IBPBII/1/415-720/13/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 lipca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 23 września 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zwrotu kosztów podróży, zakupu polisy ubezpieczeniowej, opłaty wizowej (opłaty związanej z legalizacją pobytu) pracownikom kierowanym za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zwrotu kosztów podróży, zakupu polisy ubezpieczeniowej, opłaty wizowej (opłaty związanej z legalizacją pobytu) pracownikom kierowanym za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 10 września 2013 r. znak: IBPB II/1/415-720/13/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 23 września 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest uczelnią publiczną działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Pracownicy, doktoranci i studenci Wnioskodawcy, mający stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, którzy spełniają warunki określone przez podmiot zagraniczny oraz uzyskają zgodę pracodawcy mogą być kierowani za granicę w celach:

Skierowanie może nastąpić na koszt:

* osoby ubiegającej się o skierowanie,

* podmiotu innego niż Wnioskodawca,

* Wnioskodawcy.

Osoby kierowane przez Wnioskodawcę (Uniwersytet) za granicę mogą otrzymać świadczenia określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób. Kierowani za granicę pracownicy Wnioskodawcy przez cały czas pozostają u niego zatrudnieni. Na okres wyjazdu udzielany jest im urlop szkoleniowy lub urlop bezpłatny. Szczegółowy zakres i wysokość świadczeń przysługujących pracownikowi kierowanemu za granicę określa Rektor/Prorektor w skierowaniu, które otrzymuje pracownik na czas pobytu za granicą.

W skierowaniu pracodawca wskazuje również:

* imię i nazwisko oraz adres zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby skierowanej,

* cel skierowania za granicę,

* okres, na który osoba zostaje skierowana za granicę.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że kierowanie pracowników za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych odbywa się głównie w ramach programu Unii Europejskiej "..." (część programu zwana "E."). Kilka wyjazdów w ciągu roku realizowanych jest jako kierowanie pracownika za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych poza jakimkolwiek programem krajowym lub wspólnotowym. Podstawą prawną kierowania pracowników Wnioskodawcy za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych jest rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wyjazdy te nie odbywają się w ramach podróży służbowej w rozumieniu art. 775 Kodeksu pracy. Koszty, o których mowa powyżej, pokrywane są ze środków Wnioskodawcy, o ile osoba wyjeżdżająca uzyska jego zgodę na finansowane konkretnego kosztu w danej podróży. Wykupione polisy ubezpieczeniowe w związku z delegowaniem pracowników Wnioskodawcy za granicę mogą dotyczyć zarówno ubezpieczenia podstawowego jak i dodatkowych świadczeń na rzecz pracowników (np. następstw nieszczęśliwych wypadków NNW, ubezpieczenie zagubienia bagażu i inne). Zdarzają się przypadki, iż najtańsza polisa ubezpieczeniowa obligatoryjnie zawiera dodatkowe świadczenia np. NNW - nie ma możliwości w tych przypadkach zakupu polisy obejmującej wyłącznie ubezpieczenie podstawowe. Pracownicy kupując polisę ubezpieczeniową wskazują najczęściej siebie lub rodzinę jako osoby uprawnione do wypłaty ewentualnych świadczeń wynikających z tytułu zawarcia polisy ubezpieczeniowej, sporadycznie zdarzają się jednak przypadki wskazania Wnioskodawcy jako uprawnionego do wypłaty ewentualnych świadczeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacane pracownikom skierowanym za granicę, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób, świadczenia z tytułu:

* zwrotu kosztów podróży do miejsca prowadzenia badań naukowych, działalności dydaktycznej lub odbywania szkolenia i z powrotem,

* zwrotu kosztów zakupu polisy ubezpieczeniowej na wypadek choroby lub następstw nieszczęśliwych wypadków,

* zwrotu opłat wizowych lub opłat związanych z legalizacją pobytu za granicą

będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do zapisu art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13. Zgodnie z definicją zawartą w art. 775 Kodeksu pracy podróżą służbową jest każdy wyjazd pracownika na polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałe miejsce pracy - w celu wykonania zadania służbowego. Wyjazd i pobyt za granicą pracowników Wnioskodawcy jest ściśle związany z obowiązkami, jakie na nich spoczywają. Pracownicy Wnioskodawcy są kierowani za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych. Cel wyjazdu pracodawca określa w skierowaniu.

Zwolnienie przewidziane w powołanym powyżej art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest limitowane do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, które reguluje zasady rozliczania krajowych i zagranicznych podróży służbowych.

Zgodnie z § 2 ww. rozporządzenia z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

W świetle przedstawionego stanu prawnego, Wnioskodawca uważa, iż świadczenia wypłacane pracownikom kierowanym za granicę, w postaci:

* zwrotu kosztów podróży do miejsca prowadzenia badań naukowych, działalności dydaktycznej lub odbywania szkolenia i z powrotem,

* zwrotu kosztów zakupu polisy ubezpieczeniowej na wypadek choroby lub następstw nieszczęśliwych wypadków,

* zwrotu opłat wizowych lub opłat związanych z legalizacją pobytu za granicą,

na warunkach określonych w powołanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r., są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, iż źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze wyżej przywołane uregulowania prawne należy zaznaczyć, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa "w szczególności" co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Oznacza to, że przychodami ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz świadczenia nieodpłatne, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawca jest uczelnią publiczną działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Pracownicy, doktoranci i studenci Wnioskodawcy, mający stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, którzy spełniają warunki określone przez podmiot zagraniczny oraz uzyskają zgodę pracodawcy mogą być kierowani za granicę w celach:

Kierowanie pracowników za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych odbywa się głównie w ramach programu Unii Europejskiej "..." (część programu zwana "E."). Kilka wyjazdów w ciągu roku realizowanych jest jako kierowanie pracownika za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych poza jakimkolwiek programem krajowym lub wspólnotowym. Podstawą prawną kierowania pracowników Wnioskodawcy za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych jest rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wyjazdy te nie odbywają się w ramach podróży służbowej w rozumieniu art. 775 Kodeksu pracy. Koszty, o których mowa powyżej, pokrywane są ze środków Wnioskodawcy, o ile osoba wyjeżdżająca uzyska jego zgodę na finansowane konkretnego kosztu w danej podróży. Wykupione polisy ubezpieczeniowe w związku z delegowaniem pracowników Wnioskodawcy za granicę mogą dotyczyć zarówno ubezpieczenia podstawowego jak i dodatkowych świadczeń na rzecz pracowników (np. następstw nieszczęśliwych wypadków NNW, ubezpieczenie zagubienia bagażu i inne). Zdarzają się przypadki, iż najtańsza polisa ubezpieczeniowa obligatoryjnie zawiera dodatkowe świadczenia np. NNW - nie ma możliwości w tych przypadkach zakupu polisy obejmującej wyłącznie ubezpieczenie podstawowe. Pracownicy kupując polisę ubezpieczeniową wskazują najczęściej siebie lub rodzinę jako osoby uprawnione do wypłaty ewentualnych świadczeń wynikających z tytułu zawarcia polisy ubezpieczeniowej, sporadycznie zdarzają się jednak przypadki wskazania Wnioskodawcy jako uprawnionego do wypłaty ewentualnych świadczeń.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Powyższe zwolnienie obejmuje zatem diety i inne świadczenia otrzymane przez pracownika za czas podróży służbowej, do wysokości określonej w odrębnych przepisach. Oznacza to, że zwolnienie przysługuje wyłącznie pod warunkiem, że pracownik odbywa podróż służbową w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Pracodawca wysyłając pracownika w podróż służbową zobowiązany jest wypłacić pracownikowi dietę oraz inne należności na pokrycie kosztów z nią związanych. W przypadku, gdy pracownik nie jest w podróży służbowej - tak jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie - pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty tychże należności, a więc także wydatków związanych z poniesionymi kosztami podróży, zwrotu kosztów zakupu polisy ubezpieczeniowej, zwrotu poniesionych opłat wizowych.

To jednakże nie stoi na przeszkodzie, aby katalog świadczeń związanych z pracą, obowiązujący u danego pracodawcy, przewidywał zapewnienie pracownikowi zwrotu ww. kosztów związanych z wykonywaniem zadań służbowych poza miejscowością zamieszkania pracownika.

Nie oznacza to jednak, iż zapewnienie tego rodzaju świadczeń należy do obowiązków pracodawcy. Stąd zwrot poniesionych przez oddelegowanych pracowników kosztów związanych z wykonywaniem pracy (niemający charakteru wynagrodzenia za pracę), stanowi dodatkowe świadczenie otrzymywane przez pracownika od pracodawcy.

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz powołany wyżej stan prawny, stwierdzić należy, iż świadczenia z tytułu zwrotu poniesionych kosztów podróży, zakupu polisy ubezpieczeniowej czy też opłat wizowej stanowią dla pracownika - niebędącego w podróży służbowej - przychód, gdyż do pracowników naukowych będących pracownikami Wnioskodawcy nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, a jak słusznie wskazał Wnioskodawca przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Zatem przedmiotowe zwolnienie uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (na które powołuje się Wnioskodawca) nie będzie miało w tej sprawie zastosowania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji stosownie do wskazanego przez Wnioskodawcę w części E.3. poz. 61 druku ORD-IN przepisu prawa podatkowego będącego przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz własnego stanowiska wyznaczającego równocześnie zakres wniosku była wyłącznie kwestia zastosowania zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.