IBPBII/1/415-80/12/HK - Zwolnienie z opodatkowania kosztów poniesionych w związku z podróżą osoby niebędącej pracownikiem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 23 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania kosztów poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z podróżą osoby niebędącej pracownikiem - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 stycznia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania kosztów poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z podróżą osoby niebędącej pracownikiem.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest Spółką, zakładem produkcyjno-usługowym, na terenie którego działają związki zawodowe. Związki zawodowe są reprezentowane przez przewodniczącego Komisji Zakładowej oraz przewodniczącego Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych, który nie jest pracownikiem Spółki. Związki Zawodowe działające w Spółce współpracują ze związkami działającymi w niemieckich zakładach grupy, której Wnioskodawca jest częścią. Współpraca ta wiąże się z uczestnictwem w posiedzeniach organizacji związkowych odbywających się zarówno w kraju jak i za granicą. Przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych (który nie jest pracownikiem Spółki) został wysłany w 2011 r. na spotkanie związkowe do Niemiec. Spółka pokryła wydatki związane z tym wyjazdem tj. zakupiła bilet lotniczy oraz ubezpieczenie na czas podróży. Wydatki te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki poniesione przez Spółkę na zakup biletu lotniczego i ubezpieczenia na czas podróży przewodniczącemu Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych, który nie jest pracownikiem Spółki, podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz zostały poniesione w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw i mieszczą się w limicie kwot zwolnionych od podatku dotyczącego pracowników, wynikającego z rozporządzenia w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju a tym samym - w ocenie Wnioskodawcy - zostały spełnione warunki określone w art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na fakt, iż powstały w ten sposób dochód korzysta ze zwolnienia podatkowego podatnikowi nie wystawia się PIT-8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

Z treści art. 11 ust. 1 powyższej ustawy wynika, iż przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym w 2011 r. - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie "w szczególności", świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Do kategorii przychodów określonych w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy zalicza się wszystkie te przychody, które nie zostały enumeratywnie wymienione jako źródła przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy. W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia lub z nienaruszeniem środków finansowych w związku z tym, że określony wydatek dotyczący danego podmiotu (osoby) został poniesiony kosztem majątku innego podmiotu. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być wszelkie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnym przepisem, o którym m.in. mowa w powyższej regulacji, jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Na podstawie § 2 tego rozporządzenia, z tytułu podroży, odbywanej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

Stosownie do § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, środek transportu właściwy do odbycia podróży określa pracodawca. Zwrot kosztów przejazdu obejmuje cenę biletu określonego środka transportu, wraz z opłatami dodatkowymi, z uwzględnieniem przysługującej pracownikowi ulgi, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga na dany środek transportu przysługuje.

Z kolei, § 12 przywołanego wyżej rozporządzenia wprost stanowi, że w razie choroby powstałej podczas podróży pracownikowi przysługuje zwrot udokumentowanych kosztów leczenia za granicą oraz leków. Do zwrotu nie kwalifikują się natomiast koszty leków, których nabycie za granicą nie było konieczne, koszty zabiegów chirurgii plastycznej i zabiegów kosmetycznych oraz nabycia protez ortopedycznych, dentystycznych, zakupu okularów. Zwrot dokonywany jest ze środków pracodawcy.

W myśl § 2 pkt 2 lit. c) ww. rozporządzenia, w związku z odbywaniem przez pracownika podróży służbowej, przysługuje mu zwrot kosztów innych wydatków (niż wymienione w pkt 2 lit. a) i b), tj. m.in. przejazdów i dojazdów), określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Wskazane powyżej uregulowania mają także zastosowanie do świadczeń uzyskanych przez osoby niebędące pracownikami w związku z ich podróżą. Przy czym dodatkowo, w przypadku osób niebędących pracownikami, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 cyt. ustawy może zostać zastosowane, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji (art. 1 ust. 2 ww. ustawy). Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe (art. 1 ust. 3 ww. ustawy).

Przepis art. 2 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, w zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej. W sprawach indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe reprezentują prawa i interesy swoich członków. Na wniosek pracownika niezrzeszonego związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec pracodawcy (art. 7 ust. 2 ww. ustawy).

Związki zawodowe są instytucjonalnie niezależne od pracodawców. Otrzymywane zatem przez ich członków od pracodawcy świadczenia, wynikające z uczestnictwa w związkach zawodowych, należy kwalifikować jako przychód z tzw. "innych źródeł" określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż świadczenia te nie zostały enumeratywnie wymienione w treści art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

Powyższa kwalifikacja wyklucza zastosowanie zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy, a dotyczącego podróży służbowej pracownika. Wyjazdy członków związków zawodowych wynikają bowiem z uczestnictwa w organizacjach związkowych, nie stanowią zatem podróży służbowej, która wykonywana jest na polecenie pracodawcy jako zadanie służbowe.

Analizując z kolei lit. b) art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy zauważyć należy, iż przepis nie odwołuje się już do podróży służbowej lecz traktuje ogólnie o podróży osoby niebędącej pracownikiem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 2011 r. przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych (który nie jest pracownikiem Wnioskodawcy) został wysłany na spotkanie związkowe do Niemiec. Wnioskodawca pokrył wydatki związane z tym wyjazdem, tj. zakupił bilet lotniczy oraz ubezpieczenie na czas podróży.

Jak wskazuje powołany powyżej ust. 13 art. 21 ustawy, aby powyższe zwolnienie mogło zostać zastosowane, otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i musi zostać spełniona przynajmniej jedna z przesłanek wskazanych w pkt 1-4.

Jednakże w przedstawionym stanie faktycznym nie została spełniona żadna z przesłanek wskazanych w tym przepisie; z opisu stanu faktycznego nie wynika, aby wskazane wydatki zostały poniesione przez Wnioskodawcę w celu osiągnięcia przychodów. Ponadto wskazany wydatek sfinansowany przez Wnioskodawcę nie został poniesiony w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów - Wnioskodawca nie jest bowiem takim podmiotem. Wnioskodawca nie jest również organem (urzędem) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej czy jednostką organizacyjną im podległą lub przez nie nadzorowaną. Jednocześnie wskazać należy, iż przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych, wykonując swe obowiązki wobec organizacji związkowej nie jest osobą pełniącą funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy.

Reasumując, wskazać należy, iż wartość zakupionego biletu lotniczego oraz ubezpieczenia na czas podróży będzie stanowić dla przewodniczącego Międzyzakładowej Komisji Związków Zawodowych przychód z tzw. "innych źródeł", o których mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odniósł on bowiem realną korzyść poprzez fakt, iż nie poniósł uszczerbku w swoim majątku bowiem koszty jego wyjazdu pokryte zostały przez inny podmiot, tj. Wnioskodawcę.

Wobec braku spełnienia przesłanek wynikających z treści art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ten nie korzysta ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy.

Wobec powyższego w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia informacji o dochodach PIT-8C.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.