IBPBII/1/415-858/10/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 października 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych opłacenia przez Spółdzielnię składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 października 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych opłacenia przez Spółdzielnię składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z Prawem spółdzielczym, ustawą o Spółdzielniach mieszkaniowych oraz statutem, działalnością wnioskodawcy (Spółdzielni Mieszkaniowej) kieruje zarząd oraz reprezentuje go na zewnątrz. Zarząd składa się z trzech osób: prezesa, zastępcy prezesa i członka zarządu. Podstawową działalnością wnioskodawcy jest zarządzanie nieruchomościami.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 września 2004 r. nałożyło obowiązek ubezpieczenia zarządcy od odpowiedzialności cywilnej. Przedmiotem ubezpieczenia jest ustawowa odpowiedzialność cywilna zarządcy nieruchomości za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego w związku z wykonywaniem czynności zarządzania nieruchomościami.

W związku z powyższym corocznie zawierana jest umowa ubezpieczenia zarządu od odpowiedzialności cywilnej. W umowie tej jednakże członkowie zarządu objęci tym świadczeniem nie są wymienieni z imienia i nazwiska. Skład może ulegać zmianie, jednakże zgodnie ze statutem zarząd zawsze będzie składał się z trzech osób. Ochrona ubezpieczeniowa nie dotyczy więc konkretnej osoby fizycznej powołanej do organu wnioskodawcy, jakim jest zarząd, lecz dowolnej osoby fizycznej powołanej do tego organu, z której działaniem - w konkretnych warunkach - związana jest odpowiedzialność cywilna.

Krąg osób ubezpieczonych jest otwarty, może podlegać zmianom osobowym w trakcie trwania ubezpieczenia, bez wpływu na wysokość składki. Zatem osoby ubezpieczone nie są z góry określone w umowie (polisie) lub załączniku, w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy zapłacona przez wnioskodawcę zryczałtowana składka ubezpieczenia stanowi przychód objęty podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla osób, które w momencie zapłaty składki (podpisania polisy) pełnią funkcję w zarządzie Spółdzielni. Jaką część tej składki przypisać poszczególnym osobom z zarządu składającego się z prezesa, zastępcy prezesa i członka zarządu.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z informacjami ujętymi w opisie stanu faktycznego nie można przypisać określonej kwoty do osoby, trudno jest ustalić przychód w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych a więc zapłacona składka nie stanowi przychodu dla osób ubezpieczonych.

Uzasadniając swoje stanowisko, wnioskodawca powołał się na interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 września 2010 r. Znak: IPPB4/415-486/10-2/JK.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych i możliwości zaliczenia składki do kosztów uzyskania przychodów Spółdzielni, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek od odpowiedzialności cywilnej pokrywanych przez ubezpieczającego dla członków organów swoich władz. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

W myśl art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. Z tej właśnie przyczyny w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma przede wszystkim fakt, kto jest chroniony (ubezpieczony) na podstawie zawartej umowy.

Stosownie bowiem do przepisów art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. artykułu, roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Zgodnie z przepisem art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca opłaca prezesowi zarządu, zastępcy prezesa zarządu i członkowi zarządu zbiorcze ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Przedmiotem ubezpieczenia jest ustawowa odpowiedzialność cywilna zarządcy nieruchomości za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego w związku z wykonywaniem czynności zarządzania nieruchomościami. Umowa ubezpieczenia została zawarta bezimiennie i odnosi się zbiorczo do osób pełniących ww. funkcje. Zarząd zawsze składa się z trzech osób i taka ilość osób jest objęta ubezpieczeniem, przy czym skład osobowy zarządu może ulegać zmianie. Osoby ubezpieczone nie są z góry określone w umowie (polisie) lub załączniku, w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację. Ochrona ubezpieczeniowa nie dotyczy zatem konkretnej osoby fizycznej powołanej do zarządu, lecz dowolnej osoby fizycznej powołanej do tego organu.

W związku z tym należy zauważyć, że w myśl art. 184 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) zarządzanie nieruchomościami jest działalnością zawodową wykonywaną przez zarządców nieruchomości na zasadach określonych w ustawie. Zarządcą nieruchomości jest osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową nadaną w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego działu ustawy. Prowadzenie działalności w zakresie zarządzania nieruchomościami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest możliwe, w przypadku gdy czynności z zakresu zarządzania nieruchomościami będą wykonywane przez zarządców nieruchomości.

Zgodnie z art. 186 ust. 3 tej ustawy zarządca nieruchomości podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności zarządzania, o których mowa w art. 185 ust. 1 i 1a. Jeżeli zarządca wykonuje czynności przy pomocy innych osób, działających pod jego nadzorem, podlega on również ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działaniem tych osób.

Jak z powyższych przepisów wynika, to zarządca nieruchomości - osoba fizyczna jest zobligowany do obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej swojej działalności zawodowej. Wykupienie obowiązkowej polisy od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności zarządzania obowiązuje zarządcę niezależnie od tego w jakiej formie wykonuje działalność zarządzania nieruchomościami np. jako członek zarządu.

Mając na względzie ww. okoliczności należy uznać, że opłacone przez wnioskodawcę ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu-zarządców nieruchomości w rezultacie zapewnia im ochronę, do której obliguje ich przepis ww. art. 186 ust. 3 z w związku z art. 184 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ponadto zawarta przez wnioskodawcę bezimienna umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zapewnia w rezultacie ochronę każdej osobie wchodzącej w skład trzyosobowego zarządu Spółdzielni. W takiej sytuacji niewątpliwie korzyścią majątkową dla każdego członka ww. organu jest zyskanie ochrony płynącej z umowy ubezpieczeniowej przy jednoczesnym nie ponoszeniu wydatków na uzyskanie tej ochrony. Wnioskodawca bowiem ubezpiecza członków swoich władz oraz opłaca składkę na to ubezpieczenie. A zatem osoby objęte ubezpieczeniem niewątpliwie uzyskują korzyść finansową w postaci ochrony prawnej, za którą nie muszą płacić. Każda inna osoba, która chce zyskać ochronę od odpowiedzialności cywilnej za skutki swoich działań musiałaby sobie samodzielnie wykupić polisę a zatem ponieść określony koszt. Prezes, zastępca prezesa oraz członek zarządu sami kosztów nie ponoszą, bo ponosi je za nich Spółdzielnia.

Przy tym fakt, że umowa ubezpieczenia zawarta jest w wersji bezimiennej i obejmuje jednocześnie grupę osób, nie stanowi przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę. W chwili wpłaty składki, znany jest skład członków zarządu. Ustalenie, jakiej osobie przysługuje przysporzenie majątkowe z tytułu opłacanej składki nie budzi wątpliwości. W rezultacie można więc wskazać każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, kiedy ta osoba pełni swoją funkcję a także okres, w którym korzysta z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie wysokość zapłaconej składki oraz okres ubezpieczenia można ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę.

W konsekwencji składki opłacane przez wnioskodawcę będą stanowić nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwane przez członków zarządu objętych ubezpieczeniem.

Zasady określania wartości pieniężnej innych nieodpłatnych świadczeń określa przepis art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wartość pieniężną świadczeń, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione, ustala się według cen zakupu. Wynika z tego, iż przychodem każdego z członków zarządu Spółdzielni objętych ubezpieczeniem będzie przypadająca na niego część ceny zakupu usługi objęcia go ubezpieczeniem. Przy czym przychód powstanie w dniu zapłaty składki.

W przypadku osób wskazanych we wniosku dochodzi do sytuacji sprawowania funkcji na podstawie aktu powołania, zatem otrzymana korzyść zaliczana jest do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że kwotę składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w części przypadającej na poszczególną osobę należy doliczyć do przychodów tej osoby osiąganych z ww. tytułu i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, zapłata przez wnioskodawcę składek ubezpieczeniowych od odpowiedzialności cywilnej zarządcy nieruchomości za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczenia w związku z wykonywaniem czynności zarządzania nieruchomościami dla osób pełniących w Spółdzielni funkcje prezesa zarządu, zastępcy prezesa zarządu i członka zarządu jest dla tych osób przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W przedmiotowej sprawie nie występują zatem przesłanki uniemożliwiające przyporządkowanie składek z tytułu umowy ubezpieczenia ww. osób, pełniącym funkcje w okresie trwania tej umowy, a tym samym możliwe jest ustalenie przychodu u tychże osób z tytułu ubezpieczenia ich od odpowiedzialności cywilnej. Wnioskodawca ma zatem obowiązek zaliczyć opłacone przez siebie składki od odpowiedzialności cywilnej do przychodu każdej z ubezpieczonych osób.

W świetle powyższego, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanej przez wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego należy stwierdzić, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała