IBPBII/1/415-700/10/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 16 sierpnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 17 września 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych przez wnioskodawczynię od organizacji pożytku publicznego - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń otrzymanych przez wnioskodawczynię od organizacji pożytku publicznego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 9 września 2010 r. Znak: IBPB II/1/415-700/10/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 17 września 2010 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni uległa wypadkowi samochodowemu w dniu 19 stycznia 2009 r. Doznała poważnych obrażeń czaszkowo-mózgowych; od czasu wypadku jest w stanie wegetatywnym, ze spastyką czterokończynową (przykurcze). Rodzice wnioskodawczyni zorganizowali wśród znajomych akcję przekazania 1% podatku na rzecz Stowarzyszenia, ze wskazaniem "rehabilitacja (...)" (dot. wnioskodawczyni). Zgromadzone w ten sposób fundusze mają być przeznaczone na pokrycie faktur wystawionych na nazwisko wnioskodawczyni za rehabilitację, leki, pampersy i inne środki pomocnicze.

W treści uzupełnienia z dnia 16 września 2010 r. wnioskodwczyni doprecyzowała stan faktyczny stwierdzając, iż:

1. Stowarzyszenie przekaże świadczenie finansowe w kwocie ponad 30.000,00 zł na jej rehabilitację i leczenie. Pieniądze te pochodzą z 1% podatku dochodowego przekazanego przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego ze wskazaniem celu rehabilitacja i leczenie wnioskodawczyni. Wg opinii wnioskodawczyni świadczenie finansowe przekazane przez Stowarzyszenie stanowi co prawda przysporzenie nieodpłatne z majątku Stowarzyszenia, jednakże na podstawie szczególnego stosunku prawnego, gdyż przysporzenie to jest dokonywane ze środków przekazanych przez podatników na realizację zadań organizacji pożytku publicznego.

2. Opisane świadczenie nie zostanie otrzymane w ramach zleconych zadań z zakresu pomocy społecznej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od zwróconych wnioskodawczyni przez Stowarzyszenie kosztów leczenia i rehabilitacji, ze środków zebranych z 1% podatku, należy odprowadzić podatek dochodowy. Jeżeli tak, to w jakiej wysokości i w jakiej formie należy go wykazać w zeznaniu podatkowym.

Zdaniem wnioskodawczyni, 1% podatku przekazany przez poszczególnych darczyńców na rzecz Stowarzyszenia nie podlega opodatkowaniu ponieważ nie przekracza kwoty 4.902,00 zł od osoby. W opinii wnioskodawczyni, jeżeli Stowarzyszenie pokrywa faktury i rachunki podopiecznemu, to są to fundusze zebrane od podatników na rzecz konkretnej osoby, w tym przypadku wnioskodawczyni. Zdaniem wnioskodawczyni, jeżeli należności za rehabilitację, leki, wizyty lekarskie i środki pomocnicze, zwrócone wnioskodawczyni przez Stowarzyszenie, przekroczą kwotę 4.902,00 zł, to - zdaniem wnioskodawczyni - nie powinien być naliczany od nadwyżki podatek dochodowy, ponieważ jest to suma darowizn podatników z 1% podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak katalog zamknięty, o czym świadczy zapis art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, za które uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe. To oznacza, że do przychodów z innych źródeł należy zaliczyć każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, którego ze względu na charakter nie można zaliczyć do ściśle określonej kategorii źródła, wymienionej w art. 10 ust. 1 powołanej ustawy.

W rozumieniu powyższych przepisów, przekazanie beneficjentowi przez fundacje bądź stowarzyszenia świadczące pomoc pieniędzy, udostępnienie nieodpłatnych zajęć rehabilitacyjnych czy finansowanie usług medycznych (pokrycie kosztów leczenia, w tym sfinansowanie leków i innych środków medycznych) będzie stanowiło dla beneficjenta przychód "z innych źródeł", podlegający regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile przekazanie to nie jest dokonywane tytułem darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Jednakże należy mieć na uwadze, że organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność w zakresie pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Z przepisów tej ustawy wynika, iż pomoc społeczna jest instytucją polityki państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracujące w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ww. ustawy). Ponadto organy administracji rządowej i samorządowej, mogą zlecać realizację zadań z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej (art. 25 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Z powołanych wyżej norm wynika, iż organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność z zakresu pomocy społecznej. Wobec tego wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych o ile statut organizacji pozarządowej przewiduje udzielanie pomocy społecznej (realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej została zlecona przez organy administracji rządowej lub samorządowej) oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje. Zgodnie bowiem z treścią art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej.

Zatem decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w przypadku otrzymania bezpłatnej pomocy od danej fundacji lub stowarzyszenia, ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony oraz treść statutu fundacji lub stowarzyszenia. W sytuacji gdy strony nie zawarły umowy darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego a statut (fundacji, stowarzyszenia) nie przewiduje udzielania pomocy społecznej oraz nie istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje, wówczas zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia na rzecz beneficjentów są przychodami "z innych źródeł", podlegającymi w całości opodatkowaniu tym podatkiem i nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż przychód w takim przypadku powstaje w momencie udostępnienia beneficjentowi zebranych przez fundację (stowarzyszenie) środków czy to przez przekazanie tych środków na rachunek bankowy beneficjenta czy też zapłatę za jego zabiegi, koszty leczenia czy sprzęt medyczny. Samo gromadzenie środków finansowych na subkoncie fundacji czy też stowarzyszenia (oznaczonym konkretną nazwą przypisaną do danej osoby) nie będzie jeszcze skutkować powstaniem przychodu u tej osoby. Przychód powstanie dopiero w momencie kiedy fundacja (stowarzyszenie) zgromadzone środki rozdysponuje na rzecz tejże osoby.

Należy ponadto stwierdzić, że w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zawarł wprost zwolnień dotyczących środków (materialnych i rzeczowych) oraz nieodpłatnych świadczeń (zabiegi medyczne, zajęcia rehabilitacyjne) otrzymanych przez beneficjentów z fundacji bądź stowarzyszenia (organizacji pożytku publicznego). Wobec tego świadczenia te są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie ww. przepisów art. 9, art. 10, art. 11 w związku z art. 20 z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W treści uzupełnienia z dnia 16 września 2010 r. wnioskodwczyni m.in. wskazała, iż opisane świadczenie nie zostanie otrzymane w ramach zleconych zadań z zakresu pomocy społecznej.

To oznacza, iż w momencie kiedy zostają udostępnione przez Stowarzyszenie środki finansowe (czy to poprzez przekazanie ich na rachunek bankowy wnioskodawczyni czy też sfinansowanie kosztów leczenia) powstaje u wnioskodawczyni przychód z tzw. "innych źródeł".

Przychód ten wnioskodawczyni winna wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym środki zostały udostępnione i opodatkować według skali podatkowej.

Podkreślić przy tym należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posiada w swej treści regulacji dotyczącej ewentualnego zwolnienia świadczeń do kwoty 4.902,25 zł. Taka wartość została określona w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), ale dotyczy nabycia m.in. w drodze darowizny od osób zaliczonych do III grupy podatkowej. Z przedstawionego stanu faktycznego, mimo, iż organ o to wzywał przed wydaniem niniejszej interpretacji, nie wynika, iżby wnioskodawczyni otrzymała od stowarzyszenia darowiznę; w uzupełnieniu wniosku jednoznacznie stwierdzono, że jest to świadczenie nieodpłatne. Przy czym bez znaczenia jest, że świadczenie to przekazane jest ze środków finansowych zebranych przez Stowarzyszenie w ramach darowizn przekazanych przez osoby fizyczne tytułem odpisu 1% podatku należnego. Świadczeniodawcą na rzecz wnioskodawczyni jest bowiem organizacja pożytku publicznego jaką jest Stowarzyszenie, a nie poszczególni darczyńcy, którzy wskazali Stowarzyszenie jako podmiot, na rzecz którego należy przekazać kwotę 1% podatku należnego.

Nie można zatem tego świadczenia zakwalifikować jako darowizny od poszczególnych osób (darowizny ze wskazaniem) z uwagi na fakt, iż urząd skarbowy przekazuje kwotę zebraną w ramach 1% podatku sumarycznie. Jest to darowizna ze wskazaniem w zeznaniu podatkowym organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji, w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego. Możliwość jej przekazania wynika z art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z kolei art. 45c ust. 5 stanowi, iż naczelnik urzędu skarbowego przekazuje organizacji pożytku publicznego imię, nazwisko, nazwisko i adres podatnika oraz wysokość kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz organizacji, po wyrażeniu przez podatnika w zeznaniu podatkowym lub korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, zgody na ich przekazanie. Informacje te naczelnik urzędu skarbowego przekazuje organizacji pożytku publicznego, w formie pisemnej. Zasada ta została wyrażona mocą ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316).

Fakt, iż organizacja pożytku publicznego posiada ewentualnie dane osobowe podatników, którzy dokonali wpłat na jej konto, nie oznacza, że w sytuacji gdy zebrane kwoty zostaną przekazane na rzecz konkretnej osoby, której organizacja pożytku publicznego udziela wsparcia - osoba ta otrzymuje darowizny (świadczenia) od tychże podatników. Jak bowiem wynika z uregulowań dotyczących mechanizmu odpisu 1% od należnego podatku - odpis ten dokonywany jest tylko wówczas, gdy wpłata zostaje przekazana na konto organizacji pożytku publicznego; wskazanie we wpłacie, że dotyczy to konkretnej osoby nie zmienia faktu, iż de facto świadczeniobiorca otrzymuje świadczenie od organizacji pożytku publicznego a nie od osób, które kwotę 1% podatku przekazały na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Reasumując, jako że wnioskodawczyni otrzymuje (otrzyma) od Stowarzyszenia świadczenie nieodpłatne i świadczenie to nie zostanie otrzymane w ramach realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej - świadczenie to podlega w całości opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.