IBPBII/1/415-814/12/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń związanych z dowozem pracowników do pracy - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 września 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń związanych z dowozem pracowników do pracy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca ponosi koszty dowozu pracowników do pracy. Pracownicy korzystają z przewozów nieodpłatnie. Do celów ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, pracodawca określa liczbę osób korzystających z przewozów w całym roku podatkowym poprzez wydanie im dokumentów uprawniających do korzystania z dowozu. Wysokość miesięcznego przychodu to wynik dzielenia średniego miesięcznego kosztu przewozów przez liczbę pracowników, którzy pobrali ww. dokumenty. Pracodawca odnotowuje, że pracownicy deklarują korzystanie z dowozów w danym okresie, aby nie zamykać sobie ewentualności dojazdu w razie pojawienia się braku alternatywnych możliwości (awaria samochodu, brak kursów komunikacji publicznej, itp.).

Wartość obliczonego w ten sposób przychodu jest określona w sposób hipotetyczny. Pracodawca ponosi koszty dowozu niezależnie od liczby korzystających zeń pracowników, gdyż nie prowadzi ewidencji w zakresie faktycznego skorzystania przez uprawnionych pracowników z możliwości dojazdu do pracy. Ze względu na różną ilość dni pracy wynikającą z indywidualnych grafików, absencji, itp., obliczany dochód jest wartością czysto statystyczną.

Wnioskodawca zaznaczył dodatkowo, iż zapytanie w powyższej sprawie spowodowane jest wyrokami NSA, według których, określenie przychodu w sposób czysto hipotetyczny, zakładający w równym zakresie korzystanie z darmowego transportu przez wszystkich uprawnionych pracowników, stoi w sprzeczności z zasadami konstytucyjnymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pracodawca w zaistniałej sytuacji powinien ustalać i pobierać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od oferowanych pracownikom dowozów do pracy.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względów wymienionych w stanie faktycznym, sama możliwość skorzystania z możliwości dojazdu do pracy na podstawie uzyskanych od pracodawcy dokumentów, nie powoduje powstania przychodu po stronie pracownika. W związku z powyższym, pracodawca nie powinien ustalać i pobierać miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od oferowanych pracownikom dowozów do pracy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione w art. 12 ust. 1 ww. ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. A zatem, wszystko co pracownik otrzymuje od swojego pracodawcy - o ile nie stanowi dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów - podlega opodatkowaniu jako przychód ze źródła, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Artykuł 11 ust. 2a cyt. ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Świadczenia pieniężne ponoszone za określone osoby należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 Kodeksu cywilnego oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Podkreślić należy, iż w praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również koszty jakie pracodawca poniesie z tytułu sfinansowania kosztów transportu w ramach dowozu pracownika do pracy, co w innych warunkach, tj. wówczas gdyby pracodawca takiego dowozu nie zapewniał, obciąża samego pracownika. Wobec braku przepisów zwalniających powyższe korzyści z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu. Przychodem tym jest wartość świadczenia w postaci dowozu pracownika do pracy, tj. wysokość kosztów jakie poniósł z tego tytułu pracodawca. Pracownik otrzymuje bowiem konkretną korzyść finansową w postaci możliwości skorzystania z oferowanego przez pracodawcę transportu, co powoduje u niego przysporzenie w majątku w postaci możliwości korzystania z tejże usługi.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca ponosi koszty dowozu pracowników do pracy. Pracownicy korzystają z przewozów nieodpłatnie. Do celów ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, pracodawca określa liczbę osób korzystających z przewozów w całym roku podatkowym poprzez wydanie im dokumentów uprawniających do korzystania z dowozu. Wysokość miesięcznego przychodu to wynik dzielenia średniego miesięcznego kosztu przewozów przez liczbę pracowników, którzy pobrali ww. dokumenty. Pracodawca odnotowuje, że pracownicy deklarują korzystanie z dowozów w danym okresie, aby nie zamykać sobie ewentualności dojazdu w razie pojawienia się braku alternatywnych możliwości (awaria samochodu, brak kursów komunikacji publicznej, itp.).

Wartość obliczonego w ten sposób przychodu jest określona w sposób hipotetyczny. Pracodawca ponosi koszty dowozu niezależnie od liczby korzystających zeń pracowników gdyż nie prowadzi ewidencji w zakresie faktycznego skorzystania przez uprawnionych pracowników z możliwości dojazdu do pracy. Ze względu na różną ilość dni pracy wynikającą z indywidualnych grafików, absencji, itp., obliczany dochód jest wartością czysto statystyczną.

Przenosząc powołane powyżej uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy, wskazać należy, iż w sytuacji, gdy pracodawca ponosi koszty transportu do pracy na rzecz określonej grupy pracowników, tj. takiej której wydane zostały uprawniające dokumenty, wysokość uzyskanego nieodpłatnego świadczenia przez danego pracownika stanowić będzie wartość poniesionego przez pracodawcę kosztu oferowanego transportu dla określonego pracownika, ustalona poprzez podzielenie faktycznie poniesionych przez pracodawcę kosztów w celu zorganizowania transportu przez ilość pracowników, którym zapewniono możliwość dowozu do pracy i którzy zgłosili zamiar korzystania z przejazdów (pobrali uprawniające dokumenty). Nadmienić jednak należy, iż w sytuacji gdy podmiot, który organizuje transport swoim pracownikom (bezpłatny dowóz do pracy) świadczy usługi w zakresie transportu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to wartość świadczenia przekazywana pracownikom winna być ustalona według cen stosowanych wobec innych odbiorców usług transportowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości doliczania do dochodu pracownika wartości nieodpłatnych świadczeń finansowanych przez pracodawcę przypadających na pracownika, jeżeli określenie przez pracodawcę wysokości świadczeń faktycznie otrzymanych na poszczególnego pracownika nie jest możliwe. W przedmiotowej sprawie jednak, uwzględniając powyższe przepisy i opis stanu faktycznego, nie można zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, iż nie ma możliwość przypisania powyższego świadczenia sfinansowanego przez pracodawcę w formie zapewnienia pracownikom transportu do pracy konkretnej osobie, która z tego świadczenia skorzystała. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika bowiem, że pracodawca zdecydował się na zapewnie jak i sfinansowanie określonej grupie pracowników transportu do pracy. Pracownicy ci chcący skorzystać z oferowanych przez pracodawcę przejazdów do pracy zobowiązani byli - jak zaznaczył sam Wnioskodawca - do pobrania odpowiednich dokumentów dających im takowe uprawnienie, co pozwoliło równocześnie na odnotowanie przez pracodawcę deklaracji tychże pracowników na korzystania z oferowanego transportu. Przez taką deklarację, pracownik ma możliwość dokonania wyboru, czy korzysta z własnego środka transportu, czy też ze środka transportu zorganizowanego i sfinansowanego przez pracodawcę, co umożliwi ustalenie konkretnej grupy pracowników, dla której usługa jest świadczona.

Pracodawca wie więc komu wydane zostały dokumenty uprawniające do przejazdu do pracy, zna bowiem swoich pracowników z imienia i nazwiska i wie, którzy przez pobranie ww. dokumentów wyrażają chęć skorzystania z dowozu do pracy. Uprawnienie do skorzystania z bezpłatnych przejazdów samo w sobie przejawia majątkową wartość, skoro pracownicy nie rezygnują z góry z jej przyjęcia.

Jednocześnie należy nadmienić, że o powstaniu obowiązku podatkowego po stronie podatnika nie decyduje ile razy pracownik faktycznie skorzystał z przewozu zorganizowanego przez zakład pracy, ale sam fakt otrzymania od pracodawcy świadczenia w postaci możliwości korzystania z danej usługi świadczonej przez samego pracodawcę bądź też wykupionej u przewoźnika. W tak przedstawionym stanie faktycznym to od woli pracownika zależy czy skorzysta z przewozu w każdy uprawniony dzień czy tylko kilka razy w miesiącu. Prawo do przewozu ma zapewnione cały czas, na podstawie wystawionego dokumentu. Zatem pracodawca doskonale wie komu udziela świadczenia w postaci dowozu do pracy. W tym stanie rzeczy ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników, tj. fakt, że Wnioskodawca bądź przewoźnik nie prowadzą ewidencji przewożonych osób mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wartość przedmiotowego świadczenia otrzymanego przez pracownika w postaci zapewnienia dowozu do pracy, sfinansowanego przez pracodawcę, będzie stanowić jego przychód ze stosunku pracy. W konsekwencji więc Wnioskodawca, jako płatnik, ma obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z przepisami art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.