IBPBII/1/415-942/09/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura w dniu 2 grudnia 2009 r., uzupełnionym w dniu 3 lutego 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania niemieckiej renty wypadkowej otrzymanej przez osobę fizyczną zamieszkałą w Polsce: w okresie do 31 grudnia 2004 r. - jest nieprawidłowe, w okresie od 1 stycznia 2005 r. do nadal - jest prawidłowe.

W dniu 2 grudnia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania niemieckiej renty wypadkowej wypłacanej osobie fizycznej zamieszkałej w Polsce.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 21 stycznia 2010 r. Znak: IBPB II/1/415-942/09/MCZ, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 3 lutego 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca pracował jako pracownik sezonowy na plantacji winogron w Niemczech, gdzie w 1993 r. uległ wypadkowi. Od tego momentu otrzymuje częściową rentę wypadkową z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z Niemiec (Landwirtschaftliche Berufsgenossenschaft). Do dnia 31 grudnia 2006 r. przedstawicielem niemieckich państwowych ubezpieczeń powypadkowych był Hauptverband der Gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG). Od 1 stycznia 2007 r. wypłaty z KRUS dla odbiorców zagranicznych dokonywane są przez Gesemtverband der Landwirtschaflichen Alterskassen. Od wypłacanej renty polski bank jak płatnik pobierał zaliczki na podatek dochodowy i odprowadzał do urzędu skarbowego. W maju 2009 r. wnioskodawca otrzymał wyciąg z konta bankowego, na którym nie było potrącenia na podatek dochodowy. Dlatego wnioskodawca zwrócił się do banku z prośbą o wyjaśnienie. W konsekwencji wnioskodawca otrzymał pismo z banku wraz z korektami deklaracji PIT-11. Wnioskodawca ponownie zwrócił się do banku o wyjaśnienie dlaczego bank nie dokonał korekty za 2004 r. oraz o zwrot opłat pobranych przez bank za dokonywane przelewy zaliczek na podatek dochodowy do urzędu skarbowego. W odpowiedzi bank stwierdził, że pobierane opłaty były zgodne z obowiązującą tabelą opłat a wypłacona wnioskodawcy renta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od 1 stycznia 2005 r. Od 1 stycznia 2009 r. nie jest pobierany podatek dochodowy od ww. renty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawca uważa, że wypłacana niemiecka renta wypadkowa jest świadczeniem z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych i winna być zwolniona z opodatkowania w Polsce. Zwrotu podatku dochodowego powinien dokonać urząd skarbowy w kwotach jakie zostały przekazane. Natomiast bank jako płatnik podatku dochodowego ponosi odpowiedzialność za zaistniałą sytuację i winien zwrócić pobrane opłaty wraz z odsetkami. Zdaniem wnioskodawcy w przypadku zwolnienia renty wypadkowej z opodatkowania w Polsce nie powinien na nim ciążyć obowiązek wykazywania jej w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejszą interpretacją dokonano wyłącznie oceny stanowiska wnioskodawcy dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania niemieckiej renty wypadkowej wypłacanej osobie fizycznej mieszkającej w Polsce i stanowi ona odpowiedź na pytanie 1,3 i część pytania nr 2 wniosku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym. do dnia 31 grudnia 2006 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 2a powołanej ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 4a tej ustawy stanowi, iż wymienione wyżej przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 2a tej ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 4a powołanej wyżej ustawy, powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca otrzymuje rentę wypadkową z Niemiec. Ze względu na to, że wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce, a otrzymywana renta jest wypłacana przez instytucję niemiecką zastosowanie w tej sprawie będzie miała umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Niemcami.

W myśl art. 19 umowy zawartej między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 18 grudnia 1972 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 31, poz. 163 z późn. zm.) dochody nie wymienione wyraźnie w poprzednich artykułach (w kategorii tej mieszczą się renty) - mogą być opodatkowane tylko w państwie, w którym mają miejsce zamieszkania osoby uzyskujące dochody z tego tytułu. Umowa ta obowiązywała do końca 2004 r.

Z powyższych przepisów wynika, iż renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce, do końca 2004 r. podlegały opodatkowaniu tylko w Polsce.

Zasady opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu wypłaconych rent oraz wysokość podatku zostały uregulowane w ww. ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowy, podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zwolnienia odnoszące się do rent zagranicznych uregulowane zostały w art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 powołanej wyżej ustawy, zgodnie z którymi wolne od podatku dochodowego są: -otrzymywane z zagranicy:

Przyznana wnioskodawcy renta wypadkowa na podstawie przepisów prawa niemieckiego, nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 74 oraz pkt 91 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższych przepisów przyjąć zatem należy, że renta otrzymywana przez wnioskodawcę do dnia 31 grudnia 2004 r. podlegała opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, zgodnie z art. 19 ww. umowy obowiązującej do dnia 31 grudnia 2004 r. Tak więc prawidłowo w myśl przepisu art. 35 ust. 1 ww. ustawy pobierany był podatek dochodowy od wypłacanej renty, bowiem do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

Trzeba wskazać, że za okres do końca 2004 r. - renta ta winna była być wykazana w rocznym zeznaniu podatkowym.

Natomiast stosownie do art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12,poz. 90) obowiązującej od dnia 1 stycznia 2005 r. emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Z kolei, zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 umowy płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła t. j. w Niemczech. Jednocześnie organ podatkowy nadmienia, że sposób opodatkowania bądź zwolnienia z opodatkowania renty według przepisów niemieckich nie może być przedmiotem niniejszej interpretacji.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

* ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,

* ustawowe ubezpieczenie emerytalne,

* ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,

* ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz

* ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów ustawowego ubezpieczenia.

W konsekwencji powyższych regulacji prawnych należy stwierdzić, że w przypadku wypłacanej od dnia 1 stycznia 2005 r. renty za wypadek przy pracy, zastosowanie będzie miała umowa polsko-niemiecka podpisana w dniu 14 maja 2003 r. obowiązująca od dnia 1 stycznia 2005 r., co oznacza, że otrzymana od tego dnia renta z niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego podlega opodatkowaniu - zgodnie z umową polsko-niemiecka - tylko w Niemczech.

Z analizy przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w branży rolnej w Niemczech. W 1993 r. uległ wypadkowi przy pracy i z tego tytułu otrzymuje częściową rentę wypadkową z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z Niemiec (Landwirtschaftliche Berufsgenossenschaft). Do dnia 31 grudnia 2006 r. przedstawicielem niemieckich państwowych ubezpieczeń powypadkowych był Hauptverband der Gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG) a od 1 stycznia 2007 r. odbiorcom zagranicznym rentę wypłaca Gesemtverband der Landwirtschafliche.

Należy zauważyć, że Landwirtschaftliche Berufsgenossenschaft jest Branżowym Zakładem Ubezpieczeniowym Rolnictwa, do którego zakłady prywatne i państwowe z branży rolnej, zatrudniające pracowników są z mocy przepisów ustawodawstwa niemieckiego obowiązane odprowadzać m.in. obowiązkowe ubezpieczenie wypadkowe. Świadczenia związane z wypadkami przy pracy wypłacane przez ww. stowarzyszenie branży rolnej są świadczeniami z działu ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że renta powypadkowa wypłacana wnioskodawcy z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku od 1 stycznia 2005 r. nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji płatnik (bank) w Polsce nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać od 1 stycznia 2005 r. zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Wobec tego na podatniku nie ciąży obowiązek wykazywania w rocznym zeznaniu podatkowym dochodu z niemieckiej renty wypadkowej otrzymanej po 31 grudnia 2004 r.

Odnosząc się do zagadnienia zwrotu nadpłaconego podatku należy nadmienić, że zgodnie z art. 72 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę:

W myśl art. 75 § 1 ww. ustawy jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Ponadto z § 2 pkt 1a) powyższego przepisu wynika, iż uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach) rocznych, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej. Zgodnie natomiast z art. 75 § 3 podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty obowiązany jest złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Artykuł 81 § 2 ww. ustawy stanowi, że skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 79 § 2 pkt 2 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w przedmiotowej sprawie wygasa - po upływie 5 lat od dnia złożenia zeznania (deklaracji).

W związku z powyższym w celu uzyskania zwrotu nienależnie uiszczonego podatku dochodowego w latach 2005-2008 wnioskodawca winien złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku wraz korektą zeznań za lata 2005-2008. Natomiast w zeznaniu podatkowym składanym za 2009 r. wnioskodawca nie ma obowiązku wykazania renty wypadkowej z Niemiec lecz powinien wykazać zaliczki na podatek dochodowy pobrane przez płatnika (bank) - stanowiące nadpłatę podatku.

Reasumując - w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymywania niemieckiej renty w okresie do dnia 31 grudnia 2004 r. należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymywania ww. świadczenia od 1 stycznia 2005 r. stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe.

W sprawie zagadnienia objętego pytaniem nr 2 dotyczącym zasad pobierania prowizji bankowych od operacji dokonywanych na indywidualnym koncie klienta banku zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.