IBPBII/1/415-644/12/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 5 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami - jest prawidłowe.

W dniu 5 lipca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 25 lipca 2007 r. Wnioskodawczyni nabyła w drodze umowy darowizny w I grupie podatkowej, od męża, nieruchomość położoną w K.

W dniu 7 kwietnia 2009 r. Wojewoda (...) wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.) i art. 6 ust. 1 ustawy z 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych dla inwestycji "Rozbudowa węzła drogowego z torowiskiem tramwajowym wraz z infrastrukturą oraz infrastrukturą obsługującą drogę i tereny przyległe przy zbiegu ulic (...) w K".

Decyzja o lokalizacji drogi uprawomocniła się z dniem 13 października 2009 r., skutkiem czego część jej działki, z tym dniem, przeszła na własność Skarbu Państwa, o czym Wnioskodawczyni została powiadomiona otrzymując decyzję utrzymującą w mocy decyzję o lokalizacji drogi. Wojewoda (...) nie powiadomił Wnioskodawczyni w żaden sposób o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego. Bezpośrednio po otrzymaniu decyzji o utrzymaniu w mocy decyzji o lokalizacji drogi (w uzasadnieniu której powiadomiono Wnioskodawczynię, że skutkuje to przejściem działki na własność Skarbu Państwa) w lipcu 2010 r. (...) Urząd Wojewódzki zawiadomił Wnioskodawczynię o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia odszkodowania za odebraną jej nieruchomość - działkę 20/3 o pow. 0,0085 ha, która z dniem 13 października 2009 r., tj. z dniem uprawomocnienia się decyzji o lokalizacji drogi wojewódzkiej dla inwestycji "Rozbudowa węzła drogowego z torowiskiem tramwajowym wraz z infrastrukturą oraz infrastrukturą obsługującą drogę i tereny przylegle, przebudową istniejącej infrastruktury: sieci energetycznej i sieci teletechnicznej, wodociągowej, gazowej i kanalizacji przy zbiegu ulic (...) w K." przeszła na własność Skarbu Państwa.

W dniu 17 listopada 2010 r. na podstawie art. 12 ust. 4a i 5, art. 18, art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) oraz art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (tekst jedn.: Dz. Nr 154, poz. 958) oraz art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a, 2, 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651) i art. 104 kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) Wojewoda orzekł o ustaleniu odszkodowania w wysokości 36 367,00 zł za nieruchomość, która z mocy prawa z dniem 13 października 2009 r. przeszła na własność Skarbu Państwa. Decyzja została wydana z powołaniem się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651).

Od przedmiotowej decyzji Wnioskodawczyni wniosła odwołanie do Ministerstwa Infrastruktury. W wyniku postępowania odwoławczego Ministerstwo Infrastruktury w dniu 15 grudnia 2011 r. uchyliło decyzję Wojewody z dnia 17 listopada 2010 r. w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.

Obecnie toczy się ponownie postępowanie przed organem I instancji o ustalenie odszkodowania za odebraną Wnioskodawczyni działkę z mocy prawa w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota przyszłego odszkodowania, gdy zostanie Wnioskodawczyni wypłacona w 2012 r. za odebraną jej działkę, będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie będzie musiała być ujmowana w zeznaniu rocznym PIT-36 za 2012 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota ewentualnego przyszłego odszkodowania za odebraną jej z mocy prawa działkę będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wnioskodawczyni uważa, iż żaden z dwóch warunków, których spełnienie łącznie powoduje wyłączenie zwolnienia z opodatkowania nie jest spełniony. Działkę nabyła bowiem 25 lipca 2007 r. Decyzja ustalająca lokalizację drogi uprawomocniła się z dniem 13 października 2009 r. tak więc, jej zdaniem, przed tą datą wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego nie było możliwe, gdyż decyzja o lokalizacji drogi nie była ostateczna. Wywłaszczenie nastąpiło w dniu 13 października 2009 r., z dniem uprawomocnienia się decyzji o lokalizacji drogi.

Ponadto Wnioskodawczyni działkę nabyła w sposób nieodpłatny, w drodze umowy darowizny od męża, co skutkuje faktem, iż w tym przypadku nie zachodzi przypadek nabycia za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania, gdyż w tej sytuacji - w przypadku nabycia w drodze darowizny - nie mamy do czynienia z nabyciem za jakąkolwiek cenę. Umowa darowizny ma bowiem charakter nieodpłatny i w tym przypadku nie możemy mówić o nabyciu za jakąkolwiek cenę, bowiem zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotą darowizny jako czynności nieodpłatnej jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Tak więc brak jest spełnienia warunku nabycia nieruchomości za cenę niższą niż 50% wysokości wypłaconego odszkodowania.

Reasumując, Wnioskodawczyni uważa, że odszkodowanie, jeżeli zostanie jej przyznane i wypłacone, będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 i nie będzie musiało być ujmowane w zeznaniu PIT-36 za 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z wniosku wynika, iż w dniu 25 lipca 2007 r. Wnioskodawczyni nabyła, w drodze umowy darowizny, od męża nieruchomość położoną w K. W dniu 7 kwietnia 2009 r. Wojewoda wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych i ustawy z 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych dla inwestycji (...). Bezpośrednio po otrzymaniu decyzji o utrzymaniu w mocy decyzji o lokalizacji drogi w lipcu 2010 r. Urząd Wojewódzki zawiadomił Wnioskodawczynię o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia odszkodowania za odebraną jej nieruchomość. W dniu 17 listopada 2010 r. Wojewoda orzekł o ustaleniu odszkodowania w wysokości 36 367,00 zł za nieruchomość, która z mocy prawa z dniem 13 października 2009 r. przeszła na własność Skarbu Państwa. Decyzja została wydana z powołaniem się na przepisy o gospodarce nieruchomościami. Od przedmiotowej decyzji Wnioskodawczyni wniosła odwołanie do Ministerstwa Infrastruktury. W wyniku postępowania odwoławczego Ministerstwo Infrastruktury w dniu 15 grudnia 2011 r. uchyliło decyzję Wojewody z dnia 17 listopada 2010 r. w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Obecnie toczy się ponownie postępowanie przed organem I instancji o ustalenie odszkodowania za odebraną Wnioskodawczyni działkę z mocy prawa w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wątpliwość Wnioskodawczyni dotyczy opodatkowanie odszkodowania wypłaconego w przyszłości w związku z ww. postępowaniem.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6 (oznaczone według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego), stają się z mocy prawa:

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Stosownie do art. 12 ust. 4a powołanej ustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

W myśl art. 12 ust. 5 ww. ustawy do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 cyt. ustawy Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;

Na podstawie art. 128 ust. 1 powołanej ustawy wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Stosownie do art. 130 ust. 1 ww. ustawy wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. (...)

Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości (art. 130 ust. 2 pow. ustawy).

Z powołanych przepisów wynika, iż wywłaszczenie z nieruchomości przeznaczonej pod budowę dróg publicznych stanowi wywłaszczenie na cele publiczne. Wywłaszczanemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie, którego zasady ustalania i wypłacenia określa ustawa o gospodarce nieruchomościami.

Podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, aby uzyskany przychód z tytułu odszkodowania lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości był wypłacany stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Analiza powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

Zatem, w przypadku gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W analizowanym zdarzeniu odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości będzie wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Ponadto, od nabycia własności przedmiotowej nieruchomości do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego upłynęło więcej niż dwa lata. Z wniosku wynika, iż nieruchomość tę Wnioskodawczyni otrzymała nieodpłatnie w formie darowizny od męża, co nie pozwala na ustalenie ceny nabycia nieruchomości.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Skoro zatem przy nabyciu w drodze darowizny z uwagi na jej nieodpłatny charakter cena nie stanowi elementu tej umowy nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Powyższe oznacza, że spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym nie podlega wykazaniu w zeznaniu podatkowym.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Do wniosku dołączono dokumenty źródłowe. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem przedstawionym we wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.