IBPBII/1/436-13/11/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 5 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 2 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku pismem z dnia 23 lutego 2011 r. znak: IBPBII/1/436-13/11/MCZ wezwano wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 2 marca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Dnia 1 grudnia 2010 r. uprawomocniło się postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia przez wnioskodawcę spadku po ojcu; przedmiotem nabycia jest nieruchomość będąca lokalem mieszkalnym stanowiącym odrębną własność o powierzchni użytkowej w wysokości 90,5 m ^2. Wnioskodawca zamierza zbyć udział w wysokości ok. 1/5 części własności odziedziczonego lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego. W pozostałej części lokalu ma zamiar mieszkać przez okres powyżej 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego (formularza SD-3). Wnioskodawca chciałby skorzystać z ulgi mieszkaniowej przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zaznaczył, iż spełnia wszystkie warunki do uzyskania ww. ulgi, wskazane w art. 16 ust. 2 pkt 1-4 ww. ustawy oraz, że nabywcą części własności odziedziczonego lokalu mieszkalnego nie będzie inny spadkobierca, a samo zbycie nie będzie uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania (art. 16 ust. 7 pkt 1 i 2 ww. ustawy). W dacie złożenia zeznania podatkowego, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy wnioskodawca jest zameldowany na pobyt stały i mieszka w przedmiotowym lokalu (art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) ww. ustawy).

W odpowiedzi na wezwanie, w uzupełnieniu zdarzenia przyszłego wnioskodawca wskazał, że:

* data śmierci ojca wnioskodawcy to 19 lutego 2006 r.,

* dnia 3 stycznia 2011 r. wnioskodawca złożył zeznanie podatkowe SD-3 dotyczące nabycia spadku po ojcu do Naczelnika Urzędu Skarbowego. Dnia 18 lutego 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał decyzję w sprawie podatku od spadków i darowizn, w której stwierdził, że zobowiązanie podatkowe nie powstało w wyniku spełnienia wymogów określonych w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn,

* przedmiotem wniosku jest skorzystanie z ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn,

* przedmiotem zbycia będzie udział (w wysokości ok. 1/5 części) we własności nabytego lokalu, dzięki czemu wnioskodawca stanie się - obok nabywcy - współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości. Wnioskodawca nie planuje fizycznie i prawnie wydzielać żadnej części odziedziczonego lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

Ad 1. Podstawowym celem ulgi mieszkaniowej jest zwolnienie z obciążenia podatkiem od spadków i darowizn oraz zapewnienie członkom najbliższej rodziny "spadkobiercy" (winno być spadkodawcy) bądź darczyńcy możliwości posiadania samodzielnego mieszkania (domu mieszkalnego). Warunki nabycia prawa do ulgi mieszkaniowej zostały określone w art. 16 ust. 2 pkt 1-5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a jednym z nich jest okres zamieszkiwania, będąc zamledowanym na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i brak dokonania jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku. W ocenie wnioskodawcy, zbycie przez niego części odziedziczonego lokalu mieszkalnego w okresie przed upływem 5 lat, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) ww. ustawy nie spowoduje utraty prawa do ulgi mieszkaniowej. Wnioskodawca zachowa bowiem wszystkie warunki wskazane w art. 16 ust. 2 ww ustawy, w tym także przesłankę dotyczącą zakazu zbycia odziedziczonego lokalu mieszkalnego przez okres 5 lat, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) - przez cały czas będzie właścicielem przedmiotowego lokalu mieszkalnego, a jego potrzeby mieszkaniowe będą zaspokojone i zrealizowane zgodnie z istotą ulgi mieszkaniowej przez cały okres wymaganych 5 lat.

Ad 2. Zbycie udziału w wysokości ok. 1/5 części własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie spowoduje także, zdaniem wnioskodawcy, zmniejszenia czystej wartości łącznej wysokości powierzchni użytkowej mieszkania nie wliczanej do podstawy opodatkowania zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym będzie mógł skorzystać z ulgi mieszkaniowej co do czystej wartości całej powierzchni odziedziczonego mieszkania, tj. do 90,5 m ^2, a nie tylko czystej wartości odnoszącej się do powierzchni lokalu mieszkalnego w chwili upływu 5 lat, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) ww. ustawy, tj. ok. 72,40 m ^2. Zdaniem wnioskodawcy, w art. 16 ust. 1 ww. ustawy brak jest odpowiednich postanowień dotyczących przedstawionego przez niego stanu faktycznego, co oznacza, że należy do niego stosować wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązania o następującej treści: "W przypadku nabycia własności (współwłasności) budunku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (...) nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m ² powierzchni użytkowej budynku lu lokalu". Powyższe oznacza tym samym, że w przypadku, kiedy zachowane zostaną wskazane w art. 6 ww. ustawy przesłanki dotyczące ulgi mieszkaniowej, to zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy do podstawy opodatkowania nie będzie wliczona czysta wartości powierzchni użytkowej odziedziczonego mieszkania w wysokości 90,5 m ².

Ad 3. Art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, przewidujący zwolnienie od podatku od spadków i darowizn nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. przez zstępnych po spełnieniu określonych w przedmiotowym przepisie warunków, jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 16 ww. ustawy wprowadzającego ulgę mieszkaniową. Oznacza to, że w sytuacji kiedy wnioskodawca skorzysta ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 4a ww. ustawy, korzystanie z ulgi mieszkaniowej z art. 16 ww. ustawy będzie bezprzedmiotowe, a późniejsze zbycie przez niego udziału w wysokości ok. 1/5 części własności odziedziczonego mieszkania przed upływem 5 lat, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) ww. ustawy, nie spowoduje powstania żadnego obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Jako, że opisane we wniosku nabycie tytułem spadku nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r. (tj. z dniem śmierci spadkodawcy) w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m ² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

W myśl art. 16 ust. 2 ww. ustawy z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkiwać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat od dnia określonego w cytowanym wyżej przepisie art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ww. ustawy jest łączne spełnienie wszystkich zawartych w tym przepisie warunków.

Ponieważ przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia "miejsce zamieszkania", dlatego należy posiłkować się definicją miejsca zamieszkania znajdującą się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Miejscem zamieszkania osoby fizycznej, zgodnie z ww. przepisem jest miejsce, w którym ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Do ustalenia zatem miejsca zamieszkania potrzebne są według tego przepisu dwa momenty: moment zewnętrzny, tj. faktyczne przebywanie i wewnętrzny, tj. zamiar stałego pobytu, które muszą występować łącznie.

Powyższe oznacza faktyczne przebywanie w tym lokalu mieszkalnym, który był przedmiotem nabycia w drodze spadku i został objęty ulgą mieszkaniową. Należy przy tym zauważyć, iż unormowania art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. nie nakładają obowiązku utrzymywania tytułu prawnego do nabytego w drodze spadku lokalu oraz zameldowania na pobyt stały. Przepis ten natomiast nakłada obowiązek zamieszkiwania w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat.

Poza tym, przepisy art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy odnieść zawsze do skonkretyzowanego przedmiotu nabycia w drodze spadku, tj. w przedstawionym zdarzeniu przyszłym do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, objętego ulgą mieszkaniową i tylko zamieszkiwanie w tym konkretnym nabytym lokalu mieszkalnym jest spełnieniem warunków określonych dla ulgi mieszkaniowej.

Fakt, iż wnioskodawca zamierza sprzedać udział wynoszący 1/5 części nabytego w drodze spadku lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność zamieszkując w nim nadal, tj. co najmniej przez okres 5 lat od dnia zamieszkania w nabytym lokalu, nie skutkuje utratą nabytej ulgi mieszkaniowej, bowiem wszystkie warunki określone w art. 16 ust. 2 wyżej wymienionej ustawy, jakie nałożył ustawodawca na podatnika, aby zachować prawo do ulgi będą spełnione łącznie.

Wszelkie bowiem zwolnienia w prawie podatkowym są wyjątkiem od konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania, dlatego też wykładnia przepisów ustanawiających te zwolnienia musi być wykładnią ścisłą i enumeratywny katalog zwolnień przedmiotowych nie może być poprzez interpretację rozszerzany.

Reasumując, stwierdzić należy, że wnioskodawca, który sprzeda udział wynoszący 1/5 części nabytego w 2006 r. w drodze spadku lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, nie utraci z tego tytułu prawa do ulgi zawartej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli przez okres 5 lat będzie w tym mieszkaniu zamieszkiwał, począwszy od dnia określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponieważ wnioskodawca, z uwagi na fakt deklarowania zamieszkiwania w nabytym lokalu przez okres dłuższy niż 5 lat od dnia określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nie utraci nabytej ulgi mieszkaniowej bezprzedmiotowe jest rozważanie czy do podstawy opodatkowania zostanie wliczona czysta wartość odnosząca się do całej powierzchni użytkowej odziedziczonego lokalu mieszkalnego (tj. 90,5 m ²), czy może czysta wartość przedmiotowego lokalu mieszkalnego odnoszącą się do powierzchni będącej własnością wnioskodawcy w chwili upływu okresu 5 lat, (tj. ok. 72,40 m ²). Z uwagi na powyższe, tj. na fakt zamieszkiwania w nabytym lokalu przez okres nałożony ustawą, nie będzie bowiem podstaw do zmiany decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w tym zakresie.

Na marginesie jednak należy zauważyć, że w przypadku utraty prawa do ulgi mieszkaniowej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnik utraci prawo do całej ulgi mieszkaniowej (ustawodawca nie przewidział bowiem możliwości utraty części prawa do części ulgi).

Natomiast z uwagi na to, że w uzupełnieniu wniosku wnioskodawca na pytanie Organu sformułowane w wezwaniu z dnia 23 lutego 2011 r. "co w istocie jest przedmiotem Pana wniosku - czy zwolnienie podatkowe określone w art. 4a czy ulga mieszkaniowa określona w art. 16", sprecyzował, iż przedmiotem jego wniosku jest skorzystanie z ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, Organ nie ma podstaw do oceny stanowiska wnioskodawcy w zakresie zwolnienia podatkowego z art. 4a ww. ustawy; pytanie to stało się bezprzedmiotowe. Niemniej jednak, Organ pragnie zaznaczyć, iż uregulowania art. 4a ustawy od podatku od spadków i darowizn weszły w życie od 1 stycznia 2007 r., a zatem zwolnienie podatkowe w nim określone ma zastosowanie do nabycia, które miało miejsce po dniu 1 stycznia 2007 r. Tym samym nie ma zastosowania do spadku nabytego przez wnioskodawcę w roku 2006, do którego jak już zaznaczono na wstępie interpretacji mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Podkreślić bowiem należy, iż stosownie do uregulowań określonych w Kodeksie cywilnym nabycie w drodze spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 922 § 1, 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego).

W odniesieniu do stwierdzenia wnioskodawcy, iż do wniosku z dnia 3 stycznia 2011 r. dołączył jeden egzemplarz załącznika ORD-IN/A, w którym wyczerpująco przedstawił swoje stanowisko w odniesieniu do pytania 2 i 3 Organ pragnie zauważyć, że otrzymał wniosek bez ww. załącznika, w przeciwnym razie nie domagałby się uzupełnienia wniosku w tym zakresie.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentu, należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.