IBPBII/1/415-635/14/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 czerwca 2014 r. (wpływ do Biura - 17 czerwca 2014 r.), uzupełnionym 19 sierpnia 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za utratę wartości gruntu - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 czerwca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za utratę wartości gruntu.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z 8 sierpnia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-512/14/BD, IBPB II/1/415-635/14/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 19 sierpnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wskazał, że zawarta zostanie ugoda sądowa, z której wynikać będzie, iż Wnioskodawca jako właściciel nieruchomości (działki) położonej w W. ustanawia na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 29.276 zł, na czas nieoznaczony służebność przesyłu polegającą na:

Ponadto Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji zobowiązało się dodatkowo do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty w wysokości 6.250 zł tytułem odszkodowania za utratę wartości gruntu obejmującego powierzchnię 181,83 m² pomiędzy dwoma wodociągami, w terminie do 30 dni od daty otrzymania przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji wypisu ugody z klauzulą prawomocności.

Zapis ugody wraz z załącznikiem graficznym będzie podstawą wpisu służebności przesyłu do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w W.

Wnioskodawca nadmienia ponadto, że posiada na własność grunt o powierzchni fizycznej 68 arów i od 2 stycznia 2014 r. dodatkowo dzierżawi grunt rolny o powierzchni 35 arów. Jest osobą fizyczna nie prowadzącą działalności gospodarczej. Posiada gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Posiadany przez niego grunt łącznie z gruntem dzierżawionym stanowi bowiem obszar o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha.

Zgodnie z ww. ustawą gospodarstwo rolne to obszar gruntu o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha. Do gruntów rolnych zalicza się grunty własne jak i dzierżawione. W związku z powyższym nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Wnioskodawcy oraz dzierżawiona wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Zatem spełnione są przesłanki ustawy o podatku rolnym.

Zgodnie z zawartą ugodą sądową Wnioskodawca otrzyma odszkodowanie od Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji za ustanowienie służebności przesyłu tytułem pozostawienia w gruncie ww. działki istniejących sieci wodociągowych o średnicy 1400 mm i o średnicy 1000 mm oraz odszkodowanie za utratę wartości gruntu położonego pomiędzy dwoma sieciami wodociągami na ww. działce.

Służebność przesyłu ustanowiona została na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji dla urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z zawarciem ugody i otrzymaniem odszkodowania za utratę wartości gruntu.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie za utratę wartości gruntu położonego pomiędzy dwoma sieciami wodociągowymi, ustanowionego przez sąd, winno być zwolnione z uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, iż niniejsza interpretacja indywidualna stanowi interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za utratę wartości gruntu. Natomiast w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zaznaczyć należy, że wszystkie świadczenia uzyskiwane przez podatnika podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają jednak ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji. Wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej - powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie ww. przepisów korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje natomiast odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesioną stratę, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie natomiast z powołanym przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy wolne od podatku są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

* źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika m.in., że Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji zobowiązało się dodatkowo (oprócz wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu) do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty w wysokości 6.250 zł tytułem odszkodowania za utratę wartości gruntu obejmującego powierzchnię 181,83 m² pomiędzy dwoma wodociągami, w terminie do 30 dni od daty otrzymania przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji wypisu ugody sądowej z klauzulą prawomocności.

W odniesieniu do wskazanego przez Wnioskodawcę zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie za utratę wartości gruntu nie mieści się w tytułach wymienionych w tym przepisie, a zatem odszkodowanie to nie będzie korzystało ze zwolnienia uregulowanego w tym przepisie.

Przedmiotowe odszkodowanie nie będzie również korzystało ze zwolnienia przewidzianego w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, gdyż z wniosku wynika, że zostało ono ustanowione przez sąd, a więc jego wysokość i zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów rangi ustawy bądź aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie za utratę wartości gruntu położonego pomiędzy dwoma sieciami wodociągowymi będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie zostało bowiem otrzymane na podstawie ugody sądowej i nie znajdują do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie, gdyż nie zostało ono wypłacone w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. We wniosku wskazano, że odszkodowanie zostanie ustanowione w ugodzie sądowej i będzie przyznane za utratę wartości gruntu położonego pomiędzy dwoma sieciami wodociągowymi, a zatem za szkodą rzeczywistą. Wypłacone świadczenie ma niewątpliwie charakter odszkodowawczy mający na celu naprawienie powstałej szkody w postaci zmniejszenie majątku Wnioskodawcy poprzez obniżenie wartości gruntu (działki) położonego pomiędzy dwoma sieciami wodociągowymi.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, wg którego otrzymane odszkodowanie za utratę wartości gruntu korzysta ze zwolnienia, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należało uznać za nieprawidłowe. Podstawą do zastosowania przedmiotowego zwolnienia jest bowiem inna regulacja prawna niż wskazał Wnioskodawca.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.