IBPBII/1/436-120/14/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 marca 2014 r. (data wpływu do Biura - 3 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania na rzecz Wnioskodawcy ogółu praw i obowiązków występującego ze spółki jawnej wspólnika (żony) - jest prawidłowe.

W dniu 3 kwietnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania na rzecz Wnioskodawcy ogółu praw i obowiązków występującego ze spółki jawnej wspólnika (żony).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej powstałej na mocy obligatoryjnego przekształcenia spółki cywilnej. Wspólnikami spółki jawnej są Wnioskodawca oraz jego żona. Spółka jest czynnym płatnikiem podatku VAT i prowadzi księgi rachunkowe (tzw. pełna księgowość). W skład majątku wchodzą nieruchomości. Pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa.

Pod koniec 2014 r. żona Wnioskodawcy - ze względu na stan zdrowia i zamierzony wyjazd (co uniemożliwi prowadzenie spraw spółki) - planuje wystąpienie ze spółki. Wnioskodawca zamierza na mocy art. 66 Kodeksu spółek handlowych zwrócić się do sądu o przyznanie prawa do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem zgodnie z art. 65 kodeksu spółek handlowych. Art. 65 § 1 Kodeksu spółek handlowych stanowi, że w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Żona Wnioskodawcy chce mu przekazać ogół praw i obowiązków. Celem takich działań ma być utrzymanie przedsiębiorstwa spółki w dotychczasowym kształcie i kontynuowanie prowadzonej działalności jako jednoosobowej działalności gospodarczej (zgodnie z § 7 pkt 2 umowy spółki). Przeniesienie to, zgodnie z art. 10 Kodeksu spółek handlowych i umową spółki nastąpiłoby na mocy umowy darowizny. Umowa ta, sporządzona na piśmie, zostanie zgłoszona w stosownym czasie na odpowiednim druku naczelnikowi urzędu skarbowego. Wnioskodawca będzie tę działalność prowadził nadal, natomiast żona Wnioskodawcy działalności gospodarczej nie będzie prowadziła.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wystąpią podstawy do zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca podkreślił, że przeniesienie omawianego udziału spółkowego nastąpi między Wnioskodawcą a jego żoną. Tak więc - jego zdaniem - znajdzie tu zastosowanie zwolnienie z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeśli zgłoszą nabycie praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od chwili złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - od chwili spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie wystąpi zwolnienie darowizny z podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest tylko i wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania na rzecz Wnioskodawcy ogółu praw i obowiązków występującego ze spółki jawnej wspólnika (żony). W pozostałym zakresie wniosku zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Natomiast stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego też należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Na podstawie art. 888 § 1 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotną więc cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy oraz zbywalne prawa majątkowe. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostanie spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 2 Kodeksu cywilnego). Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy ze względu na przedmiot darowizny wymagana jest szczególna forma dla oświadczeń obu stron.

Nie stanowią darowizny przysporzenia w wypadkach, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami Kodeksu cywilnego.

Jak z powyższych przepisów wynika nabycie w drodze umowy darowizny co do zasady podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy w przypadku nabycia w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762, z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej, której wspólnikami są on oraz jego żona. Pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa. Pod koniec 2014 r. żona Wnioskodawcy - ze względu na stan zdrowia i zamierzony wyjazd (co uniemożliwi prowadzenie spraw spółki) - planuje wystąpienie ze spółki. Wnioskodawca zamierza na mocy art. 66 Kodeksu spółek handlowych zwrócić się do sądu o przyznanie prawa do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem, zgodnie z art. 65 Kodeksu spółek handlowych. Żona Wnioskodawcy chce mu przekazać ogół praw i obowiązków. Celem takich działań ma być utrzymanie przedsiębiorstwa spółki w dotychczasowym kształcie i kontynuowanie prowadzonej działalności jako jednoosobowej działalności gospodarczej (zgodnie z § 7 pkt 2 umowy spółki). Przeniesienie to, zgodnie z art. 10 Kodeksu spółek handlowych i umową spółki, nastąpiłoby na mocy umowy darowizny. Umowa ta, sporządzona na piśmie, zostanie zgłoszona w stosownym czasie na odpowiednim druku naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 10 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030) ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.

Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 10 § 2 k.s.h.).

Stosownie do art. 10 § 3 ww. k.s.h. w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

W myśl postanowień art. 66 k.s.h., jeżeli w spółce składającej się z dwóch wspólników po stronie jednego z nich zaistnieje powód rozwiązania spółki, sąd może przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem zgodnie z art. 65.

Z kolei na podstawie art. 65 § 1 k.s.h. w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki.

Dalsze przepisy art. 65 k.s.h. ustanawiają zasady rozliczenia wartości udziału kapitałowego występującego wspólnika.

W związku z powyższymi stwierdzeniami należy zaznaczyć, że Organ interpretacyjny nie posiada kompetencji do oceny przebiegu rozliczenia udziału kapitałowego występującego ze spółki jawnej drugiego wspólnika, ani też do oceny prawidłowości dokonania darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce na rzecz Wnioskodawcy, ponieważ przepisy prawa cywilnego oraz prawa spółek handlowych nie stanowią przepisów prawa podatkowego zdefiniowanych w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym przez przepisy prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Jednocześnie należy podkreślić, że w trybie wydawania interpretacji indywidualnej, zgodnie z art. 14b Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych posiada uprawnienia do interpretowania tylko przepisów prawa podatkowego.

Tym samym Organ w niniejszej interpretacji dokonuje oceny stanowiska Wnioskodawcy w świetle przepisów prawa podatkowego, nie oceniając prawidłowości stosowania rozwiązań wynikających z zastosowania regulacji prawa cywilnego lub prawa spółek handlowych.

Zatem, na tle przedstawionych okoliczności sprawy będącej przedmiotem złożonego wniosku o interpretację indywidualną oraz zacytowanych powyżej obowiązujących przepisów należy wskazać, że jeżeli istotnie Wnioskodawca przejmie ogół praw i obowiązków drugiego wspólnika w drodze umowy darowizny, to taka czynność podlegać będzie uregulowaniom zawartym w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Jednakże ze względu na osobisty stosunek między stronami czynności - darczyńcą a obdarowanym (małżonkowie), który stanowi o wypełnieniu początkowej części dyspozycji art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że Wnioskodawca po spełnieniu pozostałych przesłanek tego przepisu nie będzie zobowiązany do zapłaty należnego podatku od spadków i darowizn.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.