IBPBII/1/415-993/11/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 1 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych finansowania świadczeń uzyskiwanych przez członków spółdzielni oraz członków ich rodzin - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych finansowania świadczeń uzyskiwanych przez członków spółdzielni oraz członków ich rodzin.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia (Wnioskodawca) zgodnie z Prawem Spółdzielczym, ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych (art. 1 pkt 6) i Statutem Spółdzielni, prowadzi działalność społeczno-kulturalno-oświatową dla swoich członków i ich rodzin.

Realizacja prowadzonej działalności społeczno-kulturalno-oświatowej jest zgodna z wewnętrznym regulaminem działalności społeczno-kulturalno-oświatowej, zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą Spółdzielni.

Podstawowe (główne) formy działalności społeczno-kulturalno-oświatowej to organizacja:

Spółdzielnia w ramach tak prowadzonej działalności statutowej ponosi między innymi:

* koszty związane z zakupem i przekazaniem biletów na basen lub do kina dla dzieci członków Spółdzielni,

* koszty transportu oraz pozostałe koszty związane z organizacją wycieczek dla dzieci członków Spółdzielni lub seniorów,

* koszty związane z zakupem słodyczy i drobnych upominków (słodycze i paczki mikołajkowe, nagrody na festyny i zawody sportowe).

Są to drobne upominki, a wartość ich nie przekracza 20,00 złotych.

O organizacji imprez i spotkań okolicznościowych, o których mowa powyżej Spółdzielnia informuje swoich członków poprzez zamieszczenie ogłoszeń na tablicach informacyjnych, znajdujących się w klatkach schodowych budynków mieszkalnych.

Członkowie Spółdzielni są zobowiązani uczestniczyć w kosztach działalności społeczno-kulturalno-oświatowej, zgodnie art. 4 pkt 5 ustawy o spółdzielni mieszkaniowej i Statutem Spółdzielni (§ 7 pkt 5).

Wnoszone opłaty znajdują się w katalogu opłat zwolnionych z podatku od towarów i usług, jako czynności wykonywane na rzecz członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze i własnościowe prawa do lokali mieszkalnych oraz właścicieli lokali mieszkalnych będącymi członkami spółdzielni (art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca postępuje słusznie, uznając, że korzystanie przez członka Spółdzielni lub członka jego rodziny z form działalności Spółdzielni w zakresie społeczno-kulturalno-oświatowej jest zwolnione z opodatkowania i nie prowadzi do powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie członka.

Zdaniem Wnioskodawcy świadczenia opisane w stanie faktycznym, które uzyskuje członek Spółdzielni lub członek jego rodziny w ramach działalności społeczno-kulturalno-oświatowej, prowadzonej przez Spółdzielnię są wolne od podatku od osób fizycznych, gdyż wynikają z istoty związanej z przynależnością i członkostwem w Spółdzielni oraz, że jest to działalność statutowa Spółdzielni.

Korzystanie ze świadczeń jest konsekwencją bycia członkiem Spółdzielni i wnoszenia opłat na tą działalność, tj. działalność społeczno-kulturalno-oświatową.

W opinii Wnioskodawcy nie sposób jest uznać, że członek uzyska przychód, który miałby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (na przykład za bilet wstępu dziecka członka na basen), którego zakup jest nierozerwalnie związany z byciem członkiem Spółdzielni i uczestniczenia w kosztach jego zakupu, poprzez wnoszenie zgodnie ze statutem i ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych opłat eksploatacyjnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy wynika natomiast, że jednym ze źródeł przychodów są "inne źródła".

Zgodnie z dyspozycją art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazać należy, iż przedstawiony powyżej katalog jest katalogiem otwartym, o czym świadczy użycie sformułowania "w szczególności". Oznacza to, że o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Istota bowiem przychodu podatkowego polega właśnie na tym, że ma on charakter trwałego przysporzenia w majątku podatnika.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia". Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za "nieodpłatne świadczenie" uznać należy świadczenia "nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne" (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi - zgodnie z wewnętrznym regulaminem zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą Spółdzielni - działalność społeczno-kulturalno-oświatową dla swoich członków i ich rodzin.

Podstawowe (główne) formy działalności społeczno-kulturalno-oświatowej to organizacja: letniego i zimowego wypoczynku dla dzieci członków Spółdzielni, imprez dla członków Spółdzielni i ich rodzin o charakterze masowym, jak pikniki, festyny, zawody sportowe, organizacja spotkań seniorów będących członkami Spółdzielni i spotkań okolicznościowych (spotkania mikołajkowe, Dzień Dziecka, kolacja wigilijna dla seniorów).

W ramach tak prowadzonej działalności statutowej Spółdzielnia ponosi między innymi koszty związane z zakupem i przekazaniem biletów na basen lub do kina dla dzieci członków, koszty transportu oraz pozostałe koszty związane z organizacją wycieczek dla dzieci członków Spółdzielni lub seniorów, zakupem słodyczy i drobnych upominków (słodycze i paczki mikołajkowe, nagrody na festyny i zawody sportowe).

O organizacji imprez i spotkań okolicznościowych, o których mowa powyżej Spółdzielnia informuje swoich członków poprzez zamieszczenie ogłoszeń na tablicach informacyjnych, znajdujących się w klatkach schodowych budynków mieszkalnych.

Członkowie Spółdzielni są zobowiązani uczestniczyć w kosztach działalności społeczno-kulturalno-oświatowych, zgodnie art. 4 pkt 5 ustawy o spółdzielni mieszkaniowej i Statutem Spółdzielni (§ 7 pkt 5).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej "spółdzielnią", jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1 (art. 1 ust. 6 ustawy).

Natomiast w myśl art. 4 ust. 5 ww. ustawy członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.

Natomiast w myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848) spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska (art. 1 § 2 powoływanej ustawy).

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy na wstępie należy zwrócić uwagę, iż z chwilą przekazania opłat na działalność społeczno-kulturalno-oświatową przez członków - jeżeli uchwałą zgromadzenia będą do tego zobowiązani - opłaty te tworzą przychód Spółdzielni, którym odtąd dysponuje ona jako samoistny podmiot. Członkowie Spółdzielni otrzymują zatem świadczenia finansowane z rachunku innego podmiotu, z dochodów tego podmiotu. Zatem dla określenia czy w przedstawionym stanie faktycznym świadczenia otrzymywane przez członków Spółdzielni oraz członków ich rodzin generują powstanie przychodu nie ma znaczenia to, że członkowie Spółdzielni uczestniczą - jeżeli z uchwały walnego zgromadzenia tak będzie wynikało - w kosztach związanych z jej działalnością społeczno-kulturalno-oświatową.

Za takim wnioskiem przemawia również zapis art. 4 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z którego wynika, że właściciele lokali, którzy nie są członkami spółdzielni oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mogą korzystać z działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej prowadzonej przez spółdzielnię odpłatnie, na podstawie zawartej umowy. Tym samym należy uznać, że członkowie spółdzielni korzystają z ww. świadczeń nieodpłatnie, nie muszą "kupować" usług przekazywanych przez Spółdzielnię w ramach ww. działalności.

W przedstawionym stanie faktycznym koniecznym jest jednak przede wszystkim ustalenie czy istotnie powstanie przychód w rozumieniu powołanego art. 11 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Aby bowiem można było mówić o przychodzie podatkowym to koniecznym jest ustalenie kto konkretnie mógł otrzymać i otrzymał nieodpłatne świadczenie, do kogo była skierowana w rzeczywistości dana oferta i czy mógł w niej uczestniczyć nieoznaczony adresat, tj. każdy chętny do skorzystania z oferty (każdy mieszkaniec). W pierwszej kolejności należy zatem określić czy w efekcie była to oferta otwarta, adresowana do nieokreślonej grupy osób, czy też była to oferta skierowana do konkretnej, zindywidualizowanej grupy osób.

Wnioskodawca wskazał, że o organizacji imprez i spotkań okolicznościowych, o których mowa powyżej informuje swoich członków poprzez zamieszczenie ogłoszeń na tablicach informacyjnych, znajdujących się w klatkach schodowych budynków mieszkalnych.

W związku z powyższym zaznaczyć należy, iż omawiane świadczenia nie stanowiłyby dla członków Spółdzielni oraz członków ich rodzin przychodu w sytuacji, gdyby dana oferta miała charakter masowy, skierowana została do nieoznaczonego, nieokreślonego adresata, nie dającego się jednocześnie zidentyfikować, czyli oferta ta była ofertą przypominającą charakterem np. otwarte dni w muzeum, otwarte dni na basenie. W obu tych przykładach organizator kieruje swoją ofertę do nieograniczonego adresata, który zgłaszając się w określonym czasie i określonym miejscu ma możliwość skorzystania z tejże oferty. W takiej sytuacji po stronie osób uczestniczących, z której mógł skorzystać każdy chętny członek Spółdzielni nie wystąpi przychód, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem trudno w tym przypadku mówić o zindywidualizowanym świadczeniobiorcy.

Natomiast w sytuacji, gdy spółdzielnia jest w stanie zindywidualizować uczestników spotkań okolicznościowych (spotkań mikołajkowych, Dnia Dziecka, kolacji wigilijnej dla seniorów), uczestników wycieczek, osób korzystających z biletów na basen lub do kina poprzez fakt, iż zaświadczenia może skorzystać określona, konkretna grupa osób, to wówczas sfinansowana przez Wnioskodawcę wartość danego świadczenia na jednego uczestnika będzie nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. W takim bowiem przypadku jednoznacznie ww. świadczenie można przypisać konkretnej osobie.

Tym samym świadczeniodawca (Spółdzielnia), w sytuacji zindywidualizowania osób korzystających z działalności społeczno-kulturalno-oświatowej zgodnie z art. 42a ww. ustawy, zobowiązany będzie do sporządzenia informacji według wzoru na druku PIT-8C o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku przekazać ją podatnikom oraz urzędom skarbowym, właściwym według ich miejsca zamieszkania. Natomiast podatnik, dla którego wystawiona zostanie informacja PIT-8C winien w swoim zeznaniu rocznym uwzględnić kwotę przychodu wynikającą z tej informacji. Spółdzielnia nie będzie zobowiązana do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.