IBPBII/1/415-627/12/MZ - PIT w zakresie możliwości skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 czerwca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 27 czerwca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 czerwca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 5 stycznia 1999 r. Wnioskodawca zawarł z żoną umowę majątkową małżeńską, na wyraźne żądanie ówczesnego kontrahenta, w związku z zawieraną umową administrowania i zarządzania stacją paliw X Sp. z o.o. Ostatecznie okazało się, że kontrahent odstąpił od żądania wykazania rozdzielności majątkowej, a w dniu 12 stycznia 1999 r. zażądał, by umowa o administrowaniu obiektem została podpisana wspólnie - przez Wnioskodawcę i jego małżonkę, co też małżonkowie uczynili.

W tej sytuacji Wnioskodawca i jego żona uważali, że skoro umowa majątkowa małżeńska nie była zawarta z ich woli, nie mieli zamiaru dokonywać podziału majątku oraz ostatecznie nie została wprowadzona do obrotu prawnego, to umowa ta nie wywiera skutku prawnego. Mając to przeświadczenie, w późniejszym czasie, przy podejmowaniu czynności prawnych, we wszystkich sprawach rodziny małżonkowie działali na prawach wspólności ustawowej. Zarówno Wnioskodawca, jak też jego żona, nigdy dla żadnej sprawy nie posłużyli się aktem sporządzonym w styczniu 1999 r., który okazał się zbędny. Tak też postępowali w sprawach rocznych zeznań podatkowych, składając wspólne zeznania, korzystając z uprawnienia określonego przepisem art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W 2009 r., w Sądzie, na pytanie zadane przez sędzię prowadzącą sprawę, czy między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa udzielona została odpowiedź potwierdzająca, że taka umowa była sporządzona w 1999 r., lecz nigdy nie została wprowadzona do obrotu prawnego. Mimo tego oświadczenia, Sąd nakazał doręczyć tę umowę i włączył do akt sprawy. Sąd nie orzekał w sprawie z uwzględnieniem doręczonego dokumentu umowy majątkowej małżeńskiej, bowiem sprawa została zakończoną ugodą zawartą ze stroną przeciwną.

W 2011 r. w tym samym Sądzie, Wnioskodawca miał sprawę z tą samą stroną przeciwną, była to nowa sprawa i pod inną sygnaturą akt. W toku tego postępowania Sąd postanowił włączyć do akt tej nowej sprawy umowę majątkową, którą na żądanie Sądu Wnioskodawca doręczył do poprzedniej sprawy w 2009 r. Sąd wystąpił z pismem do Urzędu Skarbowego, doręczając mu ksero posiadanej umowy majątkowej małżeńskiej, na którą Wnioskodawca nigdy się przed Sądem nie powoływał.

Urząd Skarbowy poinformował Wnioskodawcę i jego małżonkę, w odniesieniu do złożonego zeznania rocznego, że wobec umowy majątkowej małżeńskiej sporządzonej w 1999 r. nie przysługuje im uprawnienie do wspólnego rozliczenia się za 2011 r. Poinformowano ich także, że jeśli nie skorzystają z prawa do korekty deklaracji za wcześniejsze lata, to nastąpi wszczęcie postępowania podatkowego za lata nie objęte przedawnieniem podatkowym, tj. za 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 i 2011 rok. Mając na uwadze tę informację prawną ze strony Urzędu Skarbowego, Wnioskodawca i jego małżonka, złożyli, każde z nich odrębnie, korekty deklaracji PIT za wskazane lata, dokonując odrębnego rozliczenia się.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji, gdy Wnioskodawca zawarł majątkową umowę małżeńską o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, jednakże umowy tej nie wprowadził do obrotu prawnego w tym znaczeniu, że nie powoływał się na nią przed żadnymi podmiotami, organami lub sądami, uprawniony jest do korzystania z łącznego opodatkowania małżonków.

Zdaniem Wnioskodawcy, jest on uprawniony do skorzystania z łącznego opodatkowania małżonków pomimo zawarcia z małżonką umowy majątkowej aż do czasu wprowadzenia tej umowy do obrotu prawnego.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 listopada 2007 r. sygn. akt VI ACa 949/07 skuteczność umownej rozdzielności majątkowej względem osób trzecich zależy od spełnienia przesłanek z art. 471 - Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Małżonkowie mogą więc powoływać się względem osób trzecich na wyłączenie wspólności tylko wtedy, gdy zawarcie przez nich umowy majątkowej oraz jej rodzaj były tym osobom wiadome. W przeciwnym razie wobec osób trzecich przyjmować należy taki stan stosunków majątkowych, jaki obowiązywałby w ramach ustawowego ustroju majątkowego, czyli - wspólności ustawowej. Analogicznie, skoro intencją małżonków nie było posługiwanie się niepotrzebnie zawartą umową o rozdzielności majątkowej, to fakt jej ujawnienia wbrew woli małżonków urzędowi skarbowemu nie stanowi przeszkody do wspólnego opodatkowania małżonków przed datą jej ujawnienia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.; od dnia 31 marca 2010 r. - tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.; od dnia 3 kwietnia 2012 r. - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, od osiąganych przez nich dochodów.

Jednakże art. 6 ust. 2 ww. ustawy, przewiduje możliwość preferencyjnego opodatkowania dochodów osiąganych przez małżonków. Powołany przepis stanowi, iż małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Według wcześniejszego brzmienia przepisu art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r.), małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 ww. ustawy, zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określonym w art. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 (art. 6 ust. 10 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów osiąganych przez małżonków została z woli ustawodawcy uzależniona od spełnienia ściśle określonych warunków, a mianowicie małżonkowie winni:

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca w dniu 5 stycznia 1999 r. zawarł z żoną umowę o rozdzielności majątkowej w związku z warunkiem wykazania tej rozdzielności przy zawieraniu umowy administrowania i zarządzania stacją paliw X Sp. z o.o. Umowa o rozdzielności majątkowej została zawarta na żądanie ówczesnego kontrahenta. Jednakże ww. umowa administrowania - wobec zmiany stanowiska kontrahenta - została ostateczne podpisana przez Wnioskodawcę i jego małżonkę bez konieczności spełnienia ww. warunku. W tej sytuacji Wnioskodawca i jego żona uznali, że zawarta umowa o rozdzielności majątkowej nie wywiera skutku prawnego i w późniejszym czasie, przy podejmowaniu czynności prawnych, we wszystkich sprawach rodziny, działali na prawach wspólności ustawowej. Zarówno Wnioskodawca, jak też jego żona, nigdy dla żadnej sprawy nie posłużyli się ww. umową o rozdzielności majątkowej. Małżonkowie składali wspólnie zeznania roczne korzystając z uprawnienia preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów przewidzianego w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do skorzystania przez Wnioskodawcę z łącznego opodatkowania swoich dochodów z dochodami małżonki. Wnioskodawca zawarł bowiem z małżonką umowę o rozdzielności majątkowej, która jest skuteczna, mimo jej nieujawniania. Fakt zawarcia tej umowy wyklucza zatem istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie został spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z łącznego opodatkowania małżonków. Przepis art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że uprawnienie wspólnego opodatkowania przysługuje małżonkom, pomiędzy którymi "istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa". Zawarcie przez małżonków w 1999 r. umowy rozdzielności majątkowej wywołało skutek w postaci nie istnienia wspólności majątkowej między małżonkami.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku sądowego należy stwierdzić, że orzeczenie to zostało wydane w konkretnej sprawie, na gruncie przepisów prawa dotyczących tej sprawy i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.