IBPBII/1/415-868/12/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 października 2012 r.), uzupełnionym w dniu 19 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży - na wniosek właścicieli - na rzecz Gminy części nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 października 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży - na wniosek właścicieli - na rzecz Gminy części nieruchomości.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 12 grudnia 2012 r. znak: IBPB II/1/415-867/12/MZ, IBPB II/1/415-868/12/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 19 grudnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku, po jego uzupełnieniu, został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Decyzją Sądu z dnia 14 maja 2007 r. Wnioskodawczyni otrzymała po zmarłym ojcu w drodze spadku, udział w wysokości 1/18 części, w działce oznaczonej nr 684/7. Na podstawie umowy darowizny z dnia 16 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni otrzymała od swojej matki udział w działce nr 684/7 - w wysokości 4/18 części.

Decyzją Starosty dokonano podziału działki nr 684/7 na działki o nr: 684/8, 684/9, 684/10.

Wypłacona kwota jest zatem zrekompensowaniem poszkodowanym poniesionych szkód (zapisy takie zawarto w protokołach i korespondencji z Urzędem Miejskim).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy od otrzymanych odszkodowań za działki z pkt a) i b) Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek - a jeśli tak, to jakiego rodzaju.

Czy od kwoty otrzymanej za działkę z pkt c) Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek - a jeśli tak, to jakiego rodzaju.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych we wszystkich opisanych we wniosku przypadkach podatek dochodowy nie należy się.

Wnioskodawczyni, powołując art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazała, iż samo odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody, a nie jego wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek.

Wypłacenie kwot za zajęcie nieruchomości pod drogę publiczną nastąpiło na podstawie przepisów rangi ustawowej. Wypłacone kwoty nie miały na celu wzbogacenia właściciela, a tylko zrekompensowanie poszkodowanemu (właścicielowi działki) poniesionej szkody.

Według Wnioskodawczyni, w dwu pierwszych przypadkach uzyskany przychód był odszkodowaniem uzyskanym za zajęcie gruntu pod drogę publiczną, a w przypadku działki nr 684/10 uzyskana ze sprzedaży kwota nie miała na celu wzbogacenia Wnioskodawczyni, a jedynie uzyskanie odszkodowania za faktycznie poniesioną szkodę.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w części odnoszącej się do możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży - na wniosek właścicieli - na rzecz Gminy części nieruchomości. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych w części odnoszącej się do możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu odszkodowań od Gminy za przejęcie nieruchomości pod inwestycję publiczną, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, m.in.:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej, stanowi źródło przychodu z tzw. odpłatnego zbycia i w efekcie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego. Natomiast odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni nabyła udziały w działce, oznaczonej nr 684/7. Udział w wysokości 1/18 Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po ojcu, na podstawie orzeczenia Sądu z dnia 14 maja 2007 r. Z kolei w 2008 r. Wnioskodawczyni nabyła udział, w wysokości 4/18, w drodze darowizny od matki.

Decyzją Starosty dokonano podziału działki nr 684/7 na działki o nr: 684/8, 684/9, 684/10.

W 2011 r. i 2012 r. działki nr 684/8 oraz nr 684/9 zostały zajęte na potrzeby inwestycji drogowych w zamian za odszkodowanie. Natomiast działka nr 684/10 została zbyta na rzecz Gminy w dniu 2 października 2012 r. na podstawie umowy kupna - sprzedaży, na wniosek jej współwłaścicieli. Sprzedaż została dokonana w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) oraz na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl zatem art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw (art. 30e ust. 2 ww. ustawy).

Przy czym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze i drugie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Z kolei w myśl art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży udziału w działce nr 684/10, która utraciła swoją właściwość i nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, po utracie własności do działek nr 684/8 i nr 684/9 po wywłaszczeniu - podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Nadmienić jednakże należy, iż opodatkowaniu podlegać będzie tylko ta część przychodu, która przypada na sprzedaż udziału nabytego w przeciągu pięciu lat, liczonych według zasad określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w sytuacji, gdy zbycie udziału nastąpiło po upływie pięciu lat, liczonych od końca roku, w którym nastąpiło nabycie sprzedaż nie będzie generowała przychodu. W przedstawionym w opisie stanu faktycznego przypadku daty nabycia należy określić odpowiednio - w przypadku nabycia udziału w 1/18 części, tj. w drodze spadku po ojcu - według daty śmierci ojca, a w przypadku nabycia udziału w wysokości 4/18 części, tj. w drodze darowizny od matki - według daty darowizny.

Zdaniem Wnioskodawczyni na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy nie należy się. Uzyskana ze sprzedaży działki nr 684/10 kwota nie miała na celu wzbogacenia Wnioskodawczyni, a jedynie uzyskanie odszkodowania za faktycznie poniesioną szkodę.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

W myśl natomiast w myśl art. 13 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w przypadku, o którym mowa w art. 12 ust. 4, jeżeli przejęta jest część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, właściwy zarządca drogi jest obowiązany do nabycia, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego tej części nieruchomości.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy.

Biorąc pod uwagę zaprezentowany we wniosku stan faktyczny oraz przepisy prawne w tym zakresie należy stwierdzić, iż na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolniony od opodatkowania został m.in. przychód ze sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. W przedmiotowej sprawie nie nastąpiła realizacja prawa pierwokupu.

Należy wskazać, iż nabywanie na żądanie właściciela tzw. "resztówek", tj. części nieruchomości pozostałej po wywłaszczeniu, która w skutek wywłaszczenia nie nadaje się na dotychczasowe cele, nie jest prostą kontynuacją postępowania wywłaszczeniowego, czy też nowym postępowaniem administracyjnym w tym przedmiocie. Jest to - mimo że nabywcą omawianej nieruchomości na rzecz Gminy jest organ samorządu terytorialnego - roszczenie cywilnoprawne, którego w razie sporu strona może dochodzić przed sądem powszechnym.

Zatem, w opisanym stanie faktycznym, przychód ze sprzedaży działki nr 684/10, która utraciła swoją właściwość i nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, po utracie własności działek nr 684/8 i nr 684/9 po wywłaszczeniu - nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mimo iż działka nr 684/10 została sprzedana na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nie jest to sprzedaż na cele uzasadniające wywłaszczenie.

Zwrócić należy również uwagę, że przepisy dotyczące zwolnień podatkowych, stanowiące wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, muszą być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich wykładnia rozszerzająca. Jednocześnie wskazać należy, iż przychodu uzyskanego przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży udziału w działce nr 684/10 nie można rozpatrywać w kategoriach odszkodowania, gdyż Wnioskodawczyni nie otrzymała odszkodowania lecz kwotę za zbycie udziału w nieruchomości (uzgodnioną na podstawie umowy sprzedaży cenę).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię w treści wniosku i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.