IBPBII/1/415-916/10/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 12 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

* w zakresie opodatkowania przyznanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za koszty leczenia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej uzależnienia opodatkowania odsetek od wykazania kwoty tych odsetek przez komornika - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 listopada 2010 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przyznanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za koszty leczenia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W wyniku wygranego procesu sądowego z byłym pracodawcą zasądzono na rzecz wnioskodawczyni następujace kwoty:

Na mocy omawianego wyroku sporne zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy. W konsekwencji tego zdarzenia i stanu zdrowia wnioskodawczyni ZUS, na mocy swego orzeczenia, uznał częściową niezdolność do pracy zarobkowej wnioskodawczyni. Wyrok został przekazany komornikowi do egzekucji.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawczyni uważa, iż:

Ad 1. Kwota odszkodowania za koszty leczenia (pkt a) korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tytuł wymieniony (cytat z wyroku) w pkt b) jest dość enigmatyczny, jednakże dotyczy on także zwrotu kosztów leczenia, które wnioskodawczyni miała ponieść w przyszłości, a zatem ma on de facto także charakter odszkodowania. Różni się od odszkodowania wymienionego w pkt a) jedynie tym, że dotyczy nie wydatków już poniesionych, a przyszłych, które wnioskodawczyni miała ponieść (i już faktycznie poniosła) w okresie po wydaniu wyroku. Zatem kwota ta będzie również zwolniona na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Renta wyrównawcza, to tytuł zwolniony od podatku na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Potwierdza to liczne orzecznictwo sądowe oraz interpretacje wydawane przez organy podatkowe.

Otrzymane odsetki za zwłokę nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Ad 2. Otrzymane odsetki za zwłokę wnioskodawczyni musi samodzielnie wykazać i opodatkować w rocznym zeznaniu podatkowym jako przychód z innych źródeł podlegający kumulacji z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych. Jednakże niezbędne do wykazania konkretnej kwoty odsetek jest posiadanie stosownego wyliczenia dokonanego przez komornika. Bez tego opodatkowanie będzie niemożliwe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z wniosku wynika, iż wyniku wygranego procesu sądowego z byłym pracodawcą zasądzono na rzecz wnioskodawczyni, która uległa wypadkowi przy pracy, wypłatę odszkodowania za poniesione koszty leczenia, kwotę 500 zł tytułem sumy potrzebnej na dalsze koszty leczenia oraz na podstawie art. 444 Kodeksu cywilnego kwotę tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej wraz z ustawowymi odsetkami.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Z powołanego wyżej przepisu wynika, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę; nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3c cytowanej wyżej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Zgodnie z art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Stosownie do art. 444 § 2 ww. ustawy, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renty wyrównawcze mają charakter odszkodowawczy, w związku z czym korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Charakteru odszkodowawczego renty nie zmienia fakt jej skapitalizowania i comiesięcznej wypłaty.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić zatem należy, że zasądzone na rzecz wnioskodawczyni:

* odszkodowanie za poniesione koszty leczenia oraz kwota tytułem sumy potrzebnej na dalsze koszty leczenia korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy od podatku dochodowego od osób fizycznych,

* skapitalizowana renta wyrównawcza przyznana na podstawie przepisów prawa cywilnego korzysta w całości ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania cywilnoprawnego są - co do zasady - przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu. Wyjątek od powyższej reguły stanowią jedynie odsetki, które wolą ustawodawcy zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

O zastosowaniu przedmiotowego zwolnienia decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

W myśl art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń rentowych wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Przytoczona wyżej definicja nie ogranicza pojęcia renty wyłącznie do świadczeń rentowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obejmuje również renty mające charakter odszkodowawczy, otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego.

W konsekwencji, świadczenie w postaci renty wyrównawczej, o której mowa w przepisach prawa cywilnego, należy kwalifikować do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 7 ustawy.

W przypadku renty wyrównawczej, która nie jest świadczeniem przyznawanym z "urzędu" lecz na żądanie poszkodowanego (o ile dojdzie do zawarcia umowy, ugody lub ogłoszenia wyroku sądu w tej sprawie, określających m.in. wysokość oraz terminy wypłaty przyznanego świadczenia), odsetki przyznane za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia ich zapłaty zgodnie z ww. umową, ugodą lub wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy. Przepis ten będzie miał jednak zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu zawarcia umowy, ugody lub ogłoszenia wyroku sądu przyznających rentę wyrównawczą - zobowiązany spóźni się z wypłatą tego świadczenia na rzecz poszkodowanego.

Ww. przepis nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę zawarcia umowy, ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie. Tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej. W konsekwencji, kwota tych odsetek - wraz z kwotą odsetek zasądzonych wyrokiem sądu od renty wyrównawczej - powinna być wykazana w informacji PIT-8C sporządzonej za rok, w którym dokonano wypłaty tych odsetek.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

We wniosku wskazano, iż sąd zasądził na rzecz wnioskodawczyni rentę wyrównawczą wraz z odsetkami. Z wniosku nie wynika aby odsetki te stanowiły odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty. Zatem odsetki w wysokości zasądzonej wyrokiem stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej.

Wobec powyższego, stanowisko wnioskodawczyni w zakresie opodatkowania przyznanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za koszty leczenia i renty wyrównawczej wraz z odsetkami, jest prawidłowe.

Natomiast nie można zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawczyni, z którego wynika, iż uzależnia ona opodatkowanie przedmiotowych odsetek (wykazanie ich w zeznaniu podatkowym) od stosownego wyliczenia tych odsetek przez komornika. Komornik może co prawda przekazać wnioskodawczyni informacje w tym zakresie, jednak obowiązek opodatkowania spoczywa na wnioskodawczyni i to ona ten obowiązek winna wypełnić bez względu na pojawiające się trudności. Ponadto podkreślić należy, iż kwota tych odsetek powinna być wykazana w informacji PIT-8C sporządzonej przez byłego pracodawcę (świadczeniodawcę), od którego zasądzone odsetki zostały wyegzekwowane przez komornika, bowiem to pracodawca jest podmiotem, który kosztem swego majątku świadczy na rzecz wnioskodawczyni konkretne kwoty.

Zatem stanowisko wnioskodawczyni w części dotyczącej uzależnienia opodatkowania odsetek od wykazania kwoty tych odsetek przez komornika, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.