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu, potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały będzie wynosił 5 lat, w ocenie Wnioskodawcy będzie on mógł być nadal zwolniony z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak z powyższych przepisów wynika zawarcie umowy darowizny co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jednakże w myśl art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie w drodze m.in. darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Wskazana ulga przysługuje osobom, które łącznie spełniają warunki, o których mowa w art. 16 ust. 2 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj.:

W związku z powyżej przywołanymi przepisami należy zaznaczyć, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem lub domem i jednocześnie będą mieszkać w darowanej nieruchomości przez 5 lat.

Ponadto należy stwierdzić, że wśród enumeratywnie wskazanych warunków w art. 16 ust. 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wymieniono zakazu zbycia nabytej w drodze darowizny nieruchomości mieszkaniowej. Jednakże w art. 16 ust. 7 omawianej ustawy określono warunki zbycia darowanej nieruchomości mieszkaniowej, uprawniające do zachowania nabytej ulgi. W myśl tego przepisu nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

Należy podkreślić, że zachowanie prawa do ulgi mieszkaniowej w przypadku zbycia darowanej nieruchomości mieszkaniowej może nastąpić wyłącznie w sytuacji "uzasadnionej konieczności" zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. Oznacza to, ze nie wystarcza dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych.

Na podstawie internetowego Słownika języka polskiego pod redakcja W. Doroszewskiego słowo "konieczność" znaczy: to, co jest konieczne, nieuchronne, nie dające się uniknąć, jest to bezwzględna potrzeba, nieodzowność, przymus.

Innymi słowy, dla spełnienia omawianej przesłanki ustawowej należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powinna mieć charakter obiektywny i imperatywny. Uznanie tej przesłanki ma miejsce w szczególności, gdy wystąpią takie sytuacje jak: trudne warunki materialne, zmiana miejsca pracy, choroba obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny, czy też, jak w niniejszej sprawie, niewielka, a przez to niewystarczająca dla czteroosobowej rodziny powierzchnia użytkowa mieszkania. Zatem należy kwalifikować jako spełniające ustawowy warunek do zachowania ulgi takie sytuacje życiowe, które uniemożliwiają dalszą normalną egzystencję w darowanej nieruchomości mieszkaniowej, a zakup nowej nieruchomości mieszkaniowej lub jej budowa wskazują na poprawę niedostatecznych warunków mieszkaniowych obdarowanego i jego najbliższych.

Drugą wymaganą przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest przeznaczenie - w okresie dwóch lat od zbycia substancji mieszkaniowej - środków uzyskanych ze sprzedaży na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych, a także dochowanie warunku, aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu lub budynku wynosił 5 lat i potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną otrzymał w 2009 r. w formie darowizny od rodziców żony spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 37,61 m², składające się z dwóch pokoi, kuchni, przedpokoju, łazienki i wc. Wnioskodawca skorzystał z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W 2011 r. po urodzeniu córki rodzina Wnioskodawcy powiększyła się i w składzie czteroosobowym mieszka w darowanym lokalu. W 2013 r. starszy syn rozpoczął naukę szkolną. Wnioskodawca jest nauczycielem i trenerem piłki nożnej, więc potrzebuje miejsca na materiały szkoleniowe i przygotowanie się do prowadzonych zajęć. W tej sytuacji, ze względu na powiększenie się rodziny, niewielki metraż mieszkania oraz wobec potrzeby zapewnienia członkom rodziny godziwych warunków do życia, Wnioskodawca zamierza dokonać zamiany darowanego mieszkania na większe lub sprzedaży tego mieszkania i zakupu większego. Wnioskodawca zamierza też spełnić pozostałe warunku do zachowania ulgi mieszkaniowej, tj. wskazuje, że nabycie nowego lokalu nastąpi w okresie dwóch lat od dnia zbycia posiadanego mieszkania, a łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu, potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały, będzie wynosił 5 lat.

Biorąc pod uwagę sytuację przedstawioną przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, że skoro zbycie darowanego mieszkania nastąpi ze względu na uzasadnioną konieczność poprawy dotychczasowych trudnych warunków mieszkaniowych Wnioskodawcy i jego rodziny, to po spełnieniu pozostałych warunków wymienionych w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn - Wnioskodawca zachowa prawo do ulgi mieszkaniowej uzyskanej na podstawie art. 16 ww. ustawy.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.