IBPBII/1/415-864/14/BJ - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenia odsetek za nieterminową zapłatę należności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 października 2014 r. (data wpływu do Biura - 21 października 2014 r.), uzupełnionym 14 stycznia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenia odsetek za nieterminową zapłatę należności - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenia odsetek za nieterminową zapłatę należności.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 23 grudnia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-864/14/BJ wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 14 stycznia 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest uczelnią publiczną działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. W oparciu o regulacje prawne, wynikające z przedmiotowej ustawy, do podstawowych zadań Uczelni należy m.in.: kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, a także prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie.

Zasady pobierania opłat za usługi edukacyjne świadczone przez Uczelnię określają stosowne uchwały Senatu w sprawie wprowadzenia:

* "Regulaminu pobierania opłat za usługi edukacyjne związane z kształceniem studentów na studiach pierwszego i drugiego stopnia niestacjonarnych w Uczelni oraz innych opłat";

* "Regulaminu pobierania opłat za dodatkowe usługi edukacyjne związane z powtarzaniem zajęć na studiach pierwszego i drugiego stopnia stacjonarnych w Uczelni z powodu niezadowalających wyników w nauce oraz innych opłat".

Zgodnie z zapisami zawartymi w przedmiotowych uchwałach w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach, Rektor może zwolnić studenta z obowiązku wniesienia opłaty w części lub całości, a także umorzyć odsetki naliczone za nieterminową zapłatę w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta, a także okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną. Do podania do Rektora student powinien dołączyć zaświadczenie o zarobkach swoich i zarobkach członków rodziny (w przypadku braku zatrudnienia - zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy o pozostawaniu w rejestrze bezrobotnych) oraz inne zaświadczenia dokumentujące zaistnienie zdarzeń losowych i trudną sytuację materialną.

Dodatkowo, zgodnie ze Statutem Uczelni, uchwalanym przez Senat Uczelni, Rektorowi przysługuje prawo wydawania zarządzeń i decyzji administracyjnych oraz innych aktów o charakterze porządkowo-organizacyjnym.

Kwestie związane z opłatami za usługi edukacyjne wnoszonymi przez studentów cudzoziemców reguluje odrębne zarządzenie Rektora, wydane m.in. w oparciu o zapisy art. 99 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Wskazane zarządzenie zawiera zapis, iż w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca lub w przypadku podjęcia przez niego nauki na drugim kierunku studiów lub kształcenia w innej formie na warunkach odpłatności, Rektor, na pisemny wniosek zainteresowanego, może obniżyć mu opłatę za studia lub zwolnić z niej całkowicie.

W piśmie z 9 stycznia 2015 r. (data wpływu do Biura - 14 stycznia 2015 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że zwolnienie z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek za nieterminową zapłatę należności, z uwagi na trudną sytuację materialną studenta, ma charakter świadczeń pomocy materialnej i świadczenia te zostały przyznane na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną studenta zwolnienie z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek naliczonych za nieterminową zapłatę należności, o których mowa w regulaminach pobierania opłat i zarządzeniu Rektora, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy Uczelnia ma obowiązek wystawienia informacji PIT-8C z danego tytułu.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przedmiotowe świadczenia korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że w myśl art. 99 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

1. kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich;

1a.kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, jeżeli są to ich studia na drugim lub kolejnym kierunku studiów w formie stacjonarnej;

1b.kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, w przypadku korzystania z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS określonym w art. 170a ust. 2;

Jednocześnie, zgodnie z art. 99 ust. 3 ustawy, Senat uczelni publicznej określa tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z opłat studentów lub doktorantów, w szczególności tych, którzy osiągają wybitne wyniki w nauce lub uczestniczyli w międzynarodowych programach stypendialnych, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Z kolei, art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W związku z powyższym, wskazać należy, iż przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym przyznają wyraźne uprawnienie do tego, aby władze uczelni w szczególnie uzasadnionych przypadkach mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi dydaktyczne. W sytuacji, gdy zwolnienie z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek naliczonych za nieterminową zapłatę należności wynika z wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej studenta, stanowi świadczenie pomocy materialnej. Zapisy przytoczonych regulaminów pobierania opłat i zarządzenia Rektora spełniają też pozostałe warunki przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zostały one wydane m.in. w oparciu o regulacje art. 99 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, tego rodzaju świadczenia korzystają ze zwolnienia od podatku jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu. Jednocześnie Uczelnia nie ma obowiązku wystawienia informacji PIT-8C z danego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie "świadczenia" dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, że rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem "świadczenia nieodpłatnego" rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów, w pkt 9 wskazując inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów, stanowią przychody objęte dyspozycją tego przepisu.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Stosownie do treści art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

Wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, ustala rektor uczelni publicznej, z tym że opłaty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nie mogą przekraczać kosztów ponoszonych w zakresie niezbędnym do uruchomienia i prowadzenia w danej uczelni, odpowiednio studiów lub studiów doktoranckich, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz zajęć na studiach i studiach doktoranckich, o których mowa w ust. 1 pkt 2, z uwzględnieniem kosztów przygotowania i wdrażania strategii rozwoju uczelni, w szczególności rozwoju kadr naukowych i infrastruktury dydaktyczno-naukowej, w tym amortyzacji i remontów (art. 99 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 99 ust. 3 powołanej ustawy senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat wiążące rektora przy zawieraniu umowy, o której mowa w art. 160a ust. 1, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności tych, którzy osiągają wybitne wyniki w nauce lub uczestniczyli w międzynarodowych programach stypendialnych, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest uczelnią publiczną działającą na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. W oparciu o regulacje prawne, wynikające z przedmiotowej ustawy, do podstawowych zadań Uczelni należy m.in.: kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, a także prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie.

Zasady pobierania opłat za usługi edukacyjne świadczone przez Uczelnię określają stosowne uchwały Senatu w sprawie wprowadzenia:

* "Regulaminu pobierania opłat za usługi edukacyjne związane z kształceniem studentów na studiach pierwszego i drugiego stopnia niestacjonarnych w Uczelni oraz innych opłat";

* "Regulaminu pobierania opłat za dodatkowe usługi edukacyjne związane z powtarzaniem zajęć na studiach pierwszego i drugiego stopnia stacjonarnych w Uczelni z powodu niezadowalających wyników w nauce oraz innych opłat".

Zgodnie z zapisami zawartymi w przedmiotowych uchwałach w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach, Rektor może zwolnić studenta z obowiązku wniesienia opłaty w części lub całości, a także umorzyć odsetki naliczone za nieterminową zapłatę w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta, a także okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną.

Wnioskodawca wskazał, że zwolnienie z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek za nieterminową zapłatę należności, z uwagi na trudną sytuację materialną studenta, ma charakter świadczeń pomocy materialnej i świadczenia te zostały przyznane na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro zwolnienie studenta z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek za nieterminową zapłatę należności ma charakter świadczeń pomocy materialnej przyznanej na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym, to tego rodzaju świadczenia korzystają ze zwolnienia od podatku, jako mieszczące się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia informacji PIT-8C z tego tytułu.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.