IBPBII/1/415-994/10/BD - Opodatkowanie składki ubezpieczeniowej poniesionej przez pracodawcę dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową w zakresie kosztów leczenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 6 grudnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania składki ubezpieczeniowej poniesionej przez pracodawcę dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową w zakresie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym oraz bagażu - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 grudnia 2010 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania składki ubezpieczeniowej poniesionej przez pracodawcę dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową w zakresie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym oraz bagażu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza zawrzeć grupowe ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej oraz bagażu, dla pracowników wyjeżdżających w podróż służbową za granicę. Składka ubezpieczeniowa obliczona zostanie dla konkretnej ilości tzw. "osobodni" w roku, bez wskazania imiennego pracowników objętych ubezpieczeniem. Ubezpieczeniem objęty będzie każdy pracownik Spółki, który w trakcie trwania ww. umowy ubezpieczeniowej zostanie skierowany do odbycia zagranicznej podróży służbowej, na podstawie odpowiedniego polecenia wyjazdu służbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ponoszona przez pracodawcę kwota składek z tytułu ubezpieczenia pracowników w zakresie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym oraz bagażu, w związku z odbywaną zagraniczną podróżą służbową, stanowi przychód dla pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku odpowiedzi twierdzącej, wnioskodawca prosimy o wskazanie jak zdefiniować moment powstania obowiązku naliczenia podatku od składki ubezpieczenia, biorąc pod uwagę, że w momencie jej płatności (w dniu zawarcia ubezpieczenia) będzie fizycznie niemożliwe zdefiniowanie kogo i w jakiej części ta polisa dotyczy.

Zdaniem wnioskodawcy, ponoszona przez pracodawcę kwota składek z tytułu wyżej opisanego ubezpieczenia w żadnej mierze nie może stanowić przychodu pracownika, ponieważ nie ma możliwości przypisania kwoty składki ubezpieczeniowej (lub jej części) do konkretnego pracownika w momencie jej faktycznej zapłaty. Gdyby Spółka nie posiadała ww. ubezpieczenia, w przypadku zajścia zdarzenia losowego (np. konieczności hospitalizacji w efekcie wypadku komunikacyjnego) w trakcie trwania wyjazdu służbowego jej pracownika, na podstawie odrębnych przepisów zmuszona byłaby do pokrycia wynikających z niego kosztów. Tak więc zawarcie ubezpieczenia nie ma na celu przysporzenia dochodu pracownikowi, a jedynie zabezpieczenie interesu Spółki, tj. wyeliminowanie ryzyka konieczności ponoszenia wysokich kosztów hospitalizacji za granicą (pracownicy Spółki najczęściej wyjeżdżają do Szwajcarii, gdzie koszty opieki medycznej są niezwykle wysokie).

Żaden z pracowników wyjeżdżających w podróż służbową nie robi tego dobrowolnie, a jedynie w konsekwencji pisemnego polecenia służbowego wystawionego przez swojego przełożonego. Jeżeli w trakcie takiego niedobrowolnego wyjazdu nastąpiłoby zdarzenie losowe, w wyniku którego pracownik otrzymałby bezpłatne świadczenie medyczne, trudno nazwać je wówczas dochodem - konieczność poniesienia kosztów prywatnie przez pracownika byłaby w tym przypadku swoistą finansową karą za wypełnienie polecenia służbowego.

Spółka ubezpieczona jest od odpowiedzialności cywilnej wynikającej ze swojej działalności w miejscu jej siedziby, w tym przede wszystkim wynikającej z działań podejmowanych przez swoich pracowników w ramach wykonywanych obowiązków służbowych. Ubezpieczenie takie jest niezbędne w codziennej działalności biznesowej. Jeżeli składka ubezpieczeniowa dotycząca tego ubezpieczenia nie jest dochodem pracowników (musiałaby być dochodem ok. trzystu osób, a jej przypisanie poszczególnym pracownikom byłoby po prostu niewykonalne), dlaczego zatem miałaby być dochodem pracownika składka za analogiczne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, z tym że dotyczącej pracy wykonywanej poza granicami kraju.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ww. ustawy źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 tej ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

W myśl art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 k.c. oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawca zamierza zawrzeć grupowe ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej oraz bagażu, dla pracowników wyjeżdżających w podróż służbową zagranicę. Składka ubezpieczeniowa obliczona zostanie dla konkretnej ilości tzw. "osobodni" w roku, bez wskazania imiennego pracowników objętych ubezpieczeniem. Ubezpieczeniem objęty będzie każdy pracownik Spółki, który w trakcie trwania ww. umowy ubezpieczeniowej zostanie skierowany do odbycia zagranicznej podróży służbowej, za pomocą odpowiedniego polecenia wyjazdu służbowego.

Podkreślić należy, iż w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również opłacenie składki na ubezpieczenie pracowników delegowanych w zagraniczne podróże służbowe. Wobec braku przepisów zwalniających powyższe korzyści z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadził pewne zwolnienia z opodatkowania dla przychodów ze stosunku pracy. Jednakże należy wyjaśnić, iż zwolnienia podatkowe (ulgi, preferencje) stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania, zatem muszą one być interpretowane ściśle, tj. bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego.

Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Gdyby bowiem pracodawca nie sfinansował własnym majątkiem kosztów polisy, taki wydatek musiałby z własnych środków ponieść sam pracownik. Tym samym w sytuacji, kiedy to pracodawca finansuje koszty polisy pracownik odnosi realną korzyść poprzez fakt, iż nie ponosi uszczerbku w swym majątku. Gdyby wolą ustawodawcy nie było zaliczanie do przychodu pracownika żadnych wydatków czy świadczeń ponoszonych za niego przez pracodawcę bądź też zwracanych mu przez pracodawcę związanych z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, to ustawodawca nie wymieniłby w katalogu zwolnień szeregu dochodów ściśle związanych właśnie z wykonywaniem obowiązków służbowych (np. diety i inne należności za czas podróży służbowej; ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały, sprzęt, stanowiące ich własność; zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania w jazdach lokalnych - dla potrzeb zakładu pracy - pojazdów stanowiących własność pracownika).

Zaznaczyć przy tym należy, iż to, że ubezpieczenie nie będzie przypisane indywidualnie do każdego pracownika, nie stanowi przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę. Pracodawca ma zapewne grono pracowników, którzy będą co do zasady podlegali obowiązkowi wyjazdu w zagraniczne podróże służbowe, na okoliczność których wnioskodawca chce zawrzeć polisę, więc przedmiotową składkę powinien podzielić zatem na to właśnie grono osób zwłaszcza, iż składka ubezpieczeniowa obliczona zostanie dla konkretnej ilości tzw. "osobodni" w roku. Po zakończeniu okresu obowiązywania polisy nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby w oparciu o rzeczywisty bilans wyjazdu zweryfikować wartość przychodu, jaki z tytułu zawarcia polisy przypadnie określonym pracownikom. W rezultacie będzie można więc wskazać każdą osobę, która będzie objęta tym ubezpieczeniem, a także okres, w którym korzystała z ochrony ubezpieczeniowej.

Jako, że ustawodawca nie wymienił w katalogu zwolnień świadczeń, o których mowa we wniosku - co już powyżej stwierdzono - świadczenia te będą stanowiły przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.