IBPBII/1/436-138/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2014 r. (data wpływu do Biura - 23 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 3 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 28 maja 2014 r. znak: IBPB II/1/436-138/13/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 3 czerwca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W grudniu 2013 r. Wnioskodawczyni nabyła wspólnie z rodzicami na własne potrzeby mieszkaniowe mieszkanie w W. Mieszkanie zostało zakupione na rynku pierwotnym od dewelopera za kwotę 446.754,92 zł. Na ten zakup został wzięty kredyt w banku na kwotę 324.000,00 zł i okres spłaty 23 lata, natomiast zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka na rzecz mieszkania. Pozostała kwota została sfinansowana z polisy ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci, która została założona dla Wnioskodawczyni przez jej rodziców w 1990 r. na okres 20 lat. Mieszkanie zostało zakupione na nazwisko Wnioskodawczyni i na jej własność.

Obecnie Wnioskodawczyni jest studentką V roku studiów stacjonarnych. Z uwagi na to, że nie ma wystarczającej zdolności kredytowej i jest na wyłącznym utrzymaniu rodziców, umowa kredytowa została zawarta wspólnie na rodziców i na Wnioskodawczynię. Spłata kredytu odbywa się w postaci pobierania przez bank rat ze wspólnego konta bankowego rodziców Wnioskodawczyni. Pierwsza rata kredytu została pobrana w lutym 2014 r. Do czasu usamodzielnienia się zawodowego Wnioskodawczyni rodzice zamierzają wspólnie spłacać kredyt mieszkaniowy ze swojego konta.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że z zawartej umowy kredytowej wynika, iż wszystkie strony umowy (Wnioskodawczyni oraz jej rodzice) są zobowiązane solidarnie do jego spłaty. W części szczegółowej umowy zawarta jest terminologia i wymienione są osoby: ojciec Wnioskodawczyni, matka oraz Wnioskodawczyni zwanym/i dalej "Kredytobiorcą". I potem."kredytobiorca" jako strona występuje już w pozostałej części umowy.

Wnioskodawczyni wskazała, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie występuje żadne pojęcie długu którejkolwiek ze stron.

Kwota na zakup mieszkania została przekazana deweloperowi przelewem bankowym z konta rodziców Wnioskodawczyni na podstawie przedwstępnej umowy sprzedaży zawartej notarialnie pomiędzy przedstawicielem dewelopera i Wnioskodawczynią. Przelew z konta rodziców spowodowany był tym, że po uzyskaniu kredytu bank dokonał przelewu kwoty kredytu na wspólne konto rodziców. W chwili udzielania kredytu Wnioskodawczyni nie miała dla banku zdolności kredytowej. Po zapłacie i odbiorze mieszkania została podpisana w formie aktu notarialnego pomiędzy deweloperem i Wnioskodawczynią umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i sprzedaży.

Spłata rat kredytu nie wiążę się w chwili obecnej z nabyciem prawa majątkowego, ponieważ na mieszkanie do czasu spłaty kredytu została sądownie ustanowiona hipoteka na rzecz banku na kwotę 550.800,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy spłata kredytu przez rodziców wiąże się z powstaniem u Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego określonego w ustawie od spadków i darowizn, oraz czy istnieje potrzeba informowania urzędu skarbowego w postaci druku SD-Z2 po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku o zaistniałym zdarzeniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, spłata rat przez rodziców, jako współkredytobiorców, na rzecz banku, nie powoduje u niej powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn i składania druku SD-Z2, ponieważ kredyt zaciągnięty został przez trzy osoby i to one są zobowiązane do jego spłaty.

Wnioskodawczyni wskazała, że złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zostało spowodowane brakiem uzyskania jednoznacznej odpowiedzi na zawarte w niej pytanie zarówno w urzędzie skarbowym jak i w postaci przeszukiwania stron internetowych.

Wnioskodawczyni powołała się na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 grudnia 2011 r., znak: ILPB2/436-204/11-2/MK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w grudniu 2013 r. Wnioskodawczyni nabyła wspólnie z rodzicami na własne potrzeby mieszkaniowe mieszkanie w W. Mieszkanie zostało zakupione na rynku pierwotnym od dewelopera za kwotę 446.754,92 zł. Na ten zakup został wzięty kredyt w banku na kwotę 324.000,00 zł i okres spłaty 23 lata, natomiast zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka na rzecz mieszkania. Pozostała kwota została sfinansowana z polisy ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci, która została założona dla Wnioskodawczyni przez jej rodziców w 1990 r. na okres 20 lat. Mieszkanie zostało zakupione na nazwisko Wnioskodawczyni i na jej własność.

Obecnie Wnioskodawczyni jest studentką V roku studiów stacjonarnych. Z uwagi na to, że nie ma wystarczającej zdolności kredytowej i jest na wyłącznym utrzymaniu rodziców, umowa kredytowa została zawarta wspólnie na rodziców i na Wnioskodawczynię. Spłata kredytu odbywa się w postaci pobierania przez bank rat ze wspólnego konta bankowego rodziców Wnioskodawczyni. Pierwsza rata kredytu została pobrana w lutym 2014 r. Do czasu usamodzielnienia się zawodowego Wnioskodawczyni rodzice zamierzają wspólnie spłacać kredyt mieszkaniowy ze swojego konta.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że z zawartej umowy kredytowej wynika, iż wszystkie strony umowy (Wnioskodawczyni oraz jej rodzice) są zobowiązane solidarnie do jego spłaty. Spłata rat kredytu nie wiążę się w chwili obecnej z nabyciem prawa majątkowego.

Na tle powyższego zauważyć należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy spłata kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Przepisy analizowanej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, że stronami zawartej umowy kredytowej oprócz Wnioskodawczyni są również jej rodzice. Wszystkie strony umowy są zobowiązane solidarnie do spłaty kredytu. Stosownie do treści art. 366 § 1 ww. Kodeksu cywilnego, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że spłata kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy są współkredytobiorcami, solidarnie zobowiązanymi z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania u Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka - skoro nie jest darowizną, jak wynika to z wniosku #8722; nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1.

W rezultacie Wnioskodawczyni nie ma również obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie Organ zaznacza, iż oceniając stanowisko Wnioskodawczyni oparł się wyłącznie na przedstawionym przez nią stanie faktycznym. Organ interpretacyjny nie jest bowiem uprawniony do prowadzenia postępowania dowodowego, wyjaśniającego. Jeżeli zatem w wyniku przeprowadzenia takiego postępowania przez organ podatkowy okaże się, iż stan faktyczny różni się od tego przedstawionego, to interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.