IBPBII/1/436-20/12/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania zmiany umowy spółki - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania zmiany umowy spółki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Aktem notarialnym z dnia 30 grudnia 1993 r., w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego X powstała M Spółka akcyjna - Wnioskodawca. Założycielem Spółki M jest Gmina Miejska. Spółka M działa na podstawie ustawy - Kodeks spółek handlowych, ustawy o gospodarce komunalnej, a także innych właściwych przepisów prawa. Spółka M wpisana jest przez Sąd do Rejestru Przedsiębiorców (Krajowego Rejestru Sądowego). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest m.in. świadczenie usług użyteczności publicznej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w energię cieplną i ciepłą wodę użytkową.

Do dnia 28 sierpnia 1996 r. jedynym akcjonariuszem Spółki M była Gmina Miejska. Aktem notarialnym z dnia 28 sierpnia 1996 r. Gmina Miejska wniosła w formie aportu wszystkie akcje Wnioskodawcy do Spółki akcyjnej Y - jednoosobowej Spółki Gminy Miejskiej. Spółka akcyjna Y została powołana na podstawie uchwały Rady Miasta z dnia 10 lipca 1996 r. w celu m.in. poprawy efektywności funkcjonowania Spółki M (Wnioskodawcy), Spółki akcyjnej P i Spółki z o.o. K.

Z momentem wniesienia wszystkich akcji Spółki M (Wnioskodawcy) do Spółki akcyjnej Y jedynym akcjonariuszem Spółki jest właśnie Spółka akcyjna Y (jednoosobowa Spółka Gminy). Od 1997 r. Spółka akcyjna Y oraz trzy spółki komunalne, tj. Wnioskodawca, Spółka akcyjna P i Spółka z o.o. K tworzą Podatkową Grupę Kapitałową.

W § 25 statutu Wnioskodawcy postanowiono, że funkcję Walnego Zgromadzenia w Spółce M pełni Prezydent Miasta, działający na podstawie stosownego pełnomocnictwa, udzielonego przez akcjonariusza. Ponadto, zgodnie z § 36 Statutu, Gmina Miejska ma prawo do otrzymywania informacji o Spółce M w formie sprawozdań, informacji o zmianach w sytuacji finansowo-prawnej Spółki M, o wynikach kontroli przeprowadzanych w Spółce M, prawo do otrzymywania kopii protokołów Walnych Zgromadzeń, oraz kopii uchwał podjętych przez Radę Nadzorczą wraz z protokołami z jej posiedzeń.

Wnioskodawca zamierza podwyższyć kapitał zakładowy ze środków własnych i wszystkie akcje w podwyższonym kapitale obejmie Spółka akcyjna Y.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zmiana statutu Spółki M (Wnioskodawcy) w następstwie podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy będzie to czynność zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 11 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na uzasadnienie powyższego stanowiska Wnioskodawca wskazał co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W przepisach ustawy zostały ponadto wskazane czynności, które na gruncie tej ustawy traktowane są jako zmiana umowy. Przy spółce kapitałowej za zmiany umowy uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków własnych spółki oraz dopłaty (art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy). W przypadku podwyższenia kapitału zakładowego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia stosownej uchwały o podwyższeniu kapitału i obowiązek ten ciąży na spółce.

Natomiast na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy, przy zmianach umowy spółki stosuje się stawkę podatku przewidzianą dla umowy spółki, czyli stawkę w wysokości 0,5%. Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy, podstawę opodatkowania przy podwyższeniu kapitału zakładowego stanowi wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy.

W myśl art. 9 pkt 11 lit. d ww. ustawy, zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych umowy spółki i ich zmiany jeżeli przedmiotem działalności spółki kapitałowej jest świadczenie usług użyteczności publicznej w zakresie transportu publicznego, zarządzania portem i przystaniami morskimi, zaopatrzenia ludności w wodę, gaz, energię elektryczną, energię cieplną lub zbiorowego odprowadzania ścieków i w wyniku zawarcia umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego obejmuje co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce albo w chwili zmiany umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiada już co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce.

Zdaniem Wnioskodawcy przedstawione w niniejszym wniosku okoliczności faktyczne przesądzają o spełnieniu obu przesłanek zwolnienia. Bezspornym faktem jest, że Wnioskodawca świadczy usługi w zakresie użyteczności publicznej, jest bowiem przedsiębiorstwem energetycznym w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne i prowadzi koncesjonowaną działalność w zakresie przesyłu i dystrybucji energii cieplnej i ciepłej wody użytkowej dla zaspokojenia zbiorowych potrzeb mieszkańców. Prowadząc działalność na podstawie przepisów ustawy o gospodarce komunalnej Wnioskodawca realizuje w tym zakresie zadania własne Gminy w przedmiocie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że spełniona będzie także przesłanka posiadania przez Gminę w chwili zmiany umowy Spółki co najmniej połowy akcji w Spółce. Powyższe wynika z faktu, że ustawodawca używa pojęcia "posiada co najmniej połowę akcji", nie rozstrzygając, czy dotyczy to bezpośredniego, czy pośredniego posiadania akcji.

Utworzenie Spółki akcyjnej Y jako jednoosobowej Spółki Gminy i wniesienie wszystkich akcji Wnioskodawcy do tej Spółki nie zmieniło w żaden sposób charakteru Spółki M (Wnioskodawcy), która nadal pozostaje spółką komunalną, a Gmina Miejska - jako jednostka samorządu terytorialnego - posiada całość akcji tej Spółki. W szczególności przejawia się to w wykonywaniu funkcji Walnego Zgromadzenia.

Wnioskodawca zwrócił również uwagę, że jego majątek jest wykazywany w informacji o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego zgodnie z art. 267 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). W ocenie Wnioskodawcy, niewątpliwie Gmina Miejska jest ekonomicznym właścicielem wszystkich akcji Spółki M (Wnioskodawcy), a utworzenie Spółki akcyjnej Y służyło celowi powołania Podatkowej Grupy Kapitałowej, złożonej ze spółek komunalnych Gminy.

Zdaniem Wnioskodawcy spełnione zostały obydwie przesłanki zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 9 pkt 11 lit. d ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem zachodzi podstawa do zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych czynności prawnej polegającej na zmianie umowy Spółki.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Natomiast stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy w przypadku umowy spółki za zmianę umowy przy spółce kapitałowej - uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.

Stosownie do art. 1a pkt 2 ww. ustawy określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną oraz spółkę europejską.

W myśl art. 1 ust. 5 pkt 2 ww. ustawy umowa spółki kapitałowej oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:

Z treści art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną. Zgodnie z art. 4 pkt 9 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na spółce.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy podwyższeniu kapitału zakładowego stanowi wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy.

Stosownie do uregulowań art. 6 ust. 9 cyt. ustawy, od podstawy opodatkowania, o której mowa w ust. 1 pkt 8, odlicza się:

Stawka podatku od umowy spółki wynosi 0,5% (art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Taką samą stawkę stosuje się również przy zmianach umowy spółki.

W związku z powyższym, czynność podwyższenia kapitału zakładowego spółki kapitałowej ze środków własnych stanowi zmianę umowy spółki i podlega generalnie obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, np. zmiana umowy spółki, jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 11 lit. d tej ustawy zwalnia się od podatku umowy spółki i ich zmiany jeżeli przedmiotem działalności spółki kapitałowej jest świadczenie usług użyteczności publicznej w zakresie transportu publicznego, zarządzania portami i przystaniami morskimi, zaopatrzenia ludności w wodę, gaz, energię elektryczną, energię cieplną lub zbiorowego odprowadzania ścieków i w wyniku zawarcia umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego obejmuje co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce albo w chwili zmiany umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiada już co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce.

W związku z powyższym stwierdza się, iż użyty w art. 9 pkt 11 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych spójnik "i" stanowi o tym, że aby skorzystać z powyższego zwolnienia obie przesłanki wymienione w tym przepisie muszą wystąpić łącznie, tzn.:

w chwili zmiany umowy spółki Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego musi posiadać już co najmniej połowę udziałów lub akcji w tej spółce.

Z powołanego powyżej przepisu jednoznacznie zatem wynika, iż jednym z warunków skorzystania ze wskazanego zwolnienia w sytuacji zmiany umowy spółki kapitałowej jest posiadanie w chwili zmiany umowy co najmniej połowy udziałów lub akcji w tej spółce przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Tym samym, aby wskazane zwolnienie przedmiotowe mogło mieć zastosowanie, to oprócz spełnienia warunku świadczenia usług użyteczności publicznej w ww. zakresie przez spółkę, w której dochodzi do zmiany umowy, musi również zostać spełniony warunek, w którym bezpośrednim posiadaczem co najmniej połowy udziałów lub akcji tej spółki w chwili zmiany umowy, jest wyłącznie Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Skoro bowiem z treści przepisu jednoznacznie wynika, iż albo Skarb Państwa albo jednostka samorządu terytorialnego musi posiadać określoną ilość udziałów lub akcji, to nie można domniemywać, że chodzi tutaj również o podmioty, których udziałowcami lub akcjonariuszami są te ściśle w ustawie wymienione (czyli Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego). Gdyby wolą ustawodawcy było, że prawo do zwolnienia określone tymże przepisem będzie przysługiwało również wówczas, gdy w chwili zmiany umowy spółki jej udziałowcem lub akcjonariuszem będzie inna spółka z udziałem (np. jednoosobowym) Skarbu Państwa czy jednostki samorządu terytorialnego (tak jak w zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku), to niechybnie takie uregulowanie zawarłby w analizowanym przepisie.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest Spółką akcyjną i świadczy usługi użyteczności publicznej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w energię cieplną i ciepłą wodę użytkową. Wynika również, że jedynym akcjonariuszem Wnioskodawcy jest Spółka akcyjna Y, będąca jednoosobową Spółką Gminy i tworząca wraz z Wnioskodawcą oraz dwoma innymi spółkami komunalnymi - Spółką akcyjną P i Spółką z o.o. K - podatkową grupę kapitałową. Statut Wnioskodawcy postanawia, że funkcję Walnego Zgromadzenia w Spółce M pełni Prezydent Miasta, działający na podstawie stosownego pełnomocnictwa, udzielonego przez akcjonariusza. Gmina Miejska ma prawo do otrzymywania informacji o Spółce M w formie sprawozdań, informacji o zmianach w sytuacji finansowo-prawnej Spółki M, o wynikach kontroli przeprowadzanych w Spółce M, prawo do otrzymywania kopii protokołów Walnych Zgromadzeń, oraz kopii uchwał podjętych przez Radę Nadzorczą wraz z protokołami z jej posiedzeń.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie podwyższenie kapitału zakładowego w Spółce M (Wnioskodawcy) ze środków własnych będzie stanowić zmianę umowy tej spółki i spowoduje po stronie Wnioskodawcy obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie bowiem mogło znaleźć zastosowania zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych określone w treści art. 9 pkt 11 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Z treści tego przepisu jednoznacznie wynika bowiem, iż jedną z obligatoryjnych przesłanek warunkujących zastosowanie przedmiotowego zwolnienia jest posiadanie w chwili zmiany umowy spółki co najmniej połowy akcji tej spółki przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Oznacza to, że stroną posiadającą co najmniej połowę akcji (będącą akcjonariuszem) mogą być wyłącznie te podmioty. Natomiast w przedmiotowej sprawie jedynym akcjonariuszem Wnioskodawcy jest Spółka akcyjna Y, będąca jednoosobową Spółką Gminy Miejskiej. Bezpośrednim i jedynym posiadaczem akcji Spółki M (Wnioskodawcy) jest zatem Spółka akcyjna Y a z kolei bezpośrednim i jedynym posiadaczem akcji tej Spółki (Spółki Y) jest Gmina Miejska. Przy czym - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - sprawowanie przez Prezydenta Miasta, jako przedstawiciela jednostki samorządu terytorialnego, funkcji Walnego Zgromadzenia w Spółce M (Wnioskodawcy) oraz wykazywanie majątku Wnioskodawcy w informacji o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego nie może zostać uznane za mające wpływ na ewentualne zastosowanie zwolnienia, gdyż Prezydent Miasta - jak wskazał Wnioskodawca - działa na podstawie pełnomocnictwa, udzielonego przez akcjonariusza, czyli Spółkę akcyjną Y. Sposób sprawowania funkcji w Spółce M (Wnioskodawcy) przez Prezydenta Miasta jest zatem zależny od decyzji Spółki akcyjnej Y - jedynego akcjonariusza Wnioskodawcy a nie od Gminy Miejskiej. Powyższe okoliczności, jak również wykazywanie majątku Wnioskodawcy w informacji o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego nie oznacza zatem, iż Gmina Miejska uzyskuje z tego tytułu status posiadacza akcji Spółki M (Wnioskodawcy). Niemożliwe jest zatem zastosowanie przedmiotowego zwolnienia, gdyż brak jest przesłanki posiadania przez Gminę Miejską statusu akcjonariusza Spółki M (Wnioskodawcy) a tym samym uznania Gminy za posiadacza akcji tej Spółki.

Należy wskazać, iż jedynym akcjonariuszem Spółki M (Wnioskodawcy) i tym samym posiadaczem akcji jest Spółka akcyjna Y jako jednoosobowa Spółka Gminy Miejskiej a nie Gmina Miejska. Pomiędzy tymi podmiotami nie można stawiać znaku równości. Tym samym określone w art. 9 pkt 11 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych czynności zmiany umowy spółki kapitałowej, uwarunkowane m.in. posiadaniem w chwili zmiany umowy spółki co najmniej połowy akcji w tej spółce przez jednostkę samorządu terytorialnego, nie dotyczy sytuacji, w której posiadaczem akcji spółki (akcjonariuszem) jest jednoosobowa spółka Gminy Miejskiej, będąca odrębnym od Gminy Miejskiej podmiotem.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest zatem w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.